مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس: حروف الفبا جدیدترین مسائل پربازدیدها

رعایت ترتیب بین سجده و تشهد فراموش‌شده

چنانچه در نماز سجده و تشهد فراموش شود، می‌توان‌ هرکدام را مقدم داشت یا باید ترتیب رعایت شود؟

اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند احتیاط واجب آن است که هرکدام را اول فراموش کرده اول قضا کند و اگر نداند کدام‌یک را اول فراموش کرده بنا بر احتیاط واجب یک سجده و بعد یک تشهد و بار دیگر یک سجده به‌جا می‌آورد تا یقین کند سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده قضا کرده است.

انجام مبطل نماز

اگر نمازگزار در نماز سجده و تشهد را فراموش نماید ولی قبل از قضا نمودن مبطل نماز را به‌جا آورد، چه وظیفه‌ای دارد؟

هرگاه بعد از نماز كارى كند كه صورت نماز را به هم می‌زند يا نماز را باطل می‌کند (مثل‌اینکه پشت به قبله كند) بايد قضاى سجده و تشهد را به‌جا آورد و نماز را بنا بر احتياط واجب اعاده كند و اگر كارى كند كه سجده سهو می‌آورد، بعد از قضاى سجده يا تشهد احتياط واجب آن است كه سجده سهو به‌جا آورد.

شک در فراموش کردن سجده یا تشهد

چنانچه نمازگزار شک نماید که سجده یا تشهد را فراموش کرده، یا می‌داند یکی از آن دو را فراموش کرده اما نمی‌داند کدام‌یک از آن‌ها بوده، تکلیف او چه است؟

اگر شك دارد كه سجده يا تشهد را فراموش كرده يا نه واجب نيست قضا كند و اگر مى‏داند يكى را فراموش كرده، امّا نمى‏داند کدام‌یک بوده، هر دو را قضا كند و هرکدام را اوّل به‌جا آورد مانعى ندارد.

واجب شدن سجده‌ی سهو و قضای تشهد یا سجده

چنانچه نمازگزار در نماز کاری انجام بدهد که سجده‌ی سهو برا او واجب شده است و هم‌چنین سجده یا تشهد را فراموش نماید، چگونه باید آن‌ها را انجام بدهد و کدام مقدم است؟

هرگاه علاوه بر قضاى سجده يا تشهد، سجده سهو نيز بر ذمّه او باشد، بايد بعد از نماز اوّل سجده یا تشهد را قضا كند و بعد سجده سهو را به‌جا آورد. (در مورد تشهد، انجام سجده سهو به‌تنهایی کافی است و تشهد سجده سهو، كفايت از تشهد فراموش‌شده می‌کند).

کفایت سجده‌ی سهو از تشهد فراموش‌شده

چنانچه سجده‌ی سهو و تشهد بر نمازگزار واجب شده باشد، آیا باید هر دو را انجام بدهد یا تشهد سجده‌ی سهو کفایت از تشهد فراموش کرده می‌کند؟

در مورد تشهد، انجام سجده سهو به‌تنهایی کافی است و تشهد سجده سهو، كفايت از تشهد فراموش‌شده می‌کند، هرچند احتیاط مستحب در به‌جا آوردن آن است.

شک در به‌جا آوردن سجده و تشهد فراموش‌شده

اگر نمازگزار شک نماید سجده و تشهدی که بر او واجب شده است را به‌جا آورده یا نه وظیفه‌ای او چه است؟

هرگاه شك كند كه آیا قضاى سجده يا تشهد فراموش‌شده كه بر عهده او بود بعد از نماز به‌جا آورده يا نه چنانچه وقت نماز نگذشته سجده يا تشهد را قضا نمايد و اگر گذشته نيز بنا بر احتياط واجب بايد قضاى آن را به‌جا آورد و نماز او صحيح است.

نحوه‌ی به‌جا آوردن تشهد و سجده‌ی فراموش‌شده

سجده‌ی یا تشهد فراموش‌شده را چگونه بعد از نماز انجام می‌دهند، آیا تکبیر لازم دارد؟

براى قضاى سجده يا تشهد، بعد از نماز نيّت می‌کند، سپس همان سجده يا تشهد را بدون الله‌اکبر و چيز اضافى ديگر قضا می‌کند و بعد بنا بر احتياط واجب سجده سهو به‌جا می‌آورد.

فراموش کردن سجده و تشهد و رکوع

اگر نمازگزار در رکعت اوّل یک سجده و در رکعت دوّم، تشهد و در رکعت سوّم رکوع را فراموش کند وظیفه‌اش چیست؟

اگر بعد از سجده‌ی دوم متوجه شود که رکوع را انجام نداده است نماز او باطل است، ولی چنانچه پیش از سجده اوّل یا میان دو سجده، یا قبل از آنکه پیشانى براى سجده دوم در رکعت سوّم به زمین رسد متوجّه شود، آن رکعت را رکعت دوّم خود قرار می‌دهد و تشهد می‌خواند و بعد از نماز سجده فراموش‌شده را قضا می‌کند و سپس سجده‌های سهو را طبق دستور رساله انجام می‌دهد و احتیاطاً نماز را اعاده کند و اگر بعد از هر دو سجده متوجّه شود، نماز او باطل است.

اشتباه نمازگزار در سجده‌ی سهو

چنانچه نمازگزار در سجده‌ی سهو اشتباهی انجام بدهد، آیا باید سجده را اعاده نماید؟

چنانچه ذکری را اشتباه بگوید مثلاً ذکر سجده یا تشهد و از روی سهو باشد یا جاهل قاصر سجده اعاده ندارد، هم‌چنین اگر چیزی را به آن اضافه نماید، مثلاً سجده‌ی اضافی انجام بدهد، اما اگر قسمتی را انجام ندهد مثلاً تشهد یا سجده را فراموش نماید، باید سجده را اعاده نماید.

موضوعیت داشتن ذکر مخصوص سجده سهو

آیا جایز است بجای ذکر مخصوص (بسم‌الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد) یا همراه آن، ذکر دیگری (مثلاً صلوات) خواند؟

باید همان ذکر مخصوص (بسم‌الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمه‌الله و برکاته) گفته شود و این کار جایز نیست.

جاری کردن نیت بر زبان در سجده‌ی سهو

چنانچه شخصی در سجده‌ی سهو تکبیرة الاحرام بگوید یا نیت آن را بر زبان جاری نماید، نماز و سجده‌ی سهو او چه حکمی دارد؟

بر زبان جاری کردن نیت و تکبیرة الاحرام در سجده‌ی سهو اشکال دارد، البته اگر نمازگزار انجام داد نماز و سجده‌ی سهو او صحیح است، ولی از این به بعد ترک نماید.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت