مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

احتیاط واجب پرداختن دیه به مقدار هشت‌صد درهم است اگر جنین کامل باشد.

دیه سقط در این جا بر عهده مادر است و دیه او به حاکم شرع مى رسد و در مصارف بیت المال مصرف مى شود.

احتیاط واجب این است که طبیب با بیمار یا کسان او شرط کند که دیه را خودشان بپردازند و الا خودش باید عهده‌دار بشود (بنابر احتیاط)

ديه جنين بنا بر احتياط واجب به شرح زير است: در بيست روز اول (که نطفه است) 15 مثقال معمولي طلا و در بيست روز دوم (که علقه است) 30 مثقال و در بيست روز سوم (که مضغه است) 45 مثقال و در بيست روز چهارم (که عظام است) 60 مثقال و در بيست روز پنجم (که لحم است) تا زماني که اعضاء کامل شود و قبل از آنکه جنين در شکم مادر به حرکت درآيد 75 مثقال و پس از دميدن روح در پسر ديه کامل و در دختر نصف ديه کامل تعلق می‌گیرد.

درصورتی‌که جنین کامل شده و روح در آن دمیده نشده دیه آن صد دینار است و فرقى میان مؤنث و مذکّر نیست و اگر روح در آن دمیده شده باشد در مذکر هزار دینار و در مؤنث پانصد دینار و در مواردى که مشکوک باشد هفت‌صد و پنجاه دینار است.

در قتل عمد جنین دیه است و قصاص نیست حتّى جنین کامل، زیرا اوّل اینکه عمومات قصاص شامل جنین نمی‌شود. دوّم اینکه در روایات متعدّدى که در باب دیه جنین واردشده، تعبیراتى وجود دارد که یا صریح در قتل عمد است و یا اعم از قتل عمد و خطا و شبه عمد است و در همه آن‌ها تصریح به دیه شده و ثالثاً برفرض که مصداق شبهه شود، حدود و قصاص تُدْرَاُ بالشّبهات به‌خصوص اینکه فتواى به جواز قصاص در باب جنین از کسى از مشاهیر فقها دیده نشده است جز در موارد نادر.

درصورتی‌که از گفته متخصصان متدين يقين يا خوف خطر يا ضرر مهمي براي مادر حاصل شود، پايان دادن به حاملگي تا زماني که روح دميده نشده جايز است؛ و چون احتمال تعلق ديه می‌رود احتياط واجب آن است که ورثه اين کودک (غير از پدر و مادر) با ميل و رضاي خود از آن صرف‌نظر کنند.

در بسیاری از ابواب دیات، برای سهولت کار تنها به‌وسیله دینار دیه تعیین‌شده است.

اگر در حفظ جنین مطابق معمول کوتاهى کرده باشد مسئول است و باید دیه پرداخت نماید.

عنوان جنین از همان لحظه انعقاد نطفه به آن اطلاق می‌شود و تفاوتی بین لقاح طبیعی و مصنوعی نیست.

لاله هر دو گوش اگر از بیخ کنده شود دیه کامل دارد و امّا نسبت به بقیّه، اگر شنوایى از کار بیفتد آن‌هم دیه کامل دارد و منظور از فلج کردن گوش آن است که لاله چنان آسیب ببیند که خود را رها کند و مانند یک قطعه گوشت آویزان شود؛ و دیه فلج کردن دوسوّم دیه کامله است.

منظور از سوراخ کردن این است که مثلاً با نوک خنجرى ازیک‌طرف بینى بزنند و از طرف مقابل بیرون آید و در شرایط فعلى که به‌راحتی قابل‌ترمیم است، دیه تبدیل به ارش می‌شود.

اولاً: منظور از فساد بینى آن است که براثر عفونتِ جنایت، یا پاشیدن اسید، یا مانند آن، کل بینى از بین برود. ثانیاً در صورت فساد کامل، دیه کامله دارد و در صورت شکستن و فساد ناقص، اعم از اینکه جبران شود یا نشود، رجوع به ارش خواهد شد.

درصورتی‌که از طریق جرّاحى امروز، کاملاً ترمیم شود باید ارش پرداخت شود؛ و چنانچه نقصانى باقى بماند، باید به نسبت محاسبه شود. در ضمن همان‌گونه که نوشته‌اید دیه پلک بالا ثلث و پلک پایین نصف و باقیمانده (یک سدس) ملغى است.

فرقى میان اعضاى بدن نیست، در هر مورد پانزده درصد دیه عضو است.