ملاک و معیار حرمت موسیقی
مدّتى است پیرامون موسیقى تحقیقاتى را آغاز نموده، لکن به مشکلى برخوردم که تاکنون برایم حل‌نشده است. بنده به لحاظ عقلى نتوانستم خود را قانع کنم که اسلام مطلق موسیقى را حرام کرده باشد؛ و اگر چنین است، باید ملاک و معیارى داشته باشد. این بود که به کتب فقهى و فتاواى بعضى از علماى بزرگوار مراجعه نمودم. متوجّه شدم که در مورد حرمت موسیقى، اختلاف‌نظر وجود دارد. از ظاهر عبارت شیخ در مناسب به دست می‌آید که ایشان موضوع حرمت را لهو می‌داند; امّا بعضى از بزرگواران، خصوصاً امام راحل (قدس سره) طرب را معیار آن ذکر می‌کنند. با توجّه به مطالب بالا، خواهشمند است بیان فرمایید: آیا حرمت موسیقى به خاطر مطرب بودن است که براثر مرور زمان (مثل شطرنج) تغییر پیداکرده و تبدیل به لهو شده است؟ یا از همان ابتدا موضوع و عنوان حرمت موسیقى، لهو بوده و هست؟ در این صورت نظر علماى بزرگوار مبنى بر مطرب بودن را چطور توجیه می‌کنید؟
بعید نیست آنچه فقها و مراجع در این زمینه می‌گویند، غالباً به یک ریشه بازگردد، هرچند اختلافى در الفاظ آن‌ها وجود دارد؛ و آن‌همان است که ما قبلاً گفته‌ایم: آهنگ‌هایی وجود دارد که در مجالس فساد نواخته می‌شود و در کنار آن غالباً هرزگى مای دیگر وجود دارد. آهنگ‌هایی که گاهى از آن به موسیقى مبتذل و گاه فساد انگیز و گاه مطرب، تعبیر می‌شود. این آهنگ‌ها هر جا و با هر محتوایى باشد، حرام است; ولى آهنگ‌های دیگرى هست که چنین نیست؛ مانند آهنگ‌های معروفى که اشعار مختلف مذهبى، مرثیه‌ها و موزیک‌های نظامى و ورزشى با آن نواخته می‌شود، این‌ها حرام نیست; چراکه در تعریف قسم اوّل نمی‌گنجد. البتّه مصادیق مشکوکى هم وجود دارد که به‌درستی شناخته نمی‌شود که آیا از قسم اوّل است، یا از قسم دوّم؟ و نظر به این‌که در شبهات تحریمیه مصداقیّه اصل بر برائت است، در مصادیق مشکوک برائت جارى می‌شود.
