جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که از عقل و هوش كافى برخوردار باشند وصیت آن‌ها مانند افراد سالم در ثلث اموالشان صحيح است و فرقى بين بيمار و غير بيمار در اين قسمت نيست.

هرگاه كسى در مرضى كه با آن مرض از دنيا برود درحالی‌که کاملاً هوشیار باشد مقدارى از مالش را به كسى ببخشد و تحویل دهد و یا در معاملاتش تخفیف‌های جزئی یا کلی برای مشتری قائل شود صحیح است؛ هرچند احتیاط مستحب آن است که در زائد بر ثلث، با ورثه مصالحه شود.

هرگاه كسى وصیت‌های متعدد براى كارهاى مختلف كند و ثلث او كفايت نكند، بايد به ترتيب آنچه در وصیت ذکرشده عمل كنند تا به‌اندازه ثلث برسد و بقيّه وصیت باطل است (مگر اين‏كه ورثه اجازه دهند) امّا اگر در وصیت خود واجبات را هم ذكر كرده باشد مانند حج و خمس و زكات و مظالم اين ‏قسمت از اصل مال برداشته مى‏شود و بقيّه از ثلث.

در این موارد اهداء عضو به سایر مسلمانان پس از مرگ وصیت‌کننده، اشكالى ندارد و امّا در مورد غیرمسلمان تنها درصورتی‌که مسلمان نیازمندی نباشد مانعی ندارد. (باید توجه داشته باشید حکم در مورد مرگ مغزی متفاوت است و تنها پیوند به مسلمان جایز است آن‌هم با شرایط خاص خودش).

تعیین وصى مفهومش تعیین ثلث نیست، مگر این‌که در بعضى از مناطق، تعیین وصى به معناى وصیت به ثلث باشد در این صورت باید به آن عمل کرد.

وصیت بیش از ثلث درهرحال جایز نیست.

قاعدتاً بر عهده مالک است.

به‌اندازه‌ای که یقین کنند نائب یا نائبان به‌اندازه تمام عمر او نماز صحیح خوانده‌اند باید عمل شود و بعدازآن لازم نیست.

اگر منظور این است که کفن‌های سه‌گانه واجب را انجام دهند و سپس او را در بوریا بپیچند و دفن کنند مانعی ندارد (و این کار اقتدا به امام حسین است).

كسى كه به‌قصد خودكشى، مثلاً زخمى به خود زده يا مادّه سمّى خورده، اگر درباره اموال خود وصیت كند، سپس بميرد، وصیت او صحیح نیست.

اگر اشاره به مدت‌زمان هزينه نكرده، مى‏توان تا حد يك يا دو ماه آن را کم‌کم هزينه همان مجلس كنند؛ اما اگر بيش از اين طول مى‏كشد بايد در مجالس ديگرى كه مشابه همان جلسه مورد وصيت است هزينه كنند و مال ميت را بيش از اين نگه ندارند.

هرگاه كسى وصیت كند چيزى به شخصى بدهند و آن شخص قبل از آن‌که قبول يا رد كند از دنیا رود، ورثه او مى‏توانند آن وصیت را قبول كنند، خواه قبل از وصیت‌کننده از دنيا رفته باشد و يا بعد از او و اين در صورتى است كه وصیت‌کننده از وصیت خود برنگردد.