دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الف: تغلیظ تنها در مورد قتل عمد بوده (حکم آن به غیر عمد و ختایی تسرّی پیدا نمی‌کند) و در قتل عمد یک‌سوم بر دیه‌ای که توافق کرده‌اند اضافه می‌شود.ب: احتیاط واجب آن است که در مورد اهل کتاب نیز دیه با تغلیظ پرداخت شود.ج: در فرض سؤال تأثیری ندارد.

دسته‌ها: تغلیظ شدن دیات

اخذ خسارت عدم النفع علاوه بر دیه

نظر معظّم له در رابطه با اخذ خسارت عدم النفع (از نوع منفعت قریب الحصول، یا متوقّع الحصول) چه است؟ لطفاً حکم مصادیق زیر را بیان فرمایید:الف) راننده‌ای با اتومبیل خود کار می‌کند، در اثر تصادف و خسارت وارده نتوانسته به مدّت 4 ماه کار کند و به نظر کارشناسان 4 ماه هم براى تعمیر و راه‌اندازی خودروى مزبور وقت لازم است، آیا راننده اتومبیل می‌تواند علاوه بر هزینه تعمیر، خسارت عدم النفع متعارف این 4 ماه را از مقصِّر حادثه مطالبه نماید؟ب) هرگاه کسى که حرفه رسمى او طبابت، یا جرّاحى، یا هر شغل دیگرى است، در اثر صدمه بدنى عمدى، یا غیرعمدی، ازکارافتاده شود و به تشخیص کارشناسان تا آخر عمر توانایى کار کردن و کسب درآمد متعارف را از دست بدهد. آیا می‌تواند علاوه بر دیه، درآمد ماهیانه‌اش را در حدّ متعارف از مقصِّر حادثه طلب کند؟ج) شخصى با ارتکاب اعمالى نظیر آدم‌ربایی، طرح شکایت واهى منتهى به بازداشت، ارائه مدارک جعلى به دادگاه و کسب مجوّز براى توقّف عملیات ساختمانى و مانند آن، بدون آنکه صدمه بدنى به‌طرف وارد نماید، او را از کار وزندگی انداخته و موجبات اضرار وى را فراهم نموده است. به‌گونه‌ای که دقیقاً قابل تقویم به مبلغ قابل‌توجهی است. آیا متضرّر می‌تواند بابت مدّتى که نتوانسته کار کند و بازداشت بوده، یا بابت مدّتى که خانه دیرتر براى اجاره آماده‌شده، مطالبه خسارت نماید؟د) آیا اولیاى دم واجب النفقه مقتول که بعد از وقوع قتل از دریافت مستمری و نفقه محروم شده‌اند، می‌توانند تا مدّت زمانى که عرفا و قانوناً مستحقّ نفقه بوده‌اند،علاوه بر دیه، به میزان نفقه معمول مطالبه خسارت نمایند؟ مثلاً همسر مقتول تا زمانى که شوهر ننموده و فرزندان صغیر مقتول تا زمانى که بالغ و متمکّن نشده‌اند، حقّ مطالبه خسارت دارند؟

در مواردى که دیه گرفته می‌شود پرداختن خسارت دیگرى لازم نیست، ولى در مواردى که اتومبیل کرایه خسارت‌دیده، یا شخص کارگر و کارمندى از کار بازداشته شده، یا ساختمانى بی‌جهت توقیف‌شده، در تمام این موارد باید اجرت‌المثل پرداخته شود.

دسته‌ها: خسارت عدم النفع