پرداخت چک در معامله سلف
با توجه به اينکه چک بهمنزلهی پول نقد نيست میتوان جنسي را که بهصورت سلف فروخته و در قبال آن چک گرفت؟
اگر چک روز و دارای محل باشد مانعی ندارد.
پیشخرید میوه قبل از فصل میوه
اگر باغی 100 اصله درخت داشته باشد و هنوز فصل دادن میوه نرسیده باشد آیا میتوان بهصورت سلف آن را معامله کرد؟
تا میوه آشکار نشود به صورتی که بتوان مقدار آن را تخمین زد معامله سلف میوه جایز نیست.
اجاره درخت با جهل به مقدار ثمره آن
اگر درختی که هنوز مشخص نیست که چقدر ثمره میخواهد بدهد را بهعنوان سیاه خرید اجاره کند چه حکمی دارد؟
اجاره جایز نیست ولی خرید مانعی ندارد.
ماهیت و اعتبار عقد استصناع (سفارش ساخت)
آیا قرارداد سفارش ساخت «عقد الاستصناع» معتبر است؟ و اگر معتبر است ماهیت این قرارداد تحت عنوان کدامیک از عقود معاملات میباشد؟
اینگونه قراردادها تحت عنوان بیع «سلم» قرار میگیرد و ازآنجاکه در بیع سلم باید جنسی که قرار به تحویل آن گذاشتهشده از هر جهت معلوم باشد و وسایلی که با دست میسازند کاملاً معلوم و مشخص نیست و هر یک ممکن است به صورتی درآید، به همین دلیل در گذشته سلم را در آن صحیح نمیدانستند اما در عصر و زمان ما که به کمک کارخانهها بهصورت یکنواخت ساخته میشود بیع سلم در آن اشکالی ندارد و احکام سلم در آن جاری میشود.
درخواست قیمت مبیع بجای جنس هنگام تحویل آن در معامله سلف
شخصی از شخص دیگر، مبیع کلی با ثمن معین در قالب بیع سلف، پیشخرید مینماید، موعد تسلیم مبیع معین است. با فرارسیدن موعد تسلیم مبیع، خریدار بهجای گرفتن مبیع، قیمت نقدی آن را در موعد تسلیم از فروشنده مطالبه میکند که این قیمت از ثمن روز معامله بیشتر میباشد حکم معامله مذکور درصورتیکه معامله صوری یا واقعی باشد چیست؟ معامله ربوی است یا خیر؟
درصورتیکه معامله صوری باشد که نوعی رباخواری محسوب میشود و اگر جدی باشد و تبدیل آن در رأس مدت با توافق طرفین صورت گیرد مانعی ندارد.
فسخ شدن اجاره مبیع با فسخ بیع
درصورتیکه مشتری مبیع را اجاره داده باشد و سپس به دلیل تخلف از شرط بایع، بیع فسخ شود، وضعیت عقد اجاره قبل و پس از فسخ چگونه است؟ آیا بایع حق دارد که قبل از انقضاء مهلت اجاره خواستار خروج مستأجر از مبیع شود؟
اجاره نیز فسخ میشود و در صورت فسخ بایع حق دارد خواستار خروج مستأجر شود.
پیشخرید محصول قبل از کاشت
آیا میتوانم محصول سیبزمینی را قبل از کاشتن، در قالب سلف پیشخرید کنم یا نه؟
میتوان بهصورت کلی فلان مقدار سیبزمینی را بهعنوان سلف فروخت و قیمت آن را دریافت کرد.
پیشفروش سکه با شرایط پیشپرداخت
شرایط جدید پیشفروش سکه به این شیوه است که: یکمیلیون تومان پیشپرداخت میگیرند شش ماه بعد با 18 درصد تخفیف به قیمت روز سکه را میفروشند، آیا این نوع معامله صحیح است؟
مفهوم این قرارداد این است که معامله صورت نگرفته، تنها بیعانهای میگیرند که بعداً معامله انجام شود.
ضامن بودن دو طرف معامله در صورت تأخیر در استرداد بعد از فسخ
درصورتیکه مشتری و بایع در بازگشت مبیع و ثمن تأخیر داشته باشند آیا پس از فسخ تا زمان استرداد مبیع و ثمن به یکدیگر ضامن ورود خسارات به یکدیگر هستند؟
در مورد تأخیر ثمن هرگاه تأخیر کند باید میزان تورم متوسط اجناس را بر آن بیفزاید و در مورد تأخیر مبیع اگر واقعاً خسارتی وارد شود غیر از عدم النفع باید جبران کند.
مطالبه نرخ روز کالا در زمان تحویل
شخصی اقدام به پیشخرید خودرو کرده به این صورت که مبلغی را در ابتدا پرداختنموده و الباقی را هنگام تحویل خودرو بپردازد. ولی در زمان تحویل، شرکت درخواست مبلغ بیشتری با توجه به قیمت روز خودرو مینماید. در دو فرض ذیل حکم معامله چگونه است؟1- موقع ثبتنام قیمت خودرو قطعی شده بود؟2- الباقی با توجه به قیمت روز محاسبه شود ولی تصوّر نمیشده قیمت این مقدار افزایش یابد (حدود هفتاد در صد یا بیشتر).؟
درصورتیکه قیمت قطعی شده و معامله صورت گرفته، حق تغییر قیمت را ندارند ولی اگر قیمت تعیین نشده، معامله انجام نگرفته و بعدازآن، معامله تابع توافق طرفین است.
پیشفروش و عدم تعیین مبلغ نهایی
آیا پیشفروش خانه و اتومبيلی که هنوز ساخته نشده به اینگونه که در بعضی موارد قيمت نهايي را نيز تعيين نمیکنند و مبالغي را علیالحساب میگیرند و قيمت جنس را به نرخ روز تحويل، معلّق میکنند، صحیح است؟
اینگونه معاملات تحت عنوان سلف يا سلم قرار میگیرد؛ ولي در سلف دو شرط مهم وجود دارد که اگر نباشد معامله باطل است:1- بايد کل مبلغ، نقد باشد و الا کالي به کالي (نسيه در مقابل نسيه) و باطل است. و اگر قسمتي از مبلغ نقد باشد، معامله به همان مقدار صحيح است.2- مشخصات جنس مورد معامله بايد معين باشد. اموري که سبب تفاوت در قيمت يا تفاوت در رغبات (تمايلات) میشود بايد مشخص گردد.با اين شرايط، در معاملاتي که بهصورت اقساط مبالغي را میگیرند تا (بهعنوانمثال) خانهای را بسازند درحالیکه هنوز خانهای وجود ندارد، معامله زماني صورت میگیرد که تمام مبلغ پرداختشده باشد يا خانه آمادهشده، و همچنين خريد اتومبيل که در ابتدا قيمتش معين نيست و به قيمت روز تحويل میفروشند، زماني معامله انجام میشود که اتومبيل آمادهشده باشد و تا آن زمان مبالغي که میپردازند بهعنوان علیالحساب محسوب میشود و اگر فروشنده با اين پولها طبق توافق مضاربه (يا کارهايي مانند آن) انجام دهد، و سودي به مشتري تعلق بگيرد اشکال ندارد.
نایاب شدن جنس سلف هنگام تحويل
اگر در هنگام تحویل جنس در معامله سلف جنس مورد معامله نایاب گردد تکلیف چیست؟
هرگاه جنسى كه سلف فروختهشده، در موقع تحويل ناياب شود و نتواند آن را تهيّه كند، مشترى مىتواند صبر كند و نيز حق دارد معامله را به هم بزند و قيمتى را كه داده پس بگيرد.
تحويل جنس ديگر يا پستتر با رضايت مشترى در معامله سلف
اگر در معامله سلف هنگام تحویل، جنس دیگر یا دارای صفات پستتر تحویل مشتری داده شود تکلیف چیست؟
اگر فروشنده بهجای جنسى كه قرارداد كرده جنس ديگرى بدهد و يا همان جنس را با صفات پستترى تحويل دهد درصورتیکه مشترى راضى شود اشكال ندارد.

