مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که آماده فروش باشد خمس آن را محاسبه کنید در غیر این صورت جزء درآمد امسال حساب نمی‌شود.

اگر اين كار به صورت قرارداد بين آن افراد انجام شود، اشكال ربا دارد تنها راه صحّت آن اين است كه قصد همه وام قرض الحسنه باشد ولى همه آنها اخلاقاً مقرّرات آن صندوق را رعايت کند بى آن كه تعهّد شرعى يا قانونى داشته باشند. راه ديگر اين است كه پولها به صورت وام داده نشود بلكه به صورت هبه باشد، ولى در واقع هبه معوّضه است كه در مقابل اين هبه، ديگران هم بموقع هبه خواهند كرد تا دوره كامل تمام شود.

این تفاوت که به نام کارمزد و در فرض سوال می گیرند اشکال دارد.

اگر باغى احداث كند براى آن‏كه بعد از بالا رفتن قيمتش بفروشد چنانچه وقت فروش آن رسيده باشد بايد خمس آن را بدهد، ولى اگر قصدش اين باشد كه از ميوه آن استفاده كند بايد خمس ميوه‏ها را بدهد و خمس خود باغ را هنگام فروش می‌دهد.

سرمایه خمس دارد، مگر سرمایه‌ای که اگر خمس آن را هرچند به‌صورت تدریجی بدهد با بقیّه آن، زندگی او در حدّ آبرو و شئونش اداره نمی‌شود؛ بنابراین، اگر با پرداخت خمس آن، لطمه‌ای به كار او نمی‌خورد، بايد خمس آن را بدهد، خواه سرمايه تجارت باشد يا زمين و آب و ملك براى زراعت، يا ابزار كار.

در صورتیکه طرف با علم به این مطلب راضی باشد مانعی ندارد ولی مکروه است.

درصورتی‌که به‌صورت بلاعوض به آن‌ها تملیک شده باشد، آنچه در پایان سال خمسی باقی می‌ماند بنا بر احتیاط واجب خمس دارد؛ اما اگر به‌عنوان حقوق پرداخت شود اگر تا سررسید سال خمسی چیزی باقی بماند خمس دارد.

این کار در واقع شبیه به نوعى قمار و لا تار پیچیده است، و ریشه آن متأسّفانه از غرب مى باشد، و نتیجه آن این است که در مرحله اوّل بیش از شش میلیون تومان کارمزد دریافت مى شود، و هفتصد هزار تومان وام داده مى شود، که آن هم به کیسه مؤسّسه برمى گردد! کارمزد عبارتست از حق الزّحمه عادلانه کسانى که در آن مؤسّسه کارى انجام مى دهند، که به مقدار کارشان باید به آنها مزدى داد. و نام کارمزد بر شش میلیون تومان گذاشتن در یک مرحله نوعى فریب است و حتماً شما عزیزان مایل نیستید آلوده این مسأله غیر مشروع شوید.

حقوقی که از طرف بنیاد شهید به خانواده شهدا و یا جانبازان پرداخت می‌شود، هبه است و بنا بر احتیاط واجب سر سال، خمس باقى‌مانده آن را بدهند.

هرگاه در مجموع، سودی اضافه بر آن پول دریافت دارند حرام است مگر به مقدار کارمزد یعنی هزینه صندوق.

مستمری کمیته امداد، هبه محسوب می‌گردد و چنانچه هدیه تا پایان سال خمسی مورداستفاده قرار نگیرد و سال خمسی بر آن بگذرد، بنا بر احتیاط واجب خمس دارد.

اگر به عنوان شرط ضمن العقد در آید و به وام گیرندگان تفهیم شود و آنها موافقت کنند می تواند مشروع باشد و در این صورت نیز سزاوار است انصاف را رعایت کنند و سود بیش از چهار درصد هم ربا و حرام است.

چنانچه در سررسید سال خمسی چیزی از آن باقی بماند خمس دارد.

در فرض سؤال، مانعی ندارد.

اگر سال خمسی بگذرد و چیزی از آن‌ها باقی بماند در هر دو مورد خمس واجب است.