جواز قصاص چند نفر با اثبات قتل از طریق قسامه
آيا با قسامه مىتوان چند نفر را كه متّهم به قتل هستند قصاص نمود؟
در صورتى كه شرايط قسامه جمع باشد، با ردّ فاضل ديه مانعى ندارد.
حکم اجرای قسامه در جراحات وارده از ناحیه طفل، مجنون و حیوان
آیا در جراحات یا سایر عوامل موجب دیه یا ارش، که از ناحیه طفل یا مجنون یا حیوان باشد قسامه جاری می شود؟
در مورد طفل و مجنون قسامه جارى است. و در مورد حیوان اگر جنبه تسبیب داشته باشد در آنجا نیز قسامه جارى است.
افراد واجد شرایط برای اجرای قسامه
آیا در قسامه (چه در قتل، و چه در جرح) باید وارثانی که حاضر هستند قسم یاد کنند؟ یا از طبقات دیگر نیز مى توانند؟
وارث فعلى شرط نیست، حتّى اگر از افراد قوم و قبیله بوده باشند نیز مانعى ندارد.
تحقق لوث با شهادت زنان
آیا لوث با شهادت زنان حاصل مى شود؟
در صورتى که جماعتى از زنان، مورد اعتماد شهادت دهند، لوث ثابت مى شود.
عدم جواز قسم خوردن زن در قسامه
آیا مرد بودن سوگند خورندگان شرط است؟ چنانچه در میان مدّعیان و قوم او به تعداد کافى مرد وجود نداشته باشد چطور؟
قسم خورنده در قسامه نمى تواند زن باشد، بنابراین باید مردها (اگر به قدر کافى نباشند) سوگند را تکرار کنند.
حکم انجام قسامه در چند جلسه متوالی
با توجه به اینکه ثبت صورت جلسه استماع سوگند 50 نفر متضمّن زمان زیادى است، و معمولا در یک جلسه میسّر نمى باشد. آیا اولیاى دم مى توانند عدّه اى را براى جلسه اوّل، و بقیّه را براى جلسه یا جلسات بعد به دادگاه معرّفى نمایند؟ در چنین وضعیّتى، آیا فاصله جلسات باید نزدیک به هم (مثلا فرداى جلسه اوّل) باشد، یا فاصله یک ماه یا بیشتر، که اولیاى دم فرصتى براى معرّفى افراد دیگر داشته باشند منعى ندارد؟
اجراى قسامه در یک جلسه کار مشکلى نیست، و ثبت آن هم کار ساده اى است. امّا اگر فرضاً میسّر نشود، در دو یا چند جلسه نزدیک به هم مانعى ندارد، به طورى که مدّعى به حسب معمول توان جمع آورى آنها را داشته باشد.
عدم اجرای قسامه برای اثبات معاونت در قتل
بدن نيمه جان انسانى در كنار جادّه يافت شده، و در حال اعزام به بيمارستان فوت كرده است. پزشكى قانونى آثارى از برخورد و تصادم اتومبيل، يا وسيله نقليّهاى در بدنش نيافته، و علّت مرگ را ناشى از «يك ضربه به سر» اعلام مىكند. اولياى دم عليه سه نفر از اهالى محلّ که اتّفاقاً يكى از آن سه اذعان مى دارد كه چند دقيقه قبل متوفّى را ديده، كه به همراه شخص ناشناس ديگرى در مسير جادّه پياده حركت مىكردند، و او كه با موتورسيكلت در جهت مخالف حركت مىكرده، فقط متوفّى را بر اثر تكان دادن دست شناخته، و چند دقيقه بعد كه بازگشته بدن خونآلودش را تنها ديده است) ادّعاى قتل عمد نموده، و مشخّصاً يكى از آن سه را مباشر و دو تن ديگر را معاون در قتل پدرشان مىدانند، لكن بيّنهاى ندارند، و با انكار متّهمين نيز مواجهاند، و براى اثبات ادّعاى خود هر يك با قاطعيّت و اصرار تمام، پنجاه سوگند مىخورد. ساير بستگان نسبى ذكور متوفّى، به لحاظ سكونت در شهرهاى مختلف در مراسم قسامه شركت مستقيم ندارند، امّا به صدق گفتار و وثوق مدّعيان قسم مىخورند، و صرفاً بر مبناى ادّعاى مدّعيان، متّهمين را قاتل مىدانند. حال آيا با اجراى قسامه، و اثبات عنوان اتّهامى هر يك از منكرين (از جهت مباشرت يا معاونت در قتل) تفاوتى وجود دارد؟
اجراى قسامه در مورد معاونت قتل محلّ اشكال است.
اثبات قصاص با قسامه در قتل نفس
در بحث قسامه با وجود لوث، آيا اولياى دم مىتوانند با قسامه، عمدى بودن قتل را ثابت كنند و قصاص نمايند، با وجودى كه متّهم منكر است؟
در قتل نفس قصاص را با قسامه مىتوان ثابت كرد.
چگونگی اجرای قسامه برای اثبات جرح
آيا براى اجرای قسامه در صدمات بدنی، قسم مجروح به همراه سايرين لازم است؟ و در صورت لزوم، اگر مصدوم صغير يا مجنون باشد، اجراى قسامه چگونه است؟ در صورتى كه در قسامه اعضا، جنايت وارده موجب ديه كمتر از 16 شتر باشد، آيا قسم مصدوم به تنهايى كافى است؟
در قسامه برای اثبات جرح، قسم مجروح به همراه سايرين لازم است و در صورت صغیر یا مجنون بودن مجروح ولىّ او به جاى او اجراى قسم مىكند. و در صورتى كه در قسامه اعضا، جنايت وارده موجب ديه كمتر از 16 شتر باشد، قسم مصدوم به تنهايى كافى است و در ضمن بايد توجّه داشت كه قسامه در اعضا تنها موجب ديه است، نه قصاص.
اثبات شكستگى استخوان با قسامه
آيا شكستگى استخوان با قسامه ثابت مىشود؟
شكستگى استخوان با قسامه ثابت مىشود.
اثبات دیه اطراف با قسامه و نصاب آن
آيا قسامه، در جنايت عمدي بر اطراف، مستلزم قصاص ميشود يا دیه؟ و نصاب قسامه برای دیه اطراف چه ميزان است؟
قسامه در جنایات اعضا نیز ثابت است ولی به وسیله آن تنها دیه ثابت میشود نه قصاص و احتیاط آن است که در اعضا به نسبت دیه عضو از دیه کامله که قسامه پنجاه نفرند، محاسبه شود.
