عمل برخلاف شروط ضمن عقد اجاره
چنانچه مالکی ملک خود را به‌شرط تأهل اجاره دهد و شخص مجرد با دروغ ملک را اجاره کند وظیفه‌اش چیست؟
اجاره مزبور اشکال دارد مگر اینکه با صاحب‌خانه به‌نوعی مصالحه نمایند.
مسئول خسارت وارده به مالی که منافعش مشترک است
کسی گوسفندی تحویل کسی داده تا منافعش مشترک باشد با قرارداد 5 ساله. پس از دو سال گوسفند تلف‌شده. در قرارداد خسارت به عهده کسی قرار داده نشده. حال خسارت به عهده چه کسی است؟
درصورتی‌که نگه‌دارنده در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد مسئولیتی ندارد و اگر کوتاهی کرده است مسئول خسارت وارده می‌باشد.
تقسیم ضرر به نسبت سهام شرکا بین آنان
این‌جانب در یک امر تجارى با سه نفر از دوستان شریک شدم. پس از مدّتى شرکت به علّت سهل‌انگاری یکى از شرکا زیان نمود و صندوق شرکت مواجه با کسرى شد، من حاضر به پرداخت سهم ضرر خود می‌باشم، امّا شریک مذکور که صندوقدار شرکت است، اظهار می‌دارد چون سایر شرکا ضرر را قبول ندارند و حاضر به پرداخت سهم خود نیستند، شما باید سهم آن‌ها را نیز بپردازید. آیا این‌جانب، با توجّه به اینکه هیچ‌گونه تضمینى در مورد سایر شرکا نداده‌ام، ملزم به پرداختن سهم سایر شرکا نیز هستم؟
اگر قرارداد خاصی نباشد همه شرکا به نسبت سهام خود باید زیان را بپردازند و کسى مسئول پرداخت زیان دیگران نیست.
کسر شدن سهم شریک بعد از تقسیم ملک
یک قطعه زمین مسکونی شراکتی خریده و تقسیم کردیم، الآن مقداری از زمین شریکمان کوچه شده، آیا زمین ما غصبی نیست؟
هرگاه بعد از تقسیم، تصمیم گرفتند آن را کوچه کنند ضرری برای شما ندارد.
ادعاى عامل مبنى بر تلف شدن سرمايه بدون سهل‌انگاری
اگر كسى كه با سرمايه شركت معامله مىكند اگر ادّعا كند سرمايه بدون سهل‌انگاری و زیاده‌روی تلف‌شده و طرف مقابل ادّعا كند خيانت كرده، تکلیف چیست؟
اگر طرف مقابل دليلى براى اثبات گفتار خود نداشته باشد، چنانچه معامله‌کننده نزد حاكم شرع قسم بخورد بايد حرف او را قبول كرد.
امتناع شریک از فسخ شراکت
دو نفر متفقاً اقدام به اجاره و خرید شش‌دانگ سرقفلی یک باب مغازه می‌نمایند که پس از چند سال همکاری و ادامه شراکت دچار نزاع و اختلاف گردیده‌اند، حال با توجه به اینکه ادامه وضعیت اشاعه متعذر است راهکار شرعی جهت قلع ماده نزاع کدام است؟ با در نظر گرفتن اینکه احدی از شرکا حاضر به خرید سهم دیگری و یا فروش سهم خود است اما دیگری کلاً از خرید یا فروش امتناع می‌کند.
در اینجا به حاکم شرع مراجعه می‌کنند و او دستور می‌دهد که یا مجموع را بفروشند و در میان آن‌ها تقسیم کنند یا احدی سهم دیگری را مطابق قیمت روز بردارد و از هم جدا شوند و اگر خود ملک قابل جداسازی باشد سهم هرکدام را حاکم شرع جدا می‌کند.
جایزه کار تحقیقی مشترک
اگر دو نفر که باهم تحقیقی را انجام داده باشند و بعد به دلایلی باهم توافق کنند که هر کس به‌تنهایی در هر جا و مسابقه‌ای که خواست با آن تحقیق شرکت کند و طرف دیگر هم راضی باشد و درباره‌ی جایزه هم‌صحبتی نکرده باشند، اگر هر فرد به‌تنهایی شرکت کرد و برنده شد آیا تکلیفی است که از آن جایزه به فرد دیگر هم بدهد حتی اگر سهم همکاری طرفین یکسان نبوده باشد؟
به هر دو می‌رسد مگر اینکه از اول در ذهن آن‌ها بوده هر کس به‌تنهایی مالک شود.
عدم ترجیح هیچ‌کدام از شرکا بر دیگری
یک قطعه زمین به نام پدر بنده و پدر شخصى به نام سیّد على ثبت‌شده است و یک اصله خرما به‌صورت خودرو در این زمین روییده و مدّت چند سال است که این درخت خرما به ثمر رسیده است، سیّد على، بدون اینکه زمین مذکور تقسیم‌شده باشد، از ثمره آن درخت بدون رضایت این‌جانب استفاده می‌نماید، وى مدّعى است که درخت سهم خودم می‌باشد، ازنظر شرع مقدّس این درخت متعلّق به چه کسى است؟
در فرض مسئله هر دو در درخت سهم دارند و هیچ‌کدام بر دیگرى ترجیحى ندارد.
حکم شراکت با کسی که علناً گناه می کند
بنده در سعودی مشغول کار هستم طبق قوانین کاری اینجا مجبورم که در یک جاى مخصوص کارکنم متأسفانه صاحب‌کار من علناً گناه می‌کند (کانال‌های مختلف تلویزیون‌های دنیا را نگاه می‌کند و یا به غنا گوش می‌دهد) من غیرازاینکه کارگر این شخص هستم می‌توانم شریک هم بشوم آیا گناه دارد اگر شریک بشوم؟
در اعمال خلاف او با او همکاری نکنید ولی در کار حلال مانعی ندارد نهی از منکر را نیز به مقدار توان فراموش نفرمایید.
عامل مطابق شرايط شرکت عمل کند
آیا كسى كه اختيار سرمايه شركت براى معامله به او داده‌شده بايد دقيقاً مطابق قرارداد و شرايط عمل كند یا اختیار عمل دارد؟
بايد دقيقاً مطابق قرارداد و شرايط عمل كند، مثلاً اگر با او قرار گذاشته‌اند كه نسيه ندهد، يا از فلان مؤسسه و شركت خريدارى نكند، يا در برابر نسیه‌ها وثيقه بگيرد بايد به همان قرارداد رفتار نمايد، ولى اگر با او قرارى نگذاشته‌اند، معاملات خود را مطابق معمول و متعارف انجام می‌دهد.
رجوع به حاکم شرع جهت الزام یکی از شرکا به قبول توافق با سایر شرکا
حدود ده نفر در يك حلقه چاه و موتور مربوط به آن شريك هستند. همه شركا توافق کرده‌اند موتور گازوئیل سوز آبكش را برقى كنند (چون برقى كردن به‌صرفه است) ولى يك نفر از شركا راضى به اين امر نمی‌شود. آيا بقيّه افرادى كه قصد برقى كردن موتور را دارند. می‌توانند با مراجعه به حاكم آن شريك مخالف را الزام به قبول نمايند؟
هرگاه وضع فعلى باعث ضرر و زيان قابل‌ملاحظه‌ای براى ديگران شود حاكم حق دارد او را الزام به اين كار كند.
دریافت سودی معادل بهره بانکی در قبال وام دادن یا وام گرفتن هر یک از شرکا
این‌جانب در سال 1365 يكى از كارمندان شركت خود را، كه در امر عمران فعالیت داشته و دارد، بدون اینکه سرمایه‌ای بياورد در شركت شريك نمودم؛ و چون طرح‌های عمرانى براى خريد ماشين و وسايل و تجهيزات و مصالح احتياج به سرمايه دارد، ضمن قراردادى مقرّر گرديد هر يك از شركا كه به شركت وام بدهد يا وام دريافت دارد سالانه معادل بهره بانكى سود دريافت كند. با توجّه به اینکه در اين مدّت، طبق آمار بانك مركزى، تورّم كالا و خدمات به 89/15 برابر رسيده و قيمت ماشین‌آلات كه از محل همين وام‌ها خریداری‌شده، يا از محل فروش ماشين این‌جانب تأمين گرديده، 40 برابر شده و بهاى ملك حدود 25 برابر ترقى داشته و بهره بانكى بين 12 تا 25 درصد در سال بوده، آيا مطالبه اين بهره جايز است؟
بايد به قراردادى كه داريد توجّه كنيد؛ چنانچه وجوه مزبور به‌عنوان شركت در سرمایه گزاری بوده، در سود شريك هستيد و اگر به‌عنوان وام بوده، شريك در سود نيستيد؛ و اگر مبهم بوده، در اين صورت نيز در سود شريك هستيد.
مالک درخت‌ها و نهال‌های رشد کرده در زمین مشاع
دو نفر در زمين زراعتى مشترك بوده و به‌صورت مشاع از آن بهره می‌بردند، امّا يكى از اين دو شريك براى مدّتى سهم خود را در اختيار شريك ديگر قرار می‌دهد و او در تمام اين مدّت بر اساس توافق صورت گرفته روى زمين کارکرده و پس از دريافت حقّ الزّحمه خود، مابقى را به شريك می‌پرداخته و در مدّتى كه زمين در تصرّف او بوده چندين نهال نيز غرس نموده است. اکنون‌که شريكش زمينش را تحويل گرفته، شخص مذكور نسبت به درخت‌هايى كه در غياب شريكش، كاشته ادّعاى مالكيت نموده و مدّعى است كه چون نهال‌ها را وى كاشته، درخت‌ها مال اوست و شريكش سهمى ندارد امّا شريكش با اين استدلال كه چون نهال‌ها در زمين مشترك قرارگرفته و از آب مشترك آبيارى شده و رشد يافته، پس من هم در درخت سهيم هستم. علاوه بر آن، تعدادى از اين نهال‌ها به‌صورت خودرو و در لابه‌لای درختان روييده و شخص فوق در روييدن آن‌ها نقشى نداشته است و تعدادى ديگر را مالك زمين پس از قطع درختانى كه شريكش كاشته بوده، خود غرس كرده است. لطفاً بفرماييد: چه كسى مالك درختان مذكور است؟
نهال‌هاى خودرو متعلّق به هر دو شريك است؛ و آنچه را آن شريك كاشته متعلّق به خود اوست؛ ولى بايد مال‌الاجاره سهم زمين رفيقش را بدهد و اگر رفيقش ناراضى باشد می‌تواند از او بخواهد كه درخت‌ها را بكند.
