مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

دو موضوع «مسجد بودن» و «جامع بودن مسجد» از راه هاى زير ثابت مى شود:1ـ علم و يقين. 2ـ شياعِ موجبِ يقين. 3ـ بيّنه شرعى. 4ـ خبر عادل واحد.

قسمتهاى توسعه يافته مساجد نيز حكم مسجد را دارد; به شرط آنكه جزء مسجد محسوب گردد.

احتياط مستحب آن است كه ـ در صورت امكان ـ در مسجد الحرام، يا مسجد النّبى، يا مسجد كوفه، يا مسجد بصره معتكف شود.

منظور از مسجد جامع مسجدى است كه به طور مرتّب در آن نماز جماعت برگزار مى گردد. بنابراين در تمام چنين مساجدى اعتكاف جايز است.

اعتكاف بايد در مسجد جامع باشد.

در فرض سؤال، كافى نيست.

منظور از روز در مدت اعتکاف، از ابتداى طلوع فجر (هنگام اذان صبح) تا غروب آفتاب است؛ هر چند احتياط آن است كه تا اذان مغرب محاسبه شود، بنابراين، اعتكافِ شبِ اوّل و شب چهارم واجب نيست، هر چند جايز است؛ ولى اعتکاف شب دوم و سوم واجب است.

اعتکاف از ناحيه حدّاكثر مدت آن، محدوديّتى ندارد. لذا اعتکاف بيش از سه روز، هر چند مقدار زمان اضافه، يك روز يا قسمتى از يك روز يا يك شب، يا قسمتى از يك شب باشد اشکالی ندارد؛ البته اگر پنج روز طول كشيد، روز ششم واجب مى شود. بلكه بعضى از فقها معتقدند اعتكاف در هر مرحله اى از نظر تعداد روزها باشد، چنانچه دو روز به آن اضافه كند روز سوم واجب مى شود. بنابراين، اگر به اعتكاف شش روزه خود دو روز اضافه كند، روز نهم واجب مى شود، و اگر به اعتكاف نُه روزه اش دو روز اضافه نمايد، روز دوازدهم نيز واجب مى شود، و... و لكن اين سخن جاى گفتگو دارد، و محلّ تأمّل است.

هر گاه شخصى نيّت اعتكاف كمتر از سه روز كند (مثلا يك يا دو روز) اعتكافش باطل است.

هر سه روز را نیت روزه قضا کند و کسی که قضا ندارد نیت قصد قربت کند.

در محلی که مسافر باشد، چنانچه نخواهد حداقل ده روز در آنجا بماند نمی تواند معتکف شود و روزه او نیز صحیح نیست.

با توجه به اينكه روزه چنين شخصى صحيح نيست، اعتكافش نيز صحيح نخواهد بود.

نمى تواند يك اعتكاف را به نيت چند نفر بجا آورد; البتّه مى تواند اعتكاف را به نيّت خود بجا آورد، و ثواب آن را به تعدادى از زنده ها، يا عدّه اى از اموات، يا تعدادى از زنده ها و مردگان اهدا كند.

اعتكاف در اصل مستحب است؛ ولى ممكن است به سبب نذر، يا عهد، يا قسم، يا شرط ضمن عقد، يا مانند آن واجب شود.

هشت چيز در صحّت اعتكاف شرط است:1ـ ايمان.2ـ عقل.3ـ قصد قربت.4ـ روزه.5ـ كمتر از سه روز نباشد.6ـ در مسجد جامع باشد.7ـ اذن زوج، والدين و صاحب كار.8ـ از مسجد خارج نشود.