گرفتن مبلغی توسط قاضی از کارشناس برای ارجاع به کارشناس
قضات در اموری که تخصص ندارند امر را به کارشناسی ارجاع میدهند و کارشناس طبق تعرفه مبلغی را از کسی که درخواست کارشناسی کرده دریافت میکند آیا اینکه قضات میتوانند طی توافق علی حده با کارشناسان خاصی قرار را بر این گذارد که قاضی امور را به کارشناس خاصی ارسال کند و کارشناس هم درصدی از حق خودش را به با رضایت تام به قاضی بدهد، آیا مشروع است؟ ( البته لازم به ذکر است که هیچ حقی در این امور از طرفین دعوا ضایع نمیگردد)
آری این کار جایز نیست هر چند حقی از کسی ضایع نشود.
تأخیر پرداخت وجه از محکوم به صاحب حق توسط دادگاه
هنگامی که مطابق حکم قطعی دادگاه شخصی محکوم به پرداخت وجه می شود، به طور معمول، دادگستری پس از توقیف حساب بانکی شخص محکوم علیه و نیز از طرق قانونی دیگر (مانند توقیف مال یا وجهی که محکوم علیه نزد شخص ثالث دارد یا...) طلب محکوم له را استیفا می کند. در این زمینه، در برخی از دادگاهها مرسوم است که برای نمونه، پولی را که از شخص محکوم علیه، نزد بانک توقیف شده، دستور می دهند که به حساب دادگستری (حساب امانی)، منتقل شود و پس از گذشتن دوره ای حداقل ده روزه در بانک ملی، این پول طی یکفرایند کُند اداری به حساب شخص محکوم له و طلبکار واریز می شود تکلیف سود تعلق گرفته به آن در این مدت متعلق چه کسی است و این مقدار تاخیر چه حکمی دارد؟
لازم است در اولین فرصت مطالبات اشخاص را به آن ها بپردازند و اگر فرضا آن را نگهداری کنند سود آن را باید به خود آن ها بدهند و دستگاه قضایی نمی تواند استفاده کند.
تفسیر ماده 265 قانون مدنی
با توجه به ماده 265 قانون مدنی : (هرکس مالی به دیگری بدهد ظاهر در عدم تبرع است بنابراین اگر کسی چیزی به دیگری بدهد بدون اینکه مقروض آن چیز باشد میتواند استرداد کند.)حال چنانچه الف به ب مالی بدهد ظاهر در این است که الف از این بابت به ب بدهکار بوده و نمیتواند استرداد کند یا بالعکس؟ مدعی اشتغال ذمه باید بدهکار بودن الف را ثابت کند؟ و به عبارت دیگر اصل بر بدهکار بودن است در ماده مذکور یا خیر؟
مدعی اشتغال باید بدهکار بودن را ثابت کند و اصل بر عدم بدهکار بودن است.
تعریف و مصادیق واژه ناموس
نظر به اینکه در برخی از ابواب فقهی از واژه ناموس استفاده و آثار مهمی نیز بر آن بار شده لکن تعریف جامع و مانعی از آن ارائه نشده و مصادیق واژه مذکور نیز روشن نمی باشد به نحوی که بین پژوهشگران و قضات در این خصوص اختلاف نظر و تفاوت رویه وجود دارد و برخی شمول آن را فقط نسبت به درجات و طبقات خاصی از اقربا و مخصوص بستگان اناث دانسته و برخی نیز بالعکس؛ لذا موجب امتنان خواهد بود تا نظر آن جناب مستطاب در خصوص معنا و مفهوم واژه ناموس و قلمرو و مصادیق آن مورد استفاده قرار گیرد.
ظاهرا این واژه در روایات نیامده بلکه در کلمات فقها و عامه مردم رواج پیدا کرده است و غالبا اشاره به همسر دارد ولی گاهی به معنای وسیع تر که حتی دختر، خواهر و مادر را شامل می شود اطلاق می گردد.لذا در هر مورد باید حکم مربوطه را در نظر گرفت و طبق ادله فقهی فتوا داد.
مهلت دادن قاضی به بدهکار بدون احراز اعسار
آیا قاضی می تواند بدون احراز اعسار مدیون با ادله ی شرعی و فقط با ملاحظه وضعیت مالی و شغلی و خانوادگی مدیون، به او برای پرداخت دین خود مهلت بدهد یا حکم تقسیط بدهد؟
اگر از قرائن حسی یا قریب به حس یقین پیدا کند مانعی ندارد ولی اگر مدعی بتواند اموال و املاکی برای او اثبات کند باید حکم تغییر کند.
تعیین دیه به تناسب درجه تقصیر
آیا مى توان مسؤولیّت را به تناسب درجه تقصیر تعیین نمود؟ مثلا در حادثه ناشى از کار، دست کارگرى قطع مى شود. طبق نظر کارشناس (بازرس کار) کارگر 30% درصد و کارفرما 70% مقصّر شناخته مى شوند، آیا در این صورت مى توان دیه، یا خسارت را به تناسب تقصیر هر یک از آنها، تعیین نمود؟ یعنى کار فرما را به پرداخت 70% دیه محکوم نمود، و کارگر 30% دیه را عهده دار شود؟
آرى هر کدام به تناسب مسؤولند، مگر این که قرارداد خاصّى در میان کارگر و کارفرما باشد.
تعیین کننده ی مقدار ارش
آیا تعیین ارش با قاضى است، یا حاکم شرع، یا کارشناس خبره و مورد وثوق (در شرایط فعلى، کارشناس پزشکى قانونى)؟
تعیین ارش با کارشناس مورد اعتماد و اهل خبره است که تعیین کند خسارت وارد بر مجنىٌّ علیه چند درصد بوده است و حکم نهایى را قاضى صادر مى کند.
پرداخت دیه ناجی از بیت المال
شخص الف، شخص ب را که در معرض خطر جانی است نجات میدهد و همین امر باعث آسیب رسیدن به خودش میشود. آیا امکان وصول دیه از بیتالمال برای نجاتدهندۀ آسیبدیده وجود دارد؟
دلیلی بر گرفتن آن از بیت المال نداریم ولی بهتر است بیت المال در این گونه موارد که شخص نیکوکار اقدام کرده به او کمک کند.
صحّت عقد جریره با اشخاص حقوقی
آیا شخص حقیقى مى تواند با اشخاص حقوقى، به عنوان مثال با یک شرکت (مانند بیمه) اقدام به عقد ضمان جریره کند؟
ضمان جریره هم در مورد شخص حقیقى ممکن است، و هم شخص حقوقی .
دیه ی سقط جنین برای حفظ جان مادر به علت تصادف
در تصادفی ، احتمال فوت مادری می رود که باردار بوده و متحمل دو جنین دارای روح می باشد،چنانچه در جهت حفظ جان مادر ، پزشک دستور سقط جنین دهد ، آیا فوت نامبردگان میتواند به راننده مقصر حادثه ملحق گردد و دیه آن به عهده وی میباشد و یا صرفا یک عمل پزشکی ا ست که با رعایت موازین پزشکی صورت گرفته است؟
راننده مقصر باید دیه ی جنین ها را پرداخت نماید.
دیه فلج کردن گوش و بریدن آن
دیه ی فلج کردن گوش و بریدن گوش فلج چه مقدار است؟
دیه فلج کردن گوش دو ثلث دیه و بریدن گوش فلج ثلث دیه دارد.
دیه سرخ شدن پوست صورت
در نزاعى با پاشنه چکش به صورتِ شخصى زده ام، نمى دانم صورتِ شخص مجروح، سرخ شده است یا کبود یا سیاه، دیه ی آن چه مقدار است؟
حدّاقل دیه در اینجا دیه سرخ شدن است، که یک پنجم مثقال طلاست ( مثقال شرعى حدود 18 نخود است و مثقال معمولى 24 نخود) بنابراین، اگر به حساب مثقال معمولى باشد یک چهارم از آنچه در بالا گفتیم کم مى شود.