جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 272ـ بعد از مسح سر نوبت مسح پاها مى رسد كه بايد با همان رطوبتى كه در دست مانده روى پاها را از سر انگشتها (غیر از انگشت کوچک که به تنهایی اشکال دارد) تا برآمدگى پشت پا، و بنابر احتياط مستحب تا مفصل پا مسح نمايد.

مسأله 273ـ از نظر عرض، کافى است به اندازه يک انگشت مسح کند، ولى بهتر است که به اندازه پهناى سه انگشت بسته باشد وبهتر از آن مسح کردن تمام پشت پا با تمام کف دست است و اگر همه دست را روى پا بگذارد وکمى بکشد کافى است.

مسأله 274ـ براى مسح سر و روى پاها بايد دست را روى آنها بکشد و اگر دست را ثابت نگه دارد و سر يا پا را زير آن حرکت دهد وضو باطل است بنابر احتياط واجب، امّا اگر مختصرى سر يا پا حرکت کند اشکال ندارد.

مسأله 275ـ جاى مسح بايد خشک باشد، ولى اگر مختصرى رطوبت داشته باشد بطورى که آب دست هنگام مسح بر آن غلبه کند اشکال ندارد.

مسأله 276ـ اگر رطوبت کف دست خشک شود مى تواند از اعضاى ديگر وضو رطوبت بگيرد با آن مسح کند، ولى از آب خارج جايز نيست و اگر فقط به اندازه مسح سر رطوبت دارد سر را با همان رطوبت مسح کند براى مسح پاها از اعضاى ديگر، رطوبت بگيرد.

مسأله 277ـ مسح بايد روى پوست پا باشد و مسح کردن روى جوراب و کفش فايده ندارد، مگر در حال تقيّه و اگر به واسطه سرماى شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند آن نتواند کفش يا جوراب را بيرون آورد کافى است روى آنهامسح کند و اگر روى کفش نجس است، بايد چيز پاکى بر آن بيندازد و بر آن چيز مسح کند.

مسأله 278ـ اگر روى پا نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد بنابر احتياط واجب بايد چيز پاکى روى آن بيندازد و بر آن مسح کند و بعد تيمّم نمايد.

مسأله 279ـ انسان مى تواند صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد، يا بعد از فرو بردن در آب به قصد وضو از آب بيرون آورد و آن را «وضوى ارتماسى» مى گويند.

مسأله 280ـ در وضوى ارتماسى بايد صورت و دستها از بالا به پايين شسته شود، يعنى اگر وقتى صورت و دستها را در آب فرو مى برد قصد وضو کند، بايد صورت را از طرف پيشانى و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد و اگر موقع بيرون آوردن از آب قصد وضو مى کند بايدصورت را از طرف پيشانى و دستها را از طرف آرنج بيرون آورد.

مسأله 281ـ در وضوى ارتماسى براى اين که مسح سر و پاها با آب خارج نباشد، بايد هنگامى که دست راست و چپ را وضوى ارتماسى مى دهد قصد کند که بعد از خارج شدن از آب تا وقتى که آب روى دستها جريان دارد جزء وضو است، در غير اين صورت مسح سر و پاها اشکال دارد.

مسأله 282ـ جايز است وضوى بعضى از اعضا را ارتماسى و بعضى را غير ارتماسى بگيرد و بهتر است وضوى دست چپ را هميشه غير ارتماسى بگيرد تا براى مسح پا مشكلى پيش نيايد.

مسأله 283ـ شايسته است کسى که وضو مى گيرد، موقعى که نگاهش به آب مى افتد بگويد: «بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِى جَعَلَ الْماءَ طَهُوراً وَ لَمْ يَجْعَلْهُ نَجِسَاً» و موقعى که پيش از وضو دست خود را مى شويد بگويد: «اللّهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ التَّوّابِينَ وَاجْعَلْنِى مِنَ الْمُتَطَهِّرينَ» و در وقت مضمضه کردن، يعنى آب در دهان گرداندن بگويد: «اَللّهُمَّ لَقِّنِىْ حُجَّتِى يَوْمَ اَلْقَاکَ وَ اَطْلِقْ لِسانِىْ بِذِکْرِکَ» و در وقت استنشاق، يعنى آب در بينى کردن بگويد: «اَللّهُمَّ لا تُحَرِّمْ عَلَىَّ رِيحَ الْجَنَّةَ وَاجْعَلْنِى مِمَّنْ يَشُمُّ رِيحَها وَ رُوحَها وَ طِيبَهَا» و موقع شستن صورت بگويد: «اَللّهُمَّ بَيِّضْ وَجْهِى يَوْمَ تَسْوَدُّ فِيهِ الْوُجوُهُ وَ لا تُسَوِّدْ وَجْهِى يَوْمَ تَبْيَضُّ فِيهِ الْوُجُوهُ» و در وقت شستن دست راست بخواند: «اَللّهُمَّ اَعْطِنى کِتابِى بِيَمينِى وَ الْخُلْدَ فِى الْجِنانِ بِيَسارِى وَ حاسِبْنى حِسابَاً يَسِيراً» و موقع شستن دست چپ بگويد: «اَللّهُمَّ لا تُعْطِنِى کِتابِى بِشِمالِى وَ لا مَنْ وَراء ظَهْرِى وَ لا تَجْعَلْهَا مَغْلُولَةً اِلَى عُنُقِى وَ اَعُوذُ بِکَ مِنْ مُقَطِّعَاتِ النّيْران» و موقعى که سر را مسح مى کند بگويد: «اَللّهُمَّ غَشِّنِى بِرَحْمَتِکَ وَ بَرَکاتِکَ وَ عَفْوِکَ» و در وقت مسح پا بخواند: «اَللّهُمَّ ثَبِّتْنِى عَلَى الصِّراطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ الاَْقْدامُ وَ اجْعَلْ سَعْيِى فِى مَا يُرضِيکَ عَنِّى يَا ذَا الْجَلالِ وَالاِْکْرامِ».