استفاده عمومیت حكم سفر از قرآن
خداوند متعال مىفرمايد: (وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى الأرض فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنْ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُوا لَكُمْ عَدُوّآ مُبِينآ). بر اساس اين آيه محكم، قصر نماز تنها اختصاص به حالت خوف دارد. امّا در روايات صحيح نماز قصر علاوه بر آن، به حالات ديگر در زمان و حالت امن و آسايش، هم تعلقگرفته است. در آيه ديگر مىفرمايد: (وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِىَ الْمَسَاجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِکَ يُبَيِّنُ اللهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ). اطلاق آيه شريفه همه مساجد را براى اعتكاف جايز مىشمارد؛ درحالیکه طبق روايات صحيح تنها مساجدى براى اعتكاف جايز است كه جامع باشند و نيز داراى امام عادل بوده باشند. اگر روايات مربوط به قصر نماز و اعتكاف در مساجد جامع را به آيات مذكور قرآن ـ كه ثقل اكبر و مهمتر از ثقل اصغر بهحساب مىآيد ـ عرضه نماييم، با يكديگر متعارضاند. اين تعارض چگونه قابلجمع است؟ آیا فتواى قصر نماز تنها در حالت خوف و نيز اعتكاف در همه مساجد صحيح است؟ يا فتاواى مشهور فقهاى بزرگ درباره نماز قصر و مسئله اعتكاف ملاك است؟
درست است كه آيه مربوط به قصر نماز در مورد خوف نازلشده و عمومیت ندارد، ولى آیه مربوط به ترك روزه براى مسافر عمومیت دارد و میدانیم نماز و روزه در سفر از هم جدا نيستند. بنابراين، عمومیت حكم سفر را مىتوان از قرآن استفاده كرد. علاوه بر اين، روايات متعدّدى نيز در اين زمينه واردشده است. امّا آيه مربوط به اعتكاف، به تعبير فقها، در مقام بيان مشروعیت اعتكاف نيست تا از آن عموم استفاده شود، بلكه در مقام بيان نهى از نزديكى با زنان به هنگام اعتكاف است.