مسأله 508ـ بنا بر احتياط واجب بايد محتضر را به پشت بخوابانند و پاى او را به طرف قبله کنند، خواه مرد باشد يا زن، بزرگ باشد يا کوچک و اگر خواباندن او به اين صورت کاملاً ممکن نيست، بنابر احتياط واجب، آن مقدار که ممکن است به اين دستور عمل کنند و اگر ممکن نشد رو به قبله بنشانند و اگر آن هم ممکن نيست به پهلوى راست، يا به پهلوى چپ رو به قبله بخوابانند.
مسأله 509ـ رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمانى واجب است و اجازه گرفتن از وليّش لازم نيست.
مسأله 510ـ مستحبّ است شهادتين و اقرار به دوازده امام و ساير عقائد اسلام را به کسى که در حال احتضار است طورى تلقين کنند که بفهمد و مستحبّ است آن را تا وقت مرگ تکرار کنند.
مسأله 511ـ مستحبّ است اين دعا را به محتضر تلقين کنند بطورى که بفهمد: اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الْکَثِيرَ مِنْ مَعاصِيکَ وَ اقْبَلْ مِنّى الْيَسيرَ مِنْ طاعَتِکَ يا مَنْ يَقْبَلُ الْيَسِيرَ وَ يَعْفُو عَنِ الْکَثِيرِ اِقْبَلْ مِنِّى الْيَسِيرَ وَاعْفُ عَنِّى الْکَثيرَ إِنَّکَ اَنْتَ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ اَللّهُمَّ ارْحَمْ فَإِنَّکَ رَحيم، و بهتر است که خودش نيز بخواند.
مسأله 512ـ مستحبّ است کسى که سخت جان مى دهد او را به محلّ نمازش ببرند.
مسأله 513ـ شايسته است براى راحت شدن محتضر بر بالين او سوره مبارکه «يس» و «صافّات» و «احزاب» و «آية الکرسى» و هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
مسأله 514ـ تنها گذاشتن محتضر يا گذاشتن چيزى سنگين روى شکم او و حضور جُنُب و حائض نزد او و همچنين گريه کردن و حرف زدن و تنها گذاشتن زنها نزد او را، از مکروهات شمرده اند.
مسأله 515ـ مستحبّ است بعد از مرگ دهان ميّت را روى هم بگذارند که باز نماند، چشمها و چانه ميّت را ببندند، دست و پاى او را صاف کرده و پارچه اى روى او بيندازند، براى تشييع جنازه او مؤمنين را خبر کنند، تا وقتى از محل مردن حرکت نداده اند رو به قبله باشد و در دفن او عجله نمايند، ولى اگر يقين به مرگ او ندارند، بايد صبر کنند تا کاملاً معلوم شود.
مسأله 516ـ اگر ميّت زن حامله باشد و هنوز بچّه در شکم او زنده است و يا احتمال زنده بودن او را بدهند، بايد پهلوى چپ او را بشکافند و طفل را بيرون آورند، سپس پهلو را بدوزند و چنانچه دسترسى به اهل اطّلاع بوده باشد اين کار را زير نظر آنها انجام دهند.
مسأله 517ـ غسل و کفن و نماز و دفن ميّت مسلمان واجب کفائى است يعنى، اگر بعضى انجام دهند، از ديگران ساقط مى شود چنانچه هيچ کس انجام ندهد، همه معصيت کرده اند و در اين مسأله تفاوتى ميان فرقه هاى مختلف مسلمانان نيست.
مسأله 518ـ هرگاه کسى مشغول وظايف بالا شود بر ديگران واجب نيست اقدام نمايند، امّا اگر عمل خود را نيمه کاره بگذارد بايد ديگران تمام کنند و هرگاه شک کند کسى اقدام به کارهاى ميّت کرده است يا نه، بايد خودش اقدام کند.
مسأله 519ـ هرگاه کسى اقدام به غسل يا کفن و نماز و دفن ميّت کرده و ندانيم صحيح به جا آورده يا باطل، بايد بگوييم صحيح بوده، امّا اگر يقين داريم باطل انجام داده است بايد دوباره انجام دهيم.
