تیمم بدل از غسل به خاطر خجالتی بودن
در مواردی که غسل جنابت لازم است، شخص می تواند به خاطر خجالت تیمم کرد؟
خجالتی بودن مجوز ترک غسل و انجام تیمم بدل از غسل نمی شود مگر این که انجام غسل واقعاً عسر و حرج شدید داشته باشد که در این صورت نماز را به تأخیر می اندازد و در آخر وقت تیمم می کند و نماز می خواند.
حکم ترک یا افطار روزه به دلیل ورزش کردن
افرادی هستند که باید خود را برای مسابقات ورزشی آماده نمایند و اگر بخواهند در ماه رمضان روزهبگیرند، دچار ضعف بدنی میشوند، آیا میتوانند روزه را ترک نموده و در ایام دیگر سال قضا نمایند؟
ورزش کردن مجوز افطار روزه نمیگردد و چنانچه بتواند، باید ساعت ورزش خود را تغییر دهد و به فاصله زمانی افطار تا سحر و یا زمانهایی که توان بیشتری برای ورزش کردن دارد موکول نماید. در غیر این صورت، تنها مجوز افطار این است که در برخی روزها (مثلاً هفتهای 3-4 روز) قبل از ظهر به مقدار مسافت شرعی از شهر خارج و در آنجا افطار کند و برگردد؛ و تا ماه رمضان سال آینده قضای آن را بجا آورد.
حکم قضاى روزه در صورت ترک آن به سبب سفر یا بیماری
آیا روزههایی که به خاطر بیماری یا مسافرت گرفته نشده است، باید قضا شود؟
روزههايى كه به خاطر مسافرت يا بيمارى و مانند آن ترك شده، بايد قضا كند.
وظيفه شخص در صورت ترک عمدی ادای قضای روزه تا رمضان آینده
اگر شخص معذور باوجود رفع عذر، قضای روزه را عمداً تا رمضان آینده بهجا نیاورد چه وظیفهای دارد؟
هرگاه روزه ماه رمضان را عمداً یا بهواسطه عذرى نگيرد و تا رمضان آينده عمداً قضاى آن را بجا نياورد درحالیکه عذرش برطرف شده، بايد بعداً روزه را قضا كند و براى هرروز يك مد طعام كفّاره بدهد، همچنين اگر در قضاى روزه كوتاهى كند تا وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذرى پيدا كند، بايد بعداً هم قضا بهجا آورد و هم كفّاره دهد، امّا اگر كوتاهى نكرده و اتفاقاً در تنگى وقت عذرى پیداشده فقط قضا لازم است.
روزه ای که به خاطر ترک غسل از روی خجالت قضا شده
چنانچه فردی در مکانی میهمان باشد و جنب شود، اما به علت خجالت غسل و تیمم نکرده است، آیا باید علاوه ی بر قضا، کفاره نیز بدهد؟
اگر تصورش این بوده که به علت اضطرار می تواند غسل نکند قضای روزه کافی است و کفاره لازم نیست.
حکم ترک روزه با احتمال بارداری و کشف خلاف آن
اگر خانمی احتمال دهد حامله است و با این احتمال، روزه را ترک کند ولی بعداً معلوم شود باردار نيست تکليف او چيست؟
درصورتیکه تصور میکرده روزه برایش ضرر دارد و ترک کرده قضا دارد ولی کفاره ندارد.
وظیفه پزشک در مورد توصیه به ترک روزه
در برخى بیماریها، مثل نارسایى کلیه، با اطمینان میتوان به بیمار توصیه نمود که روزه نگیرد امّا در خیلى از موارد به علّت شکی که در اصل بیمارى، یا چگونگى تأثیر روزه بر آن وجود دارد، یا به علّت عدم وجود تحقیقات و نتایج لازم در مورد اثرات روزه بر بسیارى از بیماریها و کلاً به خاطر عدم امکان تعیین نقش روزه بر بیمارى، پزشک واقعاً نمیداند روزه را به بیمار توصیه کند یا خیر؟ در این صورت وظیفه پزشک چیست؟
این مسئله دو صورت دارد: گاه براى طبیب خوف ضرر حاصل میشود، یعنى احتمال قابلتوجهی نسبت به زیان داشتن روزه براى او حاصل میشود، در اینجا میتواند همان را به بیمار منتقل کند، چنانچه بیمار از قول طبیب خوف ضرر پیدا کرد روزه را ترک میکند. صورت دوّم آن است که احتمال ضعیف و کمرنگی باشد، در اینجا نمیتوان ترک روزه را به بیمار توصیه کند.
ترک صلهرحم به خاطر هتک حرمت
آیا صلهرحم هم مشمول قاعده «لا حرج» و «لا ضرر» میشود؟ مثلاً اگر صلهرحم با شخصى، مایه هتک آبرو یا آزار انسان گردد، آیا ترک آن جایز است؟
آرى، در مواردى که ضرر یا مشقّت مهمی باشد، استثنا میشود.
ترک معالجه بیماران سرطانی
شخصى از یک بيمارى لاعلاج مانند سرطان رنج میبرد و پزشکان هم از معالجه وى نااميد شدهاند، حال اگر پزشكى از روى ترحّم و دلسوزى از معالجه وى كه منتهى به ادامه زندگى شخص بيمار در مدّت كوتاهى میشود خوددارى نمايد و بيمار زودتر بميرد، آيا ازنظر فقهى چنين كارى جرم است؟ لطفاً به دليل آن اجمالاً اشارهکنید.
قتل انسان مطلقاً جايز نيست، حتى از روى ترحّم و حتّى با اجازه خود مريض. دليل اصلى اين مسئله اطلاقات ادلّه حرمت قتل از آيات و روايات است و همچنين ادلّه وجوب حفظ نفس؛ و ممكن است فلسفه آن اين باشد كه چنين اجازهای سبب سوءاستفادههای فراوان میشود و قتل از روى ترحّم به بهانههای واهى صورت میگیرد، يا افرادى بهقصد انتحار و خودكشى از اين راه وارد میگردند. بهعلاوه مسائل پزشكى غالباً يقين آور نيست و ایبسا افرادى كه از حيات آنها مأيوس بودهاند و بهطور عجيبى از مرگ رهايى یافتهاند.
ترک درمان نوزاد ناقصالخلقه
با عکسبرداری از جنين درون شكم مادرى، معلوم شد كه جنين ناقصالخلقه است و پس از تولد مانند تكه گوشتى به كنارى خواهد افتاد و هیچگونه فعّاليّتى نمیتواند داشته باشد و فاقد هرگونه درك و شعور انسانى خواهد بود، اگر اين طفل به دنيا آمد و سپس بيمار شد، آيا جايز است كه هیچگونه اقدامى در مورد درمان وى انجام نداد تا زودتر بميرد و چهبسا از درد و رنج هم راحت شود؟
خالى از اشكال نيست.