جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر حاجی سعى حج را بر تقصیر مقدّم بدارد بايد (مانند جایی که طواف را مقدم کرده) آن را اعاده كند، ولى كفّاره ندارد.

هرگاه مشغول سعى صفا و مروه است و مقدارى از آن را انجام داده ـ خواه كم باشد يا زياد ـ و وقت نماز فرارسد، سعى را قطع مى‌كند و نماز را بجا آورده، سپس باقيمانده سعى را انجام مى‌دهد.

بايد عمل باطل‌شده را جبران كند، ولى از احرام خارج‌شده و كفّاره‌اى ندارد.

اگر طواف را (مثلاً روز شنبه) بجا آورد و روز بعد شك كند كه سعى كرده يا نه، احتياط مستحب انجام سعى است، مگر آن‌که پس از تقصير شك نمايد، كه در اين صورت لازم نيست سعى كند.

هرگاه يقين داشته باشد كه سعى را ناقص بجا آورده، مثلاً شش دور يا كمتر بوده، برمی‌گردد و آنچه را مى‌داند ناقص گذاشته تكميل مى‌كند و سعى او صحيح است.

بايد همان سعى را تكميل كند و بنا بر احتياط واجب تقصير را اعاده نمايد.

چنانچه به خاطر ندانستن مسئله باشد، بايد سعى را از نو به‌جا آورد و اگر از روى سهو و فراموشى باشد، كافى است يك دور از صفا به مروه برود و احتياط مستحب آن است كه هفت دور به‌قصد ما فى الذمّه بجا آورد.

اگر قبل از تقصير مى‌داند هفت دورِ كامل را بجا آورده و شك در دور بيشتر سعی دارد، سعى او صحيح است و اعتنا نمى‌كند.

هرگاه بعد از اتمام سعى و انجام تقصير، شك كند آيا هفت دور را کامل بجا آورده، يا نه؟ يا ساير شرايط موجود بوده، يا نه؟ اعتنا نمى‌كند.

اگر از روى سهو و فراموشى سعی را ترك كند، بايد هر وقت يادش آمد برگردد و آن را به‌جا آورد؛ هرچند بعد از ماه ذی‌الحجه باشد و اگر برگشتن براى او مشقّت دارد، نايب مى‌گيرد تا براى او به‌جا آورد؛ و در اين مدّت چيزى بر او حرام نيست. همچنين است در عمره مفرده.

اگر ترك سعى از روى جهل و نادانى نسبت به مسئله بوده، احتياط واجب آن است كه همان حكم عمد را اجرا كند. (اگر كسى عمداً سعى در حج را ترك كند و به‌موقع آن را جبران ننمايد، حج او باطل مى‌شود. حج را احتیاطاً تمام كند و بايد سال آينده دوباره حج را به‌جا آورد.)

اگر طواف يا سعى را به اميد انجام‌وظیفه شرعى ادامه دهد و بعد يقين پيدا كند اشكالى ندارد و طواف و سعى او صحيح است.