جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 2214ـ حيوان حلال گوشت وحشى در صورتى با شکار کردن حلال مى شود که توانايى بر فرار داشته باشد، بنابراين بچّه آهو يا بچّه کبک که نمى تواند فرار کند با شکار کردن حلال نمى شود.

مسأله 2215ـ حيوان حلال گوشتى که مانند ماهى خون جهنده (روان) ندارد اگر به خودى خود در آب بميرد پاک است، ولى گوشت آن حرام است.

مسأله 2216ـ حيوان حرام گوشتى که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بريدن حلال نمى شود ولى مرده آن پاک است.

مسأله 2217ـ سگ و خوک به واسطه سر بريدن و شکار کردن پاک نمى شود و گوشت آنها نيز حرام است و حيوان حرام گوشتى که درنده و گوشتخوار است مانند گرگ و پلنگ اگر به دستورى که گفته مى شود سرببرند يا با اسلحه شکار کنند پاک است، ولى گوشت آن حلال نمى شود، همچنين اگر با سگ شکارى آن را شکار کنند.

مسأله 2218ـ فيل و خرس و بوزينه و موش و حيواناتى که مانند مار و سوسمار در داخل زمين زندگى مى کند، هر کدام خون جهنده دارد اگر به خودى خود بميرد نجس است، ولى اگر سر آنها را ببرند يا آنها را شکار کنند پاک است.

مسأله 2219ـ اگر از شکم حيوان زنده بچه مرده اى بيرون آيد يا بيرون آورند، گوشت آن حرام است.

مسأله 2220ـ براى سر بريدن حيوان اگر حلقوم و دو رگ بزرگ گردن را بطور کامل ببرند کافى است ولى احتياط مستحب آن است که چهار رگ بزرگ يعنى دو رگ بزرگ گردن به اضافه حلقوم و مرى از پايين برآمدگى گلو بريده شود.

مسأله 2221ـ اگر بعضى از اين رگها را ببرند و صبر کنند تا حيوان بميرد بعد بقيّه را ببرند فايده ندارد، بلکه اگر به اين مقدار هم صبر نکنند ولى بطور معمول رگها را پشت سر هم نبرند اگر چه هنوز حيوان جان داشته باشد اشکال دارد.

مسأله 2221ـ اگر بعضى از اين رگها را ببرند و صبر کنند تا حيوان بميرد بعد بقيّه را ببرند فايده ندارد، بلکه اگر به اين مقدار هم صبر نکنند ولى بطور معمول رگها را پشت سر هم نبرند اگر چه هنوز حيوان جان داشته باشد اشکال دارد.

مسأله 2222ـ هرگاه گرگ، گلوى گوسفند را بطورى بكند كه از رگهاى گردن كه بايد موقع ذبح بريده شود چيزى باقى نماند آن حيوان حرام مى شود. ولى اگر آن رگها سالم باشد در صورتى كه گوسفند هنوز زنده است و آن را به دستورى كه گفته شد سر ببرند حلال مى باشد. و هرگاه حيوانى به غير دستور شرعى ذبح شده باشد پاك است، هر چند خوردن گوشت آن حرام مى باشد، بنابراين پوست و چرم حيواناتى كه از ممالك غير اسلامى مى آورند پاک است؛ ولی با آن نمی توان نماز خواند.

مسأله 2223ـ سر بريدن حيوان پنج شرط دارد:1ـ ذبح کننده بنابر احتياط واجب بايد مسلمان باشد، ناصبى ها يعنى کسانى که با اهل بيت پيامبر(صلى الله عليه وآله) دشمنى دارند در حکم کفّارند.2ـ بايد سر حيوان را با جسم تيزى که از آهن، يا فلز ديگر باشد ببرند، ولى اگر احتياج به ذبح باشد و آهن پيدا نشود، يا اگر سر حيوان را نبرند مى ميرد و دسترسى به آهن نيست، با هر چيز تيزى که رگها را بتواند جدا کند (مانند شيشه و سنگ و چوب تيز) مى شود آن را ذبح کرد.3ـ در موقع سر بريدن بايد جلو بدن حيوان رو به قبله باشد و اگر عمداً رو به قبله نکنند حيوان حرام مى شود، ولى اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله يا اشتباه کردن قبله، حيوان را به سمتى غير از قبله سر ببرند حرام نيست.4ـ هنگام سر بريدن بايد نام خدا را ببرد همين قدر که بگويد «بسم اللّه» يا «سُبْحانَ اللّهِ» يا بگويد «لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ» کافى است و به زبان فارسى يا هر زبان ديگر نيز جايز است، ولى اگر بدون قصد سر بريدن نام خدا را ببرد کافى نيست و در صورتى که از روى فراموشى نام خدا را نبرد اشکال ندارد.5ـ بايد حيوان بعد از سر بريدن حرکتى کند اگر چه مثلاً چشم يا دم خود را حرکت دهد يا پاى خود را به زمين زند که معلوم شود زنده بوده و احتياط واجب آن است که خون به مقدار کافى از آن بيرون بريزد.

مسأله 2224ـ کسى که حيوان را ذبح مى کند مى تواند مرد باشد يا زن يا بچه نابالغى که دستورات ذبح را مى داند، ولى بهتر است تا دسترسى به مرد باشد زنان و کودکان را معاف دارند.