مسأله 888ـ هرگاه در موقع قرائت حمد و سوره يا تسبيحات بى اختيار بقدرى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود و يا مثلاً در ميان جمعيّت باشد و به او تنه بزنند و او را حرکت دهند احتياط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
مسأله 889ـ هرگاه در بين نماز از ايستادن عاجز شود بايد بنشيند و اگر از نشستن هم عاجز شود بايد بخوابد، ولى تا بدنش آرام نگرفته بايد چيزى نخواند.
مسأله 890ـ کسى که نمى تواند ايستاده نماز بخواند بايد بنشيند، ولى اگر بتواند بايستد و به عصا يا ديوار و مانند آن تکيه کند، يا پاهايش را از هم دور بگذارد بايد ايستاده نماز بخواند، مگر اين که فوق العاده براى او زحمت داشته باشد، همچنين مادام که مى تواند نشسته نماز بخواند هرچند به چيزى تکيه کند بايد خوابيده نماز نخواند و هرگاه نتواند بايد به پهلوى راست بخوابد، بطورى که جلو بدن او رو به قبله باشد و اگر نتواند به پهلوى چپ و اگر آن هم ممکن نيست به پشت بخوابد بطورى که کف پاهاى او رو به قبله باشد.
مسأله 891ـ کسى که مى تواند قسمتى از نماز را ايستاده بخواند واجب است آن مقدار را بايستد و بقيّه را بنشيند و اگر نتوانست بخوابد.
مسأله 892ـ هرگاه کسى بر اثر ناتوانى نماز را خوابيده بخواند، اگر در بين نماز بتواند بنشيند بايد آن مقدار را که مى تواند، بنشيند و يا اگر مى تواند برخيزد و همچنين کسانى که نشسته نماز مى خوانند و در اثناء نماز توانايى ايستادن پيدا مى کنند بايد بايستند، ولى تا بدن آرام نگرفته است چيزى نخوانند.
مسأله 893ـ کسى که احتمال مى دهد تا آخر وقت بتواند ايستاده نماز بخواند بنابر احتياط واجب در اوّل وقت نماز نخواند.
مسأله 894ـ هرگاه توانايى بر ايستادن دارد امّا مى داند يا احتمال عقلائى مى دهد که براى او ضرر داشته باشد، يا بيمارى اش طولانى مى شود، يا مثلاً زخم يا شکستگى استخوان او دير التيام پيدا مى کند، بايد نشسته نماز بخواند و اگر آن هم ضرر دارد خوابيده نماز بخواند.
مسأله 895ـ شايسته است در حال ايستادن بدن را راست نگه دارد، شانه ها را پايين بيندازد، دستها را روى رانها بگذارد، انگشتها را به هم بچسباند، سنگينى بدن را بطور مساوى روى دو پا بيندازد و به محل سجده نگاه کند و با خضوع و خشوع باشد، مردان کمى پاها را باز بگذارند و زنان به هم بچسبانند.
مسأله 896ـ در ركعت اوّل و دوم نمازهاى واجب روزانه بايد بعد از تكبيرة الاحرام سوره حمد را قرائت كند و بعد از آن بنابر احتياط يك سوره تمام از قرآن مجيد را بخواند و باید توجّه داشت كه سوره «فيل» و «ايلاف» يك سوره حساب مى شود و همچنين سوره «والضّحى» و «الم نشرح».
مسأله 897ـ در تنگى وقت يا در جايى که ترس از دزد يا درنده اى باشد مى توان سوره را ترک کرد و همچنين در جايى که عجله براى کار مهمّى داشته باشد.
مسأله 898ـ واجب است قرائت حمد قبل از سوره باشد و اگر عمداً برخلاف اين انجام دهد نمازش باطل است اگر از روى اشتباه باشد چنانچه قبل از رکوع يادش بيايد بايد برگردد و درست بخواند، امّا اگر بعد از رسيدن به حدّ رکوع يادش بيايد نمازش صحيح است، همچنين اگر حمد يا سوره يا هر دو را فراموش کند.
مسأله 899ـ هرگاه در نماز واجب يکى از چهار سوره اى را که آيه سجده دارد(1) عمداً بخواند بنابراحتياط واجب بايد سجده را به جا آورد سپس برخيزد و حمد و سوره ديگرى بخواند و نماز را تمام کند و بعد اعاده نمايد و چنانچه سهواً مشغول خواندن سوره سجده شود اگر قبل از رسيدن به آيه سجده متوجّه گردد بايد آن سوره را رها کرده و سوره ديگرى بخواند و اگر از نصف گذشته باشد احتياطاً نماز را اعاده کند اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد بايد به ترتيب بالا عمل کند.ــــــــــــــــــــــــــــ1. سوره الم سجده ـ سوره حم سجده (فصّلت) ـ سوره والنّجم و سوره اقرأ (علق).
