وصیت به ساختن زیارتگاه در زمین اهدایی جهت قبرستان
شخصی وصیت به ساختن زیارتگاه در زمین اهدایی جهت قبرستان مؤمنین از هزینه خود و گرفتن نذورات مردم و مصرف آن بهعنوان سهم فرزندان و امور فرهنگی و اجتماعی کرده آیا عمل به چنین وصیتنامه صحیح است؟
این وصیتنامه اعتبارى ندارد و باید از ساختن چنین زیارتگاهى پرهیز کرد.
مصرف مقدار مازاد موقوفه در کارهای عام المنفعه دیگر
پنج هکتار زمین در شهرجهت گورستان به شهردارى واگذار گردید، گرچه صیغه وقف خوانده نشده، امّا چند جنازه در آن زمین دفن گردیده است آیا مى توانیم جهت احداث بیمارستان شهر، از یک هکتار این زمین استفاده کنیم، یا زمین مزبور را براى امر فوق اجاره کنیم؟(با توجّه به این که در شهر بیمارستان وجود ندارد؛ امّا قبرستانهاى متعدّدى موجود است)
آن مقدار از زمین مزبور که مورد نیاز براى قبرستان در حال و آینده است به حکم وقف مى باشد و بقیّه را مى توان در احتیاجات عمومى صرف کرد.
احداث مغازه در قبرستان متروکه امامزاده و اجاره آن
دو نفراقدام به ساختن دو باب مغازه در گوشهاى از قبرستان متروكه امامزاده کرده و آن را اجار داده اند و مال الاجاره آن را براى مصارف مسجد و امامزاده در نظر گرفته اند :سوال این که آیا برای این کار نياز به اذن فقيه جامع الشرائط داشته است؟ آيا اجاره انجام گرفته شرعاً معتبر است؟
البتّه نياز به اذن دارد و چنانچه زمين مزبور متروكه بوده، آن ساختمان را فعلا اجازه مى دهيم و اجاره دادن در صورتى مجاز است كه ساختمان مزبور مورد احتياج براى كارهاى مسجد و امامزاده نباشد و مال الاجاره عادلانه باشد و براى امامزاده و مسجد مصرف شود.
استفاده از مالی که اطلاع از وقفی بودن آن ندارد
اگر در صحن يكى از امامان عليهم السلام يا امامزادگان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند و از آن استفاده کند چه حکمی دارد؟
چنانچه انسان نداند كه زمين صحن را مخصوص قبرستان وقف كرده اند، وضو گرفتن از آن حوض يا نهر اشكال ندارد.
بنا کردن خانه عالم در قبرستان متروکه
تصرف در قبرستان متروکه یا حسینیه بدون استفاده و سایر موارد مشابه غیر از مسجد، در راستای بنا کردن خانه عالم جایز است یا نه؟
در مورد قبرستان متروکه مانعی ندارد و در مورد حسینیه؛ اگر در حال و آینده به هیچ وجه قابل استفاده نیست، مانعی ندارد.
تکلیف موقوفه ای که بدلیل مخالفت همسایگانش بلا استفاده مانده
زمینى حدود هزار متر مربع از حدود 25 سال پیش وقف قبرستان شده است; امّا پس از دفن حدود 40 نفر، همسایگان مانع ادامه کار شده اند و آن زمین همچنان معطّل مانده است. آیا زمین مزبور بر وقفیّت باقى مى باشد؟ در صورت باقى ماندن بر وقف، آیا مى توان آن را تبدیل به مکان عمومى دیگر (مانند مدرسه، بیمارستان، حسینیّه و غیره) کرد؟
در صورتى که زمین وقف براى قبرستان شده باشد، تنها باید در همین مورد از آن استفاده شود؛ مگر این که دفن در آن به جهاتى امکان پذیر نباشد که در این صورت باید بفروشند و پول آن را صرف خرید زمینى جهت قبرستان کنند و آن را وقف نمایند و چنانچه به اندازه کافى قبرستان دارند، مى توان از آن زمین براى مسجد و حسینیّه و کتابخانه و مانند آنها استفاده کرد.
تبدیل قبرستان متروکه به مسجد
زمینى جهت قبرستان مسلمین تعیین و اموات در آن دفن شدند؛ ولى اکنون مدتهاست میّتى در آن دفن نمى شود؛ با عنایت به نیاز اهالى به مسجد، جهت انجام فرایض الهى، آیا اهالى مى توانند در گورستان مذکور یک باب مسجد احداث نمایند؟
چنانچه آن محل براى دفن اموات در حال حاضر و در آینده قابل استفاده نیست مى توانید از آن براى بناى مسجد استفاده نمایید؛ولى مواظب باشید نبش قبر لازم نیاید.
ایجاد صورت قبر در قبرستان
آیا ایجاد صورت قبر اموات گذشته در قبرستان جدید جایز است؟
اگر قبرستان جدید در زمین وقف قرار داده شده جایز نیست و اگر در زمین موات است مانعى ندارد.
حکم زمینی که اموات در آن دفن شده اند
اموات مؤمنین طىّ سالیان متمادى در قطعه زمینى، بدون اعتراض از طرف کسى دفن شده اند. آیا این کار حکم وقف بر قبرستان را دارد؟
در صورتى که مالک آن زمین صریحاً اجازه دفن به عنوان وقف نداده، حکم وقف را ندارد.