جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه در مکانی قرار دارد که اگر به جستجوی آب برود خطری او را تهدید می کند جستجو لازم نیست، ولى اگر بتواند مقدارى جستجو کند همان مقدار لازم است.

چيزى كه بر آن تيمّم مى‏كند بنابر احتياط واجب بايد غصبى‏نباشد، امّا اگر نداند غصبى است و يا فراموش كرده باشد تيمّم او صحيح است، مگر آن‏كه خودش آن را غصب كرده باشد.

براى اين‏كه يقين كند تمام پيشانى و پشت دستها را مسح كرده بايد كمى از اطراف آن را نيز داخل كند، ولى مسح ميان انگشتان لازم نيست و احتياط واجب اين است كه پيشانى و پشت دستها را از بالا به پايين مسح كند و كارهاى تيمّم را پشت سر هم به جا آورد و اگر ميان آنها بقدرى فاصله دهد كه صورت تيمّم از بين برود باطل است.

نمازهايى را كه با تيمّم خوانده اعاده و قضا ندارد، ولى در چند مورد احتياط مستحب آن است كه نمازهاى خود را اعاده كند: اوّل در جايى كه آب نداشته يا مانع از استعمال آب داشته و عمداً خود را جُنُب كرده و با تيمّم نماز خوانده است. دوم در جايى كه عمداً به جستجوى آب نرود و در تنگى وقت با تيمّم نماز بخواند و بعد بفهمد اگر جستجو مى‏كرد آب پيدا مى‏شد. سوم آن‏كه مى‏دانسته يا گمان داشته كه دسترسى به آب ندارد و آبى را كه داشته ريخته و تلف كرده است.

این کار اشکالی ندارد مشروط بر این که مهر برای خودتان باشد.

هرگاه ناچار شود براى تهيّه آب قرض كند واجب است قرض نمايد، امّا اگر مى‏داند يا گمان دارد توانايى اداى آن دين ‏را ندارد واجب‏ نيست قرض كند و اگر كسى مقدارى آب بدون منت فوق‏العاده‏ اى به او ببخشد بايد قبول كند.

اگر خلل و فرج وسیع نباشد مانعی ندارد.

بنابر احتیاط واجب بلوغ شرط است.‌

كسى كه خودش توانايى بر تيمّم ندارد بايد نايب بگيرد، يعنى كسى دستهاى او را بر زمين زند، و اگر ممكن نيست، بر زمين بگذارد و بعد با دست خودش او را تيمّم دهد، اگر اين هم ممكن نباشد بايد نايب دست خود را بر چيزى كه تيمّم بر آن صحيح است بزند و بر پيشانى و دستهاى او بكشد.

باید به شرحی که در دستور تیمم آمده دست ها را به صورت بکشد و اگر با یکبار کشیدن تمام صورت مس نشود می تواند کشیدن دست را تکرار کند.‌

بهتر است تا آنجا كه امكان دارد چيزى كه بر آن تيمّم مى‏كند گردى داشته باشد كه بر دست بماند و بعد از زدن دست بر آن، مستحب است دست را بتكاند كه گرد و خاك اضافى آن بريزد.

بنابر احتياط واجب بايد اعضاى تيمّم و كف دستها پاك باشد، ولى اگر كف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بكشد بايد با همان وضع تيمّم كند