جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر ورثه «برادر و خواهر پدر و مادری» و «برادر و خواهر پدری» به همراه «برادر و خواهر مادری» باشند برادر و خواهر پدری ارث نمی‌برند و تقسیم ارث بین مابقی ورثه دو حالت دارد: اگر يك برادر یا يك خواهر مادرى باشد، مال را شش قسمت مى‏كنند، يك قسمت آن را به برادر يا خواهر مادرى، بقيّه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‏دهند و هر برادر دو برابر خواهر می‌برد. امّا اگر بيش از يك برادر يا يك خواهر مادرى باشد، مال را سه قسمت مى‏كنند، يك قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به‌طور مساوى ميان خودشان تقسيم مى‏كنند و دو قسمت را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى‏دهند و سهم هر برادر دو برابر خواهر است.

هرگاه وارث عمو و عمّه باشد و بعضى پدرى و بعضى مادرى و بعضى پدر و مادرى باشند، عمو و عمّه پدرى ارث نمى‏برند و تقسیم ارث بین سایرین دو صورت دارد:1. اگر ميّت تنها يك عمو يا يك عمّه مادرى دارد مال را شش قسمت مى‏كنند يك قسمت را به عمو يا عمّه مادرى و بقيّه را به عمو و عمّه پدر و مادرى مى‏دهند (به‌طوری‌که سهم عمو دو برابر عمّه باشد)2. اگر ميّت عمو و عمّه مادرى متعدّد دارد (دو عمو يا دو عمّه يا يك عمو و يك عمّه مادرى) مال را سه قسمت مى‏كنند، دو قسمت را عمو و عمّه پدر و مادرى مى‏برند (عمو دو برابر عمّه) و يك قسمت را عمو و عمّه مادرى و احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر مصالحه كنند.

هرگاه وارث، فقط يك دايى، يا يك خاله مادرى و دايى و خاله پدر و مادرى و دايى و خاله پدرى باشد، دايى و خاله پدرى ارث نمى‏برند و مال را شش قسمت مى‏كنند يك سهم به دايى یا خاله مادرى و بقيّه به دايى و خاله پدر و مادرى مى‏رسد و آنها به‌طور مساوى تقسيم مى‏كنند.

هرگاه وارث فقط دايى و خاله پدرى و دايى و خاله مادرى و دايى و خاله پدر و مادرى باشد، دايى و خاله پدرى ارث نمى‏برند و بايد مال را سه قسمت كنند، يك سهم آن را دايى و خاله مادرى به‏طور مساوى تقسيم مى‏كنند و بقيّه به دايى و خاله پدر و مادرى مى‏رسد، آنها هم به‌طور مساوى ميان خود تقسيم مى‏كنند.

اگر وارث، يك دايى يا يك خاله و يك عمو يا يك عمّه مادرى و عمو و عمّه پدر و مادرى يا پدرى باشد، مال را سه قسمت مى‏كنند، يك قسمت آن را به دايى يا خاله مى‏دهند و دو قسمت باقيمانده را شش سهم مى‏كنند يك سهم را به عمو يا عمّه مادرى و پنج سهم را به عمو و عمّه پدر و مادرى يا پدرى مى‏دهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد.

هرگاه وارث، يك دايى يا يك خاله و عمو و عمّه مادرى و عمو و عمّه پدرى و مادرى يا پدرى باشد مال را سه قسمت مى‏كنند، يك قسمت را دايى يا خاله می‌برد و دو قسمت باقی‌مانده را سه سهم مى‏كنند، يك سهم آن به عمو و عمّه مادرى مى‏رسد (و بنا بر احتياط واجب در تقسيم باهم مصالحه مى‏كنند) و دو سهم ديگر را ميان عمو و عمّه پدر و مادرى يا پدرى قسمت مى‏نمايند و عمو دو برابر عمّه می‌برد.

در فرض مسئله دخترعمو و پسرعموی پدرى ارث نمی‌برند، فقط ابوینى ارث می‌برد.

چنانچه ورثه منحصر به خواهر ابوینی و امی است مال بین آن دو طوری تقسیم می‌شود که سهم خواهر ابوینی دو برابر سهم خواهر امی ‌باشد.

هرگاه وارث فقط دايى و خاله پدرى و دايى و خاله مادرى و دايى و خاله پدر و مادرى باشد، دايى و خاله پدرى ارث نمى‏برند و بايد مال را سه قسمت كنند، يك سهم آن را دايى و خاله مادرى به‏طور مساوى تقسيم مى‏كنند و بقيّه به دايى و خاله پدر و مادرى مى‏رسد، آنها هم به‌طور مساوى ميان خود تقسيم مى‏كنند.