جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

بارها گفته‌ایم که اگر مرد قادر به پرداخت مهریه نباشد او را شرعاً نمی‌توان زندانی کرد بلکه باید تقسیط شود و با اولین قسط، زن باید تمکین کند و طرح مجدد دعوا در این فرض جایز نیست.

مهریه زوجه مانند بقیه اموال است، به پدر و مادر و شوهر و فرزندان او می‌رسد و دیگران سهمی ندارند و آن‌ها که سهم دارند می‌توانند مطالبه کنند، البته نیمی از مهریه (درصورتی‌که زوجه فرزندی نداشته باشد) به‌عنوان ارث به شوهر می‌رسد.

در فرض سؤال مهریّه به حال خود باقی است و باید پرداخت شود.

این‌گونه مهریه‌ها صحیح نیست و تبدیل به مهرالمثل خواهد شد مگر در مورد کلیه. اگر واقعاً زوجه مشکلی درکلیه داشته باشد و شوهر بخواهد یکی از کلیه‌هایش را به او واگذار کند چنین مهریه‌ای مانعی ندارد.

درصورتی‌که زوج و زوجه باهم در خلوت زندگی کرده باشند ادعای زوجه بر دخول پذیرفته می‌شود و در این صورت مهریه مطابق آنچه در عقدنامه آمده باید پرداخت شود مگر اینکه ثابت شود تدلیسی از سوی زوجه و بستگانش انجام‌گرفته است به این معنی که گفته باشند زوجه از هر نظر سالم است.

هرگاه دین مزبور مطالَب باشد و منزل زائد بر شئونش بوده باشد باید منزل را تبدیل به منزلى که در حدّ شأنش باشد بکند و تفاوت آن را براى اداى دین صرف نماید.

درصورتی‌که قصد نداشتن خود را به زوجه اطلاع داده باشد مهریه مزبور اعتباری ندارد.

چنین مهریه‌ای باطل است و باید مهرالمثل به او بپردازید یعنی مهریه‌ای همانند افراد شبیه به او.

هرگاه مسوّده به‌عنوان مهر بوده باشد و اجراء صیغه ناظر بر آن باشد همگی جزو مهر است.

جواب الف تا د: زن نمی‌تواند رفتن به خانه شوهر را مشروط به دریافت مهریّه کند، ولى می‌تواند قبل از دریافت مهریّه تمکین نکند. مشروط بر این‌که قبلاً از اعسار زوج خبر نداشته باشد؛ و در فرض اعسار، اگر از سوى حاکم شرع قسط‌بندی شود و شروع به پرداختن اقساط کند، زن باید تمکین کند.

در این‌گونه موارد اگر واقعاً ثابت شود که زن قول قطعی به شوهر داده و به آن عمل نکند (قصد فریب مرد را داشته است) نوعی تدلیس است و تبدیل به مهرالمثل می‌شود.

مقتضاى قاعده، اقامه بیّنه توسّط مدّعى است و اگر او بیّنه نداشت، منکر باید قسم بخورد بنابراین زوجه که در مورد سؤال منکر گرفتن مهریّه است باید قسم بخورد و در صورت قسم خوردن مرد موظّف به پرداخت مهریه می‌شود.