ارث زن و شوهر باوجود هرکدام از طبقات سه‌گانه
زن و شوهر در چه صورتی از هم ارث می‌برند؟
زن و شوهر دائم باوجود هرکدام از طبقات سه‌گانه، از هم ارث می‌برند.
سهم ارث شوهر از زوجه مرحومه
شوهر چه مقدار از زن ارث می‌برد؟
هرگاه زن دائمى از دنيا برود چنانچه اولاد نداشته باشد نصف تمام مال او به شوهر مى‌رسد و بقيّه را ورثه ديگر مى‌برند و اگر از آن شوهر يا از شوهر ديگرى اولاد داشته باشد یک‌چهارم تمام مال او به شوهرش مى‌رسد و بقيّه به وارثان ديگر.
تقلیل ارث زن چنانچه ورثه میت نوه‌های او باشند
چنانچه ورثه میت، نوه‌های او باشند آیا سهم‌الارث همسر او یک‌هشتم است یا یک‌چهارم؟
در فرض سؤال که نوه‌های آن مرد زنده هستند زوجه بیش از یک‌هشتم نمی‌برد.
شرط عدم توارث در عقد دائم و توارث در عقد موقت
آیا در عقد دائم می‌توان شرط کرد زوجه از زوج ارث نبرد یا در عقد موقت شرط ارث کند که زوج و زوجه از هم ارث ببرند؟
با شرط، تنها امور اعتباری تغییر می‌کند ولی امر تکوینی خارجی مانند خویشاوندی و زوجه شدن و احکام الهی مترتب بر آن را نمی‌توان تغییر داد. ولی می‌تواند در عقد دائم شرط کند مطالبه ارث نکند یا در زمان حیات چیزی بگیرد و در عوض شرط کند مطالبه ارث نکند؛ و در عقد موقت می‌تواند از ثلث برای زوجه وصیت کند.
شرط عدم توارث در عقد
اگر در عقد دائم شرط کند که ارث نبرد چه حکمى دارد؟
در اینجا اسقاط ما لم یجب نیست، بلکه شرط عدم توارث است و این شرط نیز خلاف مقتضاى عقد است و مشروع نیست
عدم توارث در محرمیت رضاعی
آيا كسانى كه به‌واسطه شير خوردن با يكديگر خويشاوند مىشوند از يكديگر ارث مى‌برند؟
خير، از يكديگر ارث نمىبرند.
نحوه تقسیم ماترک متوفیان از یک خانواده در یک حادثه
اينجانب در شهريور 1385 کل خانواده‌ام، به‌غیراز يك خواهرم را در حادثه رانندگى ازدست‌داده‌ام. پدر و برادر و خواهر و نامادرى‌ام در حادثه رانندگى فوت نموده‌اند كه متأسفانه پزشك قانونى اعلام تقدّم و يا تأخّر زمان فوت ايشان را غیرممکن دانسته است. با توجّه به آنچه گفته شد و با عنايت به اینکه همسر برادر محرومم در زمان وقوع حادثه حامله بوده و حمل نيز زنده متولدشده، خواهشمند است بفرماييد:الف) با توجّه به عدم‌تشخیص زمان فوت، آيا افراد متوفی از يكديگر ارث مى‌برند؟ب) آيا تصادف اتومبيل مشمول هدم مصرّحه در شرع مبين اسلام است؟
تصادف اتومبيل مشمول حكم هدم كه در روايات به آن تصريح شده است. بنابراين، بايد هر يك از فوت‌شدگان را فرض كرد كه زودتر مرده و اموال وى را در ميان ورثه‌اش تقسيم كرد و سهم آنها كه مرده‌اند به ورثه در قيد حيات آنها مى‌رسد.
تکلیف ارث در صورت پیدا شدن وارث نسبی در ضمان جریره
طبق آنچه در متون فقهى آمده ضامن جریره در صورتى ارث می‌برد که مضمون وارث نسبى و آزادکننده نداشته باشد. با عنایت به مطلب فوق، اگر ضامن جریره دیه خطایى مضمون خود را پرداخت کند و بعد از آن وارث نسبى لاحق شود، کدام‌یک ارث می‌برند؟
در چنین صورتى ضامن جریره می‌تواند دیه را باز پس بگیرد یعنى نه ارث می‌برد و نه دیه را می‌پردازد.
حاجب بودن خواهر و برادر مادری
در چه صورت خواهر و برادر مادری حاجب بخشی از سهم خواهر و برادر پدری یا پدر و مادری می‌شود؟
هرگاه وارث همسر و برادر و خواهر مادری به همراه برادر و خواهر پدری یا پدر و مادری و یا هر دو باشد همسر سهم خود را می‌برد، خواهر و برادر مادری یک‌سوم اصل مال را می‌برد و مابقی بین سایرین تقسیم می‌شود مثلاً اگر تمام مال شش تومان باشد، سه تومان به شوهر و دو تومان به برادر و خواهر مادرى و يك تومان به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‌رسد.
ارث قاضی که حکم اعدام پدرش را بدهد
اگر قاضی حکم اعدام پدر خود را بدهد آیا از پدرش ارث می‌برد؟
قاضی در فرض مذکور ارث می‌برد.
ارث قاتل جنین از سهم‌الارث او
اگر جنينى كه يكى از وراث است توسط يكى ديگر از وارثان قبل از تولد به قتل برسد (به دليل اینکه سهم‌الارث بيشترى به قاتل برسد و يكى از وارثان حذف شود) اولاً: آيا شخص قاتل به همان سهم‌الارث خود دست خواهد يافت يا به دليل قتل يكى از وارثان از ارث محروم خواهد شد؟ ثانیاً: تكليف ارث آن جنين كه قبل از تولد به قتل رسيده است چيست؟
سهم‌الارث را می‌برد ولی باید دیه جنین را بپردازد و جنین تا متولد نشود ارثی ندارد.
ارث مسلمان و کافر از همدیگر
آیا مسلمان از کافر و بالعکس ارث می‌برد؟
مسلمان از كافر ارث می‌برد، ولى كافر اگرچه پدر يا پسر ميّت باشد از مسلمان ارث نمی‌برد.
توارث در اقرار به نسب
در خصوص اقرار به نسب بفرمایید:الف) اگر تحقّق نسب برحسب عادت ممکن باشد و کسى که نسب او اقرار شده نیز تصدیق کند، آیا میان «مقر» و «مقر به» توارث ایجاد می‌شود؟ یا عدم وجود ورثه براى مقر، شرط ایجاد توارث است؟ب) درصورتی‌که مقر، ورثه مشهور و معلومى نداشته باشد و «مقر به» نیز او را تصدیق نماید، آیا چنین اقرارى موجب توارث می‌شود؟ج) درصورتی‌که اقرار، وارثى را از ارث محروم نکند، آیا اقرار مقرّ به با تحقّق شرایط، مقبول است؟آیا وجود ورثه، تنها مانع از اقرارى است که موجب توارث بین مقرّ و مقرّ به می‌شود؟
در تمام این موارد اقرار مقبول است، ولى اگر پاى وارث دیگرى در میان باشد، تنها در مورد سهم اقرار کننده پذیرفته می‌شود و از سهم سایر ورثه چیزى کاسته نمی‌شود.
عدم تأثیر چگونگی مرگ در بحث توارث
در مورد حکم توارث آیا تفاوتی در نحوه مرگ هست؟ مثلاً اگر عدّه‌ای در نفت یا حوض شیر یا مایعات دیگر غرق شوند، آیا مشمول این حکم می‌شوند یا خیر؟ همچنین آیا هدم، شامل انفجار هواپیما و امثال آن نیز می‌شود؟ تصادف اتومبیل چطور؟
تفاوتى میان مایعات نیست. انفجار یا سقوط هواپیما و همچنین تصادف اتومبیل نیز همین حکم را دارد، یعنى پسر از تمام اموال پدر مطابق سهم خود ارث می‌برد و ارث او به ورثه‌اش می‌رسد، همچنین پدر نسبت به اموال پسر.
