جبران حق الناس در صورت فوت صاحب حق
اگر حق الناسی بر گردن ما باشد ولی صاحب حق زنده نباشد، آيا مىشود به جاى او صدقه داد؟
بايد به ورثه او پرداخت شود و اگر ورثه او را به هيچ وجه نمی شناسید، از طرف صاحب وجه صدقه بدهيد.
بايد به ورثه او پرداخت شود و اگر ورثه او را به هيچ وجه نمی شناسید، از طرف صاحب وجه صدقه بدهيد.
آرى بعد از تكليف موظّفيد حقّ النّاس را بپردازيد.
اگر خسارتی وارد شده احتیاط این است که بپردازند و یا مصالحه نمایند.
باید از هر سه صرف نظر کند و اگر بعضی را خورده اند لازم است استفغار کرده و مال مردم در میان بوده باید معادل آن را به دست صاحبش برساند و چنانچه صاحبش قابل شناسایی و یا در دسترس نیست از طرف او صدقه دهد.
در صورتی که حاضر نیست خودش به این کار اقدام کند، مجازید.
در صورتیکه بدن مجروح شود یا کبودی و سرخی و مانند آن بر بدن بماند دیه دارد.
بابت ظلمی که انجام داده حلالیت بگیرد.
ظاهراً ادلهی شرع این است که باید برای جبران آن دیه بدهد ولی اگر مجنی علیه مجبور شود هزینههایی برای رفع نقایص ظاهری متحمل شود که در عرف آن را ضروری بداند و این هزینهها از دیه زیادتر باشد میتواند مقدار اضافی را نیز از جانی بگیرد. اضافه بر این اگر نقص زیبایی شدید باشد احتیاط دادن ارش است و در مورد جبران خسارت سایر موارد در صورت امکان از صاحبان حق حلالیت بطلبید و اگر این کار ممکن نیست برای آنها کار خیر کنید تا آنها از شما راضی شوند.
اين كار بدون جلب رضايت مالك يا مالكان آن جايز نيست، مگر اينكه ضرورت مهمّى از ناحيه نهادهاى اجتماعى وجود داشته باشد، كه در اين صورت بايد قيمت آن به نرخ روز پرداخت گردد.
در صورتی که در عرف محل افت قیمت را نیز جبران می کنند به همان صورت عمل کند و الا واجب نیست و ظاهرا فعلا در عرف افت قیمت را محاسبه نمی کنند مگر اینکه تفاوت قیمت سالم و معیوب بسیار زیاد باشد.