شراکت در معامله با شرط شرکت در سود فقط و تعیین مقدار سود
اگر به یک نفر پول بدهم و به او بگویم من شریک در سود هستم و نه ضرر؛ و تو باید ماهیانه فلان مبلغ به من بدهی رباست؟
اینچنین سود گرفتن شرعاً اشکال دارد. اگر بخواهيد ربا نشود بايد در معامله اول بگوييد طبق شرايط مضاربه با شما قرارداد میبندم سپس يک معامله جدا هرچند کوچک انجام دهيد و در ضمن معامله دوم شرط کنيد که زیانهای ضمني معامله اول بر عهده اوست.
عدم تأثیر شخصیت حقوقی یا حقیقی افراد در حکم ربا
آیا شخصیت حقیقى و حقوقى افراد در حکم ربا تفاوت ایجاد میکند؟
احتیاط واجب این است که فرقى میان این دو گذارده نشود.
ربا در بیع حیوان
اگر دو نفر بین خودشان گوسفند یا گاو ردوبدل کنند درحالیکه گوسفند یکی از آنها کوچکتر از دیگری باشد و هر دو نفر راضی باشند آیا شرعاً اشکال دارد؟
اگر در عرف محل در مورد اینگونه خریدوفروش برحسب معامله عددی است، این معامله صحیح است.
منظور ربا در معامله
منظور از ربا در معامله چیست؟
رباى در معامله آن است كه مقدارى از جنسى را كه با وزن يا پيمانه مىفروشند به زيادتر از همان جنس بفروشد، مثلاً يك من گندم را به يك من و نيم بفروشد، در روايات اسلامى مذمّت از ربا بسيار شده است و از گناهان بسيار بزرگ محسوب مىشود.
موارد رباي بدون اشکال
در چه مواردی ربا حرام نیست؟
1- ربا گرفتن مسلمانان از كفّارى كه در پناه اسلام نيستند.2- ربا گرفتن پدر و فرزند از يكديگر.3- ربا گرفتن زن و شوهر از يكديگر.
دلیل عدم جواز ربا بین زن و شوهر در عقد موقت
نظر مشهور این است که ربا بین زن و شوهر در عقد موقت نیز حرام نیست ولی شما بر خلاف آن نظر دارید؛ مبنای این نظر چیست؟
دلیل آن انصراف روایات به زوجه دائمه است که با هم زندگی مشترک دارند و به اصطلاح جیب آنها یکی است و مرحوم صاحب جواهر هم اقوال دیگری در ادامه از کتب دیگر نقل می کند که آنها ربا را در عقد موقت حرام دانسته اند و خود او نیز تمایل به تفصیل دارد، سزاوار است تمام مطلب را بخوانید.
تأثیر اختلاف شهرها در وزن و پيمانه و شمارش اجناس در حکم ربا
با توجه به اینکه نحوه محاسبه مقدار اجناس در شهرهای مختلف تفاوت دارد در این صورت حکم گرفتن زیادی در آن شهرها چیست؟
در معامله یک نوع جنس در بعضی موارد جنسهایی كه در بعضى از شهرها با وزن يا پيمانه فروخته مىشود ولی در بعضى از شهرها با شماره (مانند تخممرغ كه امروز در بعضى از مناطق با وزن و در بعضى با شماره مىفروشند) هرگاه در شهرى كه با وزن يا پيمانه مىفروشند زيادتر بگيرند ربا و حرام است و در شهر ديگر اشكال ندارد.
عدم صدق ربا در معاملاتی که جنس با عدد و متر فروخته میشود
آیا در هرگونه معاملات که اضافهای در یکی از جنسهای مورد معامله باشد ربا صورت میگیرد؟
در معامله یک نوع جنس چنانچه جنسهایی را كه با وزن و پيمانه نمیفروشند بلكه با عدد و متر مىفروشند مانند تخممرغ و پارچه و بسيارى از ظروف و يا با مشاهده مىفروشند مانند بسيارى از حيوانات، اگر تعداد كمتر را به تعداد بيشتر بفروشند اشكال ندارد.
ربای در معاملات معاوضی
اگر کسی مثلاً ده کیلو گندم امسال به کسی بدهد و سال آینده ده کیلو برنج در قبال ده کیلو گندم سال قبل بگیرد چه حکمی دارد؟
چنانچه قیمت آنها مساوی نباشد جایز نیست.
حکم مسدودی سپرده بعد از تسویه وام
وام بانکی گرفته بودم و مبلغی از سپرده مرا مسدود کرده بودند تا زمان تسویه؛ حالا بعد از سه سال پرداخت اقساط ، تمام پول باقیمانده را یکجا داده ام و تسویه حساب کرده ام ولی همچنان پول مسدود شده خودم را نمیدهد، پس از مجادله فراوان، مبلغی از آن سپرده مسدود شده را کم کرده اند و باقیمانده را به من داده اند. آیا شرعا این کار حرام و ربا نیست؟
در صورتی که تسویه حساب کرده اید باید وجه شما را بازگردانند مگر اینکه در قرارداد اولیه شرط شده باشد.