جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر آن محل وقف قبرستان نبوده بلکه به عنوان زمین موات برای قبرستان استفاده شده است، اشکالی ندارد.‌

1 رضایت آن‌ها باید جلب شود و هرگاه ظاهراً رضایت داده‌اند حمل به صحت می‌کنیم.2 آن‌ها که مشروط اجازه داده‌اند یا باید طبق شرط عمل شود و یا رضایت آن‌ها جلب گردد.

استفاده از آن جایز نیست مگر درصورتی‌که درصد طلا به‌قدری باشد که به آن ساعت طلا نگویند یا مشکوک باشد یا آب‌طلا باشد اشکالی ندارد.

دلیلى بر حرمت این امور نداریم.

احكام مجسّمه ندارد و به مقدار ضرورت می‌توان از آن استفاده كرد.

اگر ثابت شود که ویرانى عمارت و کشته شدن بعضى از افراد به خاطر سهل‌انگاری و ندانم‌کاری آن بنّا بوده، آن شخص قاتل غیر عمد محسوب می‌شود و دیه دارد.

از ساختن ظروف طلا و نقره و مزدى که در مقابل آن مى گیرند بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد، همچنین از خرید و فروش آنها و پولى که در مقابل آن گرفته مى شود نیز اشکال دارد.

تأسيس سرويس بهداشتي به دليل کوچک بودن يا تغيير مکان و امثال آن در مساجد چند حالت دارد: از ابتدا در زميني که وقف مسجد کرده‌اند (چون مساجد در عرف امروز همراه با سرويس بهداشتي است) میتوان‌ سرويس بهداشتي ساخت، ولي در مساجد قديمي آنچه جزء مسجد است، مانند صحن يا حياط مساجدي که غالباً در آن نماز می‌خوانند را نمی‌توان تبديل به سرويس بهداشتي کرد و بايد محل ديگري را براي اين منظور تهيه کنند، ولي مناطقي مانند مازندران و آذربايجان که معمولاً در حياط مسجد نماز نمی‌خوانند، هرچند حياط وابسته به مسجد است ولي چون جزء آن يعني محل نماز نيست براي ساخت سرويس مانعي ندارد.

مانعى ندارد ولى موردبحث درجایی است كه زمين به‌عنوان مسجد اختصاص‌یافته و بعداً می‌خواهند چنين كارهايى در آن انجام دهند مثلاً در آن اتاق يا زيرزمين جديدى را براى اجاره دادن بسازند، همچنين بايد توجه داشت این‌گونه دخل و تصرفات در مساجد و ديگر موقوفات، ممكن است آن‌ها را در معرض تلف قرار دهد و موجب سلب خاصيت آن‌ها شود.

ساختن مسجد مستحب است و هرقدر در جاى مناسب‌تر و بهترى باشد كه مسلمانان از آن بيشتر استفاده كنند بهتر است. تعمير مسجد نيز مستحب است و از بهترين كارها است و اگر مسجد طورى خراب شود كه تعمير آن ممكن نباشد مى‏توانند آن را به کلی خراب كنند و دوباره بسازند و اگر در منطقه‌ای مسجد به مقدار نیاز وجود دارد، مؤمنین و مؤمنات به بناهاى خیر دیگر که موردنیاز مردم است، بپردازند که ان‌شاءالله ثوابش کمتر از مسجد نخواهد بود، یا به مناطق محروم و نیازمند توجّه کنند.