مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

كثير الشك كسى است كه بگويند زياد شك می‌کند و اگر كسى در يك نماز سه مرتبه شك كند يا در سه نماز پشت سرهم شك كند كثير الشك است.

درصورتی‌که دیگران شک نداشته باشند، باید همراه دیگران نماز را انجام داد.

فقط شامل رکعات است.

درصورتی‌که از عمل مأمومین اطمینان پیدا کند که حق چیست باید به آن عمل کند.

براى آگاه كردن امام ممكن است به عدد ركعات نماز دست بر زانو بزند، يا «الله‌اکبر» بگويد و يا به هر ترتيب ديگر كه سخن گفتن و كارى برخلاف نماز انجام دادن در آن نباشد، ولى نبايد قبل از امام برخيزد و نماز خود را ادامه دهد.

اگر امام جماعت در عدد رکعت‌های نماز شك كند، مثلاً نداند سه ‏ركعت خوانده يا چهار رکعت هرگاه مأموم بداند چهار ركعت خوانده با علامتى به امام می‌فهماند و امام بايد مطابق آن عمل ‏كند و بالعكس اگر امام می‌داند چند ركعت خوانده، ولى مأموم شك می‌کند، بايد از امام پيروى كند و به شک خود اعتنا نكند.

در نمازهاى مستحبی بنا بر احتياط واجب بايد به ظن و گمان خود عمل كند تا آنجا كه نماز را باطل نمی‌کند، مثلاً اگر گمانش به دو ركعت می‌رود بنا بر آن بگذارد و اگر گمانش به سه ركعت می‌رود بايد بنا بر همان دو بگذارد.

شك در افعال نماز مستحب با نماز واجب فرق ندارد، مثلاً اگر شك در حمد يا ركوع كند چنانچه محل آن نگذشته است بايد به‌جا آورد و اگر محل آن گذشته است اعتنا نكند.

هرگاه در عدد رکعت‌های نماز مستحبی شك كند مخيّر است بنا را بر كمتر بگذارد يا بيشتر، مگر اینکه طرف بيشتر، نماز را باطل كند كه در اين صورت بنا را بر كمتر می‌گذارد، مثلاً اگر شك میان يك و دو كند مخيّر است بنا را بر يك يا دو بگذارد، امّا اگر شك در میان دو و سه كند حتماً بنا را بر دو، می‌گذارد.

هرگاه بعد از گذشتن وقت نماز نافله شك كند آن را به‌جا آورده يا نه اعتنا نكند و اگر وقت‏ باقى است به‌جا آورد.

در مواردی که یقین به صحت عمل خود داشته و درواقع باطل بوده چنانچه قاصر باشد عمل او صحیح است البته در غیر از ارکان و طهارت (وضو، غسل و تیمم) و الا باید نماز را اعاده نماید.

در این موارد که شک قبل از سجده دوم است احتیاط این است که نماز را تمام کرده و بعد اعاده کنند.

تفحص لازم نیست، باید موردشک را ذکر کنید تا حکم دقیق آن بیان شود به‌طورکلی اگر یقین کنید رکعت یا رکنی کم یا زیاد شده نماز باطل است.

در صورت که برخاسته و ایستاده‌اید و شک در تعداد سجده‌ها نموده‌اید به شک اعتنا نکنید هرچند قرائت را شروع نکرده باشید.

در فرض سؤال اگر در یادگیری مسئله کوتاهی نکرده است نماز صحیح است اما از این به بعد رعایت نماید.