اگر كاه يا اشياء ديگرى با خاك و ريگ مخلوط شود تيمّم بر آن جايز نيست، ولى اگر آنقدر كم باشد كه در خاك يا ريگ از بين رفته حساب شود تيمّم بر آن مانعى ندارد.
سابقا فتواى ما بر شرطيت علوق بود. علوق به معناى گرد و غبار است و شرطيت آن را به اين معناست كه سنگ مورد تيمم بايد غبار و يا گرد و خاكى داشته باشد كه به هنگام زدن دست بر سنگ، آن غبار به دست بماند. اما ما در مطالعاتى كه در اين مورد كرديم نظرمان تغيير كرد و فتواى ما اين است كه علوق شرط نيست. بنابراين تيمم بر سنگهاى شسته و صيقل داده شده مثل سنگ مرمر كه در ساختمانها به كار مىرود صحيح است اگر چه هيچ غبارى بر آن نباشد.
لازم نيست در موقع نيّت معيّن كند كه تيمّم او بدل از غسل است يا بدل از وضو، همين اندازه كه قصد اطاعت امر الهى را دارد كافى است، حتّى اگر يكى را به جاى ديگرى نيّت كند امّا قصد او اطاعت امر واقعى الهى باشد صحيح است.
در بعضی روایات به این معنی اشاره شده است و منظور این است که حتی الامکان با وضو بخوابد و اگر نشد با تیمم.
چيزى كه بر آن تيمّم مىكند بنابر احتياط واجب بايد غصبىنباشد، امّا اگر نداند غصبى است و يا فراموش كرده باشد تيمّم او صحيح است، مگر آنكه خودش آن را غصب كرده باشد.
كسى كه در جاى غصبى زندانى است مىتواند بر خاك يا سنگ آن تيمّم نمايد و نمازبخواند.
بهتر است از تيمّم بر زمينهاى آلوده، زمين گود، كنار جادهها و زمين شورهزار در صورتى كه نمك روى آن نگرفته باشد خود دارى كند و اگر نمك روى آن را گرفته است باطل است، اگر آلودگى طورى است كه بيم بيمارى از تيمّم بر آن مىرود، بايد بنابر احتياط واجب بدون تيمّم نماز بخواند و بعداً قضا كند.
هرگاه به جاى غسل تيمّم كند لازم نيست وضو بگيرد، يا تيمّم ديگرى بدل از وضو كند، خواه غسل جنابت باشد يا غسلهاى ديگر، ولى احتياط مستحب آن است كه در غسلهاى ديگر وضو بگيرد يا اگر نمىتواند تيمّم ديگرى بدل از وضو كند.
این کار اشکالی ندارد مشروط بر این که مهر برای خودتان باشد.
1- عدم امکان تهیه آب 2- دسترسی به آب با مشقت زیاد 3- ترس از بیماری یا طولانی شدن آن 4- ترس از هلاک شدن از تشنگی یا افتادن در مشقت زیاد 5- دسترسی به آب فقط به مقدار تطهیر بدن یا لباس 6- آب موجود غصبی یا ظرف آن غصبی یا از طلا و نقره باشد 7- تنگ شدن وقت برای نماز
تمام كارهايى كه وضو را باطل مىكند تيمّم بدل از وضو را هم باطل مىكند و تمام كارهايى كه غسل را باطل مىكند تيمّم بدل از غسل را هم باطل مىنمايد.
هرگاه چيزهايى كه تیمم بر آن صحیح است پيدا نشود، بايد برگرد و غبارى كه روى لباس و مانند آن است تيمّم كند و چنانچه غبار پيدا نشود بايد بر گِل تيمّم كند و اگر گل هم پيدا نشود احتياط واجب آن است كه نماز را بدون تيمّم بخواند و بعداً قضاى آن را نيز به جا آورد و چنين كسى را «فاقد الطّهورين» نامند.
