اگر ممكن است از متولی و در صورت نبودن متولی، از حاكم شرع زمين را براى ساختن مسجد اجاره كنند و عدّهاى از معتمدين محل پاى اين سند را امضا نمايند كه فراموش نشود و هرساله مال‌الاجاره آن را صرف مجالس عزادارى سيّد الشّهداء (علیه‌السلام) بنمايند و مدّت اجاره نيز مشخص و محدود باشد كه بعد از پايان مدّت، مجدداً اجاره كنند.
اجاره‌های بلندمدت برخلاف مصلحت وقف است و جايز نيست، بايد چند سال به چند سال تجديد شود و استفاده از آن براى مسجد و مصلّى و حسینیه مانعى ندارد؛ هرچند احكام مسجد بر آنها جاری نمی‌شود.
چنانچه منزل براى سكونت امام جماعت مسجد ساخته‌شده، اجاره آن جایز نيست؛ مگر آنکه امام جماعت از آن استفاده نكند و بلا مصرف بماند؛ در اين صورت مى توان آن را اجاره داد و مال‌الاجاره آن را صرف نيازهاى مسجد كرد و اگر امام جماعت ناچار است در جاى ديگرى خانه اجاره كند، مى توان مال‌الاجاره آن خانه را از اين وجه پرداخت كرد؛ ولى درصورتی‌که منزل ملكى داشته باشد، مال‌الاجاره به او تعلّق نمىگيرد.
چنانچه حريم شرعى بوده مستأجر حقّ احيا نداشته و مالك نمىشود و مادام كه مدّت اجاره زمين تمام نشده مستأجر حقّ استفاده از آن را دارد و بايد اجاره آن را بدهد و متولی نمىتواند از او بگيرد ولى بعد از اتمام مدّت اجاره، حقّى براى مستأجر باقى نيست.
اشکال ندارد و فرزند حاصل شده محکوم به اسلام است.
صاحب‌ملک مىتواند ملك خود را به ديگرى اجاره دهد و علاوه بر مال‌الاجاره از او سرقفلى بگيرد، در اين صورت ملكى را كه اجاره داده نمىتواند به ديگرى اجاره دهد، هرچند مدّت اجاره تمام‌شده باشد، ولى اگر مستأجر اوّل كه سرقفلى پرداخته موافقت كند مىتواند به ديگرى اجاره دهد، مستأجر اوّل نيز حق دارد سرقفلى آن ملك را به ديگرى واگذار كند، خواه به قيمتى بيشتر يا كمتر باشد.
هرگاه مدّت اجاره ملكى كه سرقفلى آن گرفته‌شده تمام شود مالك موظّف است آن را به همان مستأجر يا شخص ديگرى كه او موافقت كند اجاره دهد و مقدار مال‌الاجاره به قيمت عادلانه روز با نظر كارشناس مورداطمینان خواهد بود.
كسى كه ملكى را اجاره كرده و سرقفلى نپرداخته هنگامىكه مدّت اجاره به سررسید حق ندارد بدون اذن صاحب‌ملک در آنجا اقامت كند و اگر آن را تخليه نكند غاصب و ضامن ملك و ضامن مثل مال‌الاجاره است، خواه اجاره اوّل كوتاه باشد يا طولانى و خواه در مدّت اجاره ارزش ملك بالا رفته باشد يا نه و اگر كسى ملك را از چنين شخصى اجاره كند اجاره‌اش صحيح نيست، مگر اينكه صاحب‌ملک رضايت دهد.
هرگاه كسى ملكى را با دادن سرقفلى به صاحب آن براى مدّتى اجاره كند مادام كه وقت اجاره او تمام نشده است مىتواند ملك را به ديگرى باهمان مبلغ اجاره دهد، ولى حقّ سرقفلى را به هر مقدارى كه با يكديگر توافق كنند مىتواند بگيرد و موافقت صاحب‌ملک نيز در انتقال اجاره شرط است، مگر اينكه از اوّل، اين حق به مستأجر واگذارشده باشد.
الف) در مواردى كه سرقفلى گرفته‌شده و مدتى براى اجاره تعيين گرديده بعد از گذشتن مدّت، مالك مىتواند در مال‌الاجاره تجدیدنظر كند ولى بيش از عرف بازار نسبت به این‌گونه اموال نمىتواند از مستأجر بگيرد.ب) فايده سرقفلى اين است كه در عرف بازار مال‌الاجاره كمترى به آن تعلق مىگيرد و حق اولویت براى تجديد اجاره همواره وجود دارد.
اگر در موقع اجاره، شغل خاصی در سند اجاره قید نشده باشد انتخاب شغل جدید براى شما مانعى ندارد; ولى اگر شغل خاصی قیدشده، شما می‌توانید به شغل اوّل بازگردید و محل و سرقفلى آن را براى خود حفظ کنید، یا به نحوى با مالک تراضى نمایید.
درصورتی‌که سرقفلى را پرداخته‌اید باید اجاره را به قیمت کارشناس بگیرد نه به میل خود و اگر با علم و اطّلاع طرفین از قانون 20%، اجاره منعقدشده، لازم است معیار را همان بیست درصد قرار دهند.
