ترک احرام به خاطر جهل به مسئله
حکم حج کسی که به خاطر جهل به مسئله احرام حج تمتع را ترک کرده است، چیست؟
شخصى كه براثر جهل به مسائل حج و فرانگرفتن احكام شرعى احرام نبندد، در حكم كسى است كه به‌واسطه فراموشى احرام را ترك كرده و حجش صحيح است.
انجام اعمال مکه قبل از وقوفین بدون احرام به خاطر جهل
اشخاص معذور كه مى‌توانند اعمال مکه را قبل از وقوفين (وقوف به عرفات و مشعر) انجام دهند، چنانچه از روى ناآگاهى به احكام شرعى اعمال مکه را بدون احرام انجام دهند چه حكمى دارد؟
بنا بر احتياط واجب كفايت نمى‌كند و بايد آن اعمال را دوباره پس از احرام حج، قبل از وقوفين، يا بعد از انجام اعمال منى بجا آورند.
کوچ کردن از عرفات قبل از غروب به خاطر فراموشی یا جهل
تکلیف کسی که از روی فراموشی یا جهل به مسئله قبل از غروب آفتاب از عرفات کوچ کند، چیست؟
هرگاه قبل از غروب آفتاب كوچ كند، اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسئله باشد، درصورتی‌که يادش بيايد اگر امكان دارد بايد بازگردد و اگر مراجعت نكند گناهكار است و بنا بر احتياط كفّاره نيز دارد و اگر يادش نيامد چيزى بر او نيست.
ترک وقوف اختیاری مشعر به خاطر جهل
كسى كه نمى‌دانسته وقوف اختيارى مشعر بين طلوع صبح و طلوع آفتاب است و آن را ترك كرده، ولى وقوف اضطرارى را انجام داده است، وظيفه‌اش چيست؟
درصورتی‌که جاهل قاصر بوده نه مقصّر، مانعى ندارد.
انجام حج یا عمره با مال غیر مخمس از روی جهل
اگر شخصی جهلا بدون اینکه خمس مال خود را بپردازد عمره یا حج بجا آورد، آیا عمره یا حج او صحیح است؟
هرگاه كسى بدون اینکه خمس مال خود را بپردازد به عمره يا حج برود و پس از بازگشت متوجّه خطاى خود شود، حج يا عمره او صحيح است، ولى در اولین فرصت اقدام به پاک‌سازی اموال خود كند.
صور ترک کردن طواف حج
وظیفه کسی که طواف حج را عمداً و یا به خاطر جهل و یا از روی سهو ترک کرده است چیست؟
طواف از اركان حج است و كسى كه «طواف حج» را تا آخر ذی‌الحجه ترك كند، اگر از روى عمد باشد حج او باطل است و بايد سال ديگر اعاده كند و اگر از روى جهل و ناآگاهى باشد، نيز حج او باطل است (خواه جاهل مقصّر باشد، يا غير مقصّر) و علاوه بر اعاده حج، احتياط آن است كه شترى هم قربانى كند و اگر از روى سهو و فراموشى بوده، طواف را قضا مى‌نمايد و حج او صحيح است و چنانچه بعد از مراجعت از حج، يا بيرون رفتن از مکه متوجّه شود و بازگشت براى او مشقّت داشته باشد، كسى را نايب مى‌گيرد كه براى او طواف كند و مستحب است سعى را نيز بعدازآن اعاده كند و يك گوسفند در منى قربانى نمايد و اگر ممكن نشد در وطن خود قربانى كند و در اين مدّت چيزى بر او حرام نيست.
حکم ارشاد اولیای دم در صورت جهل توسط قاضی
در مواردى که مى توان دیه مقتول را از بیت المال پرداخت، لکن اولیاى دم جاهل به موضوع هستند، آیا قاضى مجاز به ارشاد و راهنمایى آنان مى باشد؟
با توجّه به این که ذى نفع در این جا جاهل به حکم است، مى توان او را به حکم شرع ارشاد کرد.
ارشاد جاهل به حکم یا موضوع
آیا ارشاد جاهل در موارد جهل به حکم واجب و در موارد جهل به موضوع جایز یا مستحب است؟
در موارد جهل به حکم واجب است و در جهل به موضوع لازم نیست مگر اینکه موضوع خطرناکی باشد.
پی‌درپی نگرفتن روزه کفاره از روی عدم علم
فردی که کفاره جمع به او تعلق‌گرفته و 60 روزه گرفت ولی نمی‌دانست که 30 روزه باید پشت سر هم باشد تکلیف او چیست؟ آیا باید مجدد 60 روزه را بگیرد؟
باید مجدداً روزه‌ها را بگیرد البته اگر توانایی ندارد طبق حکمی که دراین‌باره وجود دارد عمل نماید.
توضیح مسئله 914
آیا مسئله 914 تنها شامل مورد عمدی می‌شود یا اگر سهواً یا از روی جهل هم باشد نماز باطل است؟ (مسئله 914 هرگاه یکی از کلمات حمد و سوره یا ذکرهای دیگر نماز را نداند، یا زیروزبر آن را غلط بخواند، یا حرفی را به حرف دیگری تبدیل کند، مثلاً به‌جای (ض) (ز) بگوید به‌طوری‌که ازنظر لغت عرب غلط باشد، نماز او باطل است.)
اگر سهوی بوده و یا از روی جهل (جاهل قاصر باشد) باشد نماز صحیح است.
وظیفه فردی که از روی جهل سجده واجب را نخوانده
آیا قضای سجده‌های واجب قرآن برای کسی که نمی‌دانسته کدام آیات هستند و بارها و بارها آن‌ها را خوانده است لازم است؟
احتیاط آن است که به تعداد آیات سجده که یقین دارد قرائت کرده است سجده بجا بیاورد.
خواندن حمد و سوره توسط مأموم از روی جهل
حکم کسی که نمی‌دانسته در نماز جماعت نباید حمد و سوره قرائت کند و آن‌ها را قرائت می‌کرده چیست؟
نمازهای گذشته او اشکالی ندارد، ولی در آینده باید رعایت کند.
