مى‌تواند نيابت كند، ولى اگر وظيفه او عدول به حج اِفراد شد، احتياط آن است كه منوب‌عنه به آن حج اكتفا نكند، مگر اینکه از عذرهايى باشد كه در حج احیاناً پيش مى‌آيد.
چنانچه نايب بعد از احرام و داخل شدن در حرم بميرد ذمّه ميّت ادا مى‌شود و فرقى ميان اقسام حج و نيابت نيست؛ و اگر بعد از احرام و قبل از دخول در حرم بميرد احتياط آن است كه دوباره اجير بگيرند؛ و اگر قبل از احرام بميرد، بايد دوباره اجير بگيرند. اين حكم در مورد نايب از حی نيز صادق است.
کسی که از انجام اعمال حج معذور است بايد پول را به صاحبش برگرداند، مگر اینکه از طرف صاحب پول مجاز در نايب گرفتن باشد كه در اين صورت مى‌تواند شخص ديگرى را در تمام عمل حج نايب كند و درصورتی‌که بدون اجازه، نيابت را به ديگرى واگذار كند و او عمل را انجام دهد، حج از طرف منوب‌عنه انجام مى‌شود، ولى نايب اوّل بايد پول را به صاحبش برگرداند (مگر اینکه صاحبش راضى گردد) و صاحب پول ضامن چيزى نيست و نايب اوّل بايد اجرت نايب دوّم را بپردازد.
ملاك وظيفه خود اوست، ولى اگر به کیفیت خاصی اجیرشده، مثلاً از او خواسته‌اند كه بر طبق فلان فتوى عمل كند، بايد طورى انجام دهد كه هم آن کیفیت خاص مراعات شود و هم وظيفه‌اش انجام گردد.
باید برای همان فردی که قصد کرده ادامه دهد.
كسى كه براى حج تمتّع اجیرشده، پس از انجام حج نيابى، مى‌تواند از سوى ديگرى براى عمره مفرده اجير شود؛ همان‌گونه كه مى‌تواند براى خودش عمره مفرده بجا آورد؛ مشروط بر اینکه در همان ماه قمرى كه براى منوب‌عنه انجام داده نباشد و اگر در همان ماه قمرى باشد، قصد رجاء كند.
پس‌ازآنکه نايب اعمال حج را بجا آورد، حج از معذور ساقط مى‌شود و لازم نيست خودش به حج برود؛ هرچند بعداً عذرش برطرف شود؛ امّا اگر قبل از اتمام حج عذرش برطرف شد، چه قبل از احرام باشد يا پس‌ازآن، بنا بر احتياط واجب بايد خودش به حج برود.
لازم نيست حاجى تمام احكام حج را قبل از سفر حج بداند و كافى است كه نيّت عمره تمتّع يا حج تمتّع نمايد؛ يعنى نيّت كند عبادتى را كه خداوند بر او واجب كرده انجام دهد و تفصيل هر يك از اعمال را به هنگام عمل از روحانى كاروان، يا رساله مناسك حج فراگیرد و سپس عمل كند. البتّه فراگيرى اعمال حج قبل از سفر حج بهتر و موافق احتياط است.
اين كار حرام است و براى احرام اشكال دارد و طواف و نماز طواف را باطل مى‌كند.
با توجّه به اینکه بعد از زمان جبران متوجّه شده، اعمالش صحيح است و هرگاه اعمال منى را انجام نداده به نزدیک‌ترین نقطه خارج از حرم مى‌رود و محرم مى‌شود و اعمال منى را انجام مى‌دهد؛ و از احرام خارج مى‌شود، سپس ساير اعمال حج را كامل مى‌كند و احتیاط آن است كه یک عمره مفرده بعدازآن انجام دهد يعنى به مسجد تنعيم مى‌رود و احرام مى‌بندد و اعمال عمره را بجا مى‌آورد.
اگر می‌داند توانایی پیدا نمی‌کند ساقط می‌شود و اگر احتمال توانایی می‌دهد به ذمه بگیرد و هر وقت توانایی پیدا کرد انجام دهد.
هرگاه تقصير را فراموش كند و به سراغ اعمال حج برود (يعنى احرام ببندد و به عرفات برود)، عمره و حج او صحيح است و چيزى بر او نيست، ولى بهتر آن است كه يك گوسفند كفّاره بدهد.
