جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

حج، واجب فورى است؛ يعنى واجب است كه در نخستين سال استطاعت آن را بجا آورد و تأخیر آن بدون عذر جايز نيست و در صورت تأخیر، بايد در سال بعد انجام دهد.

«حج» در تمام عمر یک‌بار بر همه‌کسانی كه داراى شرايط زير باشند، واجب است:1 ـ بالغ بودن 2 ـ عاقل بودن 3 ـ با انجام حج، عمل واجب ديگرى كه مهم‌تر از حج است ترك نشود يا كار حرامى كه اهمیتش در شرع بيشتر است بجا نياورد. 4 ـ استطاعت.

یکی از شرایط وجوب حج (حجةالاسلام) عقل است؛ بنابراين، بر شخص ديوانه حج واجب نيست.

مجنون تكليفى ندارد و احرام بر او واجب نيست؛ و اگر بدون احرام وارد مکه شود اشكالى ندارد.

اگر خانه خدا (فرضاً) يك سال به‌اندازه كافى زائر نداشته باشد، بر حاكم شرع واجب است عدّه‌اى را با هزينه بیت‌المال به حج بفرستد؛ هرچند حج واجب خود را انجام داده باشند.

كسى كه حج بر او مستقرشده، يعنى سال اوّل با داشتن استطاعت از تمام جهات به حج نرفته، اگر بعداً به‌واسطه بيمارى، يا پيرى، قدرت رفتن را از دست بدهد، يا براى او بسيار مشقّت داشته باشد، واجب است نايب بگيرد، مشروط بر این‌که اميد خوب شدن و قدرت پيدا كردن در آينده را نداشته باشد.

كسى كه توانايى سفر حج ندارد و اميدى به توانایی‌اش در آينده نيز نمى‌باشد، علاوه بر اين، ازنظر مالى نيز مستطيع نيست، اگر شخصى نفقه حج او را بدهد، حج بر او واجب نمى‌شود تا شخصى را نايب كند كه از طرف او به حج برود، همچنين است اگر شخصى او را ميهمان كند.

شخصى كه بيش از يك ماه در مکه بوده و همين مدّت از عمره مفرده قبلى او گذشته، اگر براى كارى به جدّه رود و در بازگشت بدون احرام وارد مکه شود، كار خلاف شرعى انجام داده و بايد به ميقات برگردد و محرم شود و عمره مفرده بجا آورد؛ زيرا با گذشتن ماه قمرى، كسى كه وارد مکه مى‌شود بايد عمره ديگرى انجام دهد.

طواف نساء بر مرد و زن، پير و جوان، متأهّل و مجرّد و حتّی كودكان مميّز و خنثى واجب است و بدون آن زن بر مرد و مرد بر زن حلال نمى‌شود، بلكه احتياط واجب آن است كه اگر كودك غير مميّز را به حج آورده و محرم كرده‌اند، ولی او همراه او طواف نساء را بجا آورد.

در عمره حج تمتّع طواف نساء واجب نيست؛ حتّى به‌قصد رجاء هم طواف نساء را بجا نياورد. ولى در حج تمتّع و عمره مفرده واجب است.

روزه استیجاری واجب غیر معین است مگر اینکه در ابتدا شرط کرده باشند در مدت معینی انجام شود و غالباً شرط می‌کنند.

اگر می‌توانید اجیر بگیرد و الا کفاره بدهید.‌