مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اجاره دادن مساجد تحت هيچ عنوآنجايز نيست؛ توضیح آنکه گاهى قسمتى از مسجد را تبديل به منبع درآمدى براى مسجد می‌کنند؛ مثلاً زيرزمين آن را به آشپزخانه تبديل می‌کنند و كرايه می‌دهند يا در بازسازى مسجد چند مغازه درست می‌کنند كه درآمد آن‌ها را صرف مسجد می‌کنند، این‌ها هیچ‌کدام ازنظر شرعى جايز نيست، نه مسجد را میتوان‌ اجاره داد و نه میتوان‌ از آن مغازه‌ای جدا كرد و نه زيرزمين آن را میتوان‌ به‌عنوان آشپزخانه و... كرايه داد چون زمين مسجد هر چه پايين هم برود بازهم جزء مسجد است و احكام مسجد را دارد.البته اگر اين تغييرات را بدون اجازه انجام دادند ما نمی‌گوییم آن را تخريب كنند ولى بايد از خود آن براى مسجد استفاده شود نه از درآمد آن. مثلاً اگر مغازه ایست، درب بيرونى آن را مسدود كنند و درى از داخل براى آن باز كنند تا به‌عنوان اتاقى براى مسجد مورداستفاده قرار گيرد، در ضمن باید توجه داشت که اگر از اول نیت ساخت مغازه و مانند آن را داشته باشند، این کار مانعی ندارد.

مانعى ندارد ولى موردبحث درجایی است كه زمين به‌عنوان مسجد اختصاص‌یافته و بعداً می‌خواهند چنين كارهايى در آن انجام دهند مثلاً در آن اتاق يا زيرزمين جديدى را براى اجاره دادن بسازند، همچنين بايد توجه داشت این‌گونه دخل و تصرفات در مساجد و ديگر موقوفات، ممكن است آن‌ها را در معرض تلف قرار دهد و موجب سلب خاصيت آن‌ها شود.

چنانچه باغچه متعلّق به مسجد است و توسعه مسجد براى نمازگزاران لازم است، قطع درخت مزبور اشکال ندارد.

الف: مسجدى كه خراب نشده و قابل‌استفاده است اگر نياز به توسعه دارد و این کار به نفع نمازگزاران است، میتوان‌ آن را خراب كرد و بهتر و بزرگ‌تر ساخت.ب: درصورتی‌که کارشناسان تائید کنند میتوان‌ آن را بازسازی کرد.ج: اگر به معني فروختن آن و خريدن مکان جديد براي مسجد است، جايز نيست ولي تخریب و بازسازي به سبک روز که به نفع نمازگزاران باشد مانعي ندارد و اگر ضایعاتی دارد که قابل‌استفاده در همان مسجد یا در مساجد دیگر نیست، مجاز هستید آن را به فروش رسانده و در همان مسجد مصرف کنید.

اگر از بین بردن حوض به نفع مسجد و نمازگزاران است، اشکالى ندارد، همچنین ساختن وضوخانه براى وضو گرفتن در گوشه‌ای از مسجد، آن‌هم به‌شرطى که در بالا آمد، مانعى ندارد.

ساختن مسجد مستحب است و هرقدر در جاى مناسب‌تر و بهترى باشد كه مسلمانان از آن بيشتر استفاده كنند بهتر است. تعمير مسجد نيز مستحب است و از بهترين كارها است و اگر مسجد طورى خراب شود كه تعمير آن ممكن نباشد مى‏توانند آن را به کلی خراب كنند و دوباره بسازند و اگر در منطقه‌ای مسجد به مقدار نیاز وجود دارد، مؤمنین و مؤمنات به بناهاى خیر دیگر که موردنیاز مردم است، بپردازند که ان‌شاءالله ثوابش کمتر از مسجد نخواهد بود، یا به مناطق محروم و نیازمند توجّه کنند.

تخریب و فروش مسجد جایز نیست و بايد اطراف آن را ديوار بکشند تا در صورت نياز، رهگذران از آن استفاده کنند، حکم مسجد را دارد و چنانچه خودش هم خراب شود باز نمی‌توانند زمين آن را بفروشند يا داخل ملك و جاده نمایند.

وقت نماز عيد فطر و قربان از اوّل آفتاب است تا ظهر، ولى مستحب است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخواند و در عيد فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار كند و زكات فطره را بدهد و بعد نماز عيد را بجا آورد.

نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است، در ركعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره بايد پنج تكبير بگويد و بعد از هر تكبير يك قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تكبير ديگرى بگويد و به ركوع رود، بعد دو سجده به‌جا آورد و برخيزد و در ركعت دوم چهارتکبیر بگويد و بعد از هر تكبير قنوت بخواند و تكبير پنجم را بگويد و به ركوع رود و بعد از ركوع دو سجده به‌جا آورد و تشهد بخواند و سلام گويد.

مانعى ندارد كه در نماز آيات ركعت اوّل را مطابق يكى از دو روش به جا آورد و ركعت دوم را مطابق روش ديگر. همچنین می تواند در یک رکعت بعد از حمد یک سوره را چهار قسمت کند و بعد از هر قسمت به رکوع برود و قبل از رکوع پنجم یک حمد و یک سوره کامل بخواند.

نماز آيات دو ركعت است و هر ركعت پنج ركوع دارد و مى‏توان آن را دو گونه به جا آورد:1- بعد از نيّت، تكبير بگويد و يك حمد و سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره يك حمد و يك سوره تمام بخواند، باز به ركوع رود، تا پنج بار اين كار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و ركعت دوم را مانند ركعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام‏دهد.2- بعد از نيّت و تكبير و خواندن حمد، آيه ‏هاى يك سوره را پنج قسمت كند و يك قسمت از آن را بخواند و به ركوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به ركوع رود و همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد و بعد به ركوع رود و ركعت دوم را هم به همين صورت به جا آورد، مثلًا سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» را به ترتيب زير تقسيم كند: قبل از ركوع اوّل: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» بگويد و به ركوع رود بعد بايستد و بگويد: «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» باز به ركوع رود و سربردارد و بگويد: «اللَّهُ الصَّمَدُ»، باز به ركوع رود و سر بردارد و بگويد: «لَمْ ‏يَلِدْ وَ لَمْ‏ يُولَدْ» و به ركوع رود و سر بردارد و بگويد: «وَ لَمْ ‏يَكُنْ لَهُ كُفُوَاً احَدٌ»، بعد به ركوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند و ركعت دوم را نيز مانند ركعت اوّل به‏ جا آورد و در آخر تشهد بخواند و سلام گويد.

شکستن نماز در صورت ضرورت مانعی ندارد.

در موقع گرفتن خورشيد يا ماه وقت نماز آيات از موقعى است كه شروع به گرفتن كرده و تازمانى كه كاملًا باز نشده ادامه دارد، ولى احتياط مستحب آن است قبل از شروع به باز شدن نمازرابخواند.

اگر از گفته منجمین و اشخاصى كه از اين امور اطّلاع دارند اطمينان‏ پيدا كند كه خورشيد يا ماه‌گرفته، بايد نماز آيات را بخواند و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مى‏گيرد و فلان مقدار طول مى‏كشد و به گفته آن‌ها اطمينان پيدا كند، بايد وقت را رعايت كند.

هرگاه مشغول نماز باشد و طلبكارى طلب خود را مطالبه كند، چنانچه بتواند در بين نماز طلب او را بدهد و صورت نماز به هم نخورد بهتر است در همان حال بپردازد، ولى اگر بدون شكستن نماز ممكن نيست صبر كند تا نماز تمام شود و اين مقدار تأخير منافات با فوريت اداى دين ندارد مگر اين‏كه ضرورت خاصى داشته باشد، مثل اين‏كه همراهان وهمسفران طلبكار مى‏روند واو به زحمت مى‏افتد؛ بنابراین شکستن نماز براى پرداخت بدهى مردم، درصورتی‌که بعد از نماز دسترسى به او پیدا نمی‌کند، واجب است.