ضمان در صورت علم به غصبی بودن مال عاریه شده
اگر کسی با اطلاع از غصبی بودن مالی آن را عاریه بگیرد و در دست او تلف شود؛ در این صورت جه کسی ضامن خسارت وارده میباشد؟
اگر مال غصبى را با اطّلاع از غصب بودن عاريه كند و در دست او از بين برود، مالك مىتواند عوض مال را از او بگيرد و اگر به او دسترسى پيدا نكند از كسى كه مال را غصب كرده مطالبه كند؛ و همچنين عوض استفادههايى را كه عاريه كننده برده بايد بدهد
ضمان در صورت عدم علم به غصبی بودن مال عاریه شده
اگر کسی بدون اطلاع از غصبی بودن مالی آن را عاریه بگیرد و در دست او تلف شود؛ در این صورت اگر در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد نیز ضامن میباشد؟
مالک میتواند خسارت را از شخصی که عاریه گرفته بگیرد و اگر مالك خسارت مال يا منافع آن را از عاریه گیرنده بگیرد او مىتواند آنچه را که به مالك داده از عاريه دهنده غاصب بگيرد، البته اين در صورتى است كه عاريه دهنده شرط ضمان نكرده باشد و چيز عاريت شده از جنس طلا و نقره نباشد.
حکم استفاده از وسایلی که بیرون خانه می گذارند
در برخی موارد مردم وسایل دست دوم خود را بیرون از منزل می گذارند،آیا افراد دیگر می توانند از آن وسایل استفاده نمایند؟
وسایل دسته دومی که برخی در کنار کوچه و خیابان می گذراند به معنای اعراض از آن است و هر کسی می تواند از آن استفاده کند.
اموال رها شده در مجتمع ها و اماکن عمومی
در مجتمع مسکونی ما که حدود دویست خانه هستند گاهی وسایل مانند چهارپایه یا حتی قالی در محوطه رها می شود آیا می توان بعد از اعلام عمومی و پیدا نشده صاحبش در منافع عموم همان مجتمع استفاده کرد؟
هرگاه یقین دارید اعراض کرده اند مانعی ندارد و الا باید به فقرا بدهید.
تلف شدن مال گمشده در دست یابنده آن
مالی که پیدا کرده بودم و مشغول پیدا کردن صاحبش بودم در همین حال بود که ناگهان تلف شد حال تکلیف چیست؟
هرگاه در اثناء سال كه مشغول اعلان كردن است مال از بين برود ضامن نيست، مگر اين كه در نگهدارى آن كوتاهى يا زياده روى كرده باشد.
اگر مال پیدا شده را امانت نگه دارد ولی تلف شود
هرگاه بعد از یک سال اعلان کردن، صاحب مال پیدا نشود و مال را به عنوان امانت براى صاحبش نگهدارى کند و مال از بین برود تکلیف چیست؟
چنانچه در نگهدارى آن کوتاهى، یا زیاده روى نکرده باشد ضامن نیست.
رها کردن اموال با ارزش پیدا شده
اگر شخصى مال با ارزشى را در خیابان پیدا کند، و آن مال را بخاطر فرار از مسؤولیّت رها کند; آیا ضامن است؟
در صورتى که آن را برندارد، ضامن نیست.
قرار دادن مال پیدا شده در محل های عمومی
مالی را پیدا کرده ام که ارزش آن بیشتر یا مساوی یک درهم بود آن را در جایی که محل اجتماع مردم است گذاشتم آیا تکلیفی به عهده من می باشد؟
مالى كه پيدا كرده اگر قيمت آن يك درهم يا بيشتر باشد چنانچه اعلان نكند و آن را در مسجد يا جاى ديگرى كه محلّ اجتماع مردم است بگذارد و از بين برود، يا ديگرى آن را بردارد كسى كه آن را در آغار پيدا كرده است ضامن است.
ضمان مرد در کشته شدن زن براثر ایجاد زمینه آتشسوزی
در يك نزاع خانوادگى ابتدا مرد روى زن خود نفت ريخته و قصد آتش زدن وى را داشته است، ولى از اين كار منصرف مىشود؛ امّا بعداً زن خود را با روشن كردن كبريت، آتش مىزند و اين كار منتهى به فوت وى میگردد. آيا در اين مورد مسئولیتی متوجّه مرد مىباشد؟
مرد گناه كرده و مستحق تعزير است؛ لكن در فرض مسئله ضامن ديه آن زن نيست.
ضمان در نگهداری وسیله محوله برای مأموریت شغلی
فردی كارگر شركتی بوده جهت مأموریت با موتور شركت به محلی اعزام میگردد تا ظهر بعضى از كارهاى مأموریتی را انجام داده و الباقی کار به بعدازظهر موکول شد و ظهر را تا موقعى كه مغازهها باز شود. به منزل يكى از اقوام رفته كه متأسفانه بچه صاحبخانه مريض شد؛ و آن فرد بچه را با موتور شرکت به اورژانس برده، موتور را درب بيمارستان خاموش كرده و سوئيچ آن را برداشته و داخل بيمارستان رفته بعد از چند دقيقه که برگشت ولی متأسفانه موتور به سرقت رفته بود، آيا خسارت آن را بايد آن کارگر بپردازد؟
با توجه به سؤال کارگر ضامن هست؛ مگر اینکه براى اینگونه استفاده ها اجازه گرفته باشد و در حفظ موتور نيز كوتاهى نشده باشد.
ضمان در عمل نکردن مطابق نظر امانتدهنده
شخصى كتابى را از كسى امانتگرفته و براى استفاده به جلسه امتحان مىآورد، پس از استفاده آن را به «مراقب» امتحان مىدهد تا به هر كس خواست بدهد، او نيز چنين مىكند؛ آخرين استفادهكننده بعد از استفاده، كتاب را همانجا گذارده و خارج مىشود، چه كسى ضامن است؟
درصورتیکه نفر اوّل مجاز بوده به ديگران بدهد، نفر آخر كه آن را در اختيار گرفته و در حفظ آن كوتاهى كرده ضامن است و درصورتیکه مجاز به اين امر نبوده ضامن اصلى خودش مىباشد.
ضمان در صورت تلف حیوان قبل از اتمام مدت خیار
در معامله حيوان اگر در روز دوم حیوان تلف شود يا عيبي پيدا كند، ضمان يا عدم ضمان بر عهدهی كيست؟
چنانچه بهصورت طبیعی اتفاق بیافتد فروشنده ضامن است.
ضمان فوت کارگر فاقد گواهینامه در حین رانندگی
کارفرمایى وسیله نقلیه سنگین را در اختیار یکى از کارگران خویش که فاقد گواهینامه راهنمایى و رانندگى بوده، قرار میدهد در حین انجامِ کارِ فردى و براثر عدم مهارت راننده کشته میشود، بفرمایید درصورتیکه کارگر مذکور ملزم به رعایت دستور کارفرما باشد، مسؤولیت قتل بر عهده کارگر است، یا کارفرما؟ و اگر کارگر ملزم به عمل مذکور نبوده، ولى بر اساس قوانین و مقررات مربوط به کار و به دلیل عدم اجراى مقررات و ضوابط فنی، کارفرما مقصّر شناخته شود، آیا ازنظر شرعى کارفرما مسؤولیت دارد؟
مقصّر درهرحال فقط کارگر مزبور است. ولى چنانچه طبق قوانین کار قراردادى با کارگر داشته که خسارت او را در چنین فرضى بپردازد، لازم است طبق آن قرارداد عمل شود.