حکم بیان اخبار دروغ برای ایجاد نشاط در جامعه
آیا خبرنگار میتواند براى ایجاد نشاط در جامعه به گفتن دروغ مای مصلحتى متوسّل شود؟
ایجاد نشاط مجوّز دروغ گفتن نیست.
وجود درجهبندی در صدق و کذب خبر
آیا صدق و کذب خبر هم داراى درجهبندی است؟
آرى، ممکن است خبرى صد در صد کذب باشد و خبرى پنجاهدرصد، یا کمتر، یا بیشتر؛ بنابراین در صدق و کذب، درجهبندی وجود دارد.
چگونگی امربهمعروف و نهی از منکر توسط خبرنگاران
یک خبرنگار در مقابل ضد ارزشها چگونه میتواند امربهمعروف و نهى از منکر کند؟
خبرنگار هم طبق ضوابط امربهمعروف میتواند عمل کند; درجایی که احتمال تأثیر وجود دارد و ضررى بر آن مترتّب نمیشود و منکر بودن آن مسلّم است، باید به وظیفه امربهمعروف و نهى از منکر عمل کند. مگر اینکه شغل او (که بهعنوان یک واجب کفایى عمل میکند) به خطر افتد; در این صورت میتواند این کار را بهطور غیرمستقیم انجام دهد; یعنى بهوسیله دیگران.
چگونگی استناد خبرنگاران به گفته دیگران
یک خبرنگار تا چه حدّ میتواند در نقل خبر به گفته دیگران استناد کند؟ با توجّه به اینکه نمیشود به تواتر رسید؟
تا آنجایی که خبر به حدّ تواتر نرسد و محفوف به قرائن اطمینانبخش نباشد، باید آن را بهصورت خبر محتمل ذکر کند; نه خبر قطعى.
چگونگی مقابله خبرنگاران با تهاجم فرهنگی
یک خبرنگار چگونه میتواند با تهاجم، یا شبیخون فرهنگى مقابله کند؟
خبرنگار از طریق اطّلاع رسانى به افرادى که آماده انجاموظیفه در مورد این مبارزه هستند و همچنین از طریق افشاگرى در سطح جامعه، بهویژه اطّلاع رسانى درباره پیامدهاى سوء و اثرات زیانبار این تهاجم، میتواند غیرمستقیم کمک کند.
خصوصیات خبرنگاران
آیا خبرنگاران باید دارای شرایط خاصی باشند؟
خبرنگاران شرایط خاصی دارند: وثاقت و امانت، هوش کافى براى فهم مطالب و حافظه قوى براى نگهدارى و حفظ مطالب و از همه مهمتر، بینظری و حُسن نیّت و آلوده نکردن اخبار با سلیقه شخصى، ازجمله این شرایط است.
حکم افشای اسرار افراد توسط خبرنگاران
یک خبرنگار تا چه حد میتواند نسبت به افراد افشاگرى نماید؟ آیا در افشاگرى بین مرد و زن تفاوتى وجود دارد؟ بین مسلمان و غیرمسلمان چطور؟
اسرار هیچ مسلمانى را نمیشود افشا کرد; مگر در مواردى که مصلحت مهمتر در کار باشد.
روش تشخیص وثاقت خبرنگار
چگونه میتوان ثقه بودن خبرنگار را تشخیص داد؟
ثقه بودن مخبر، از طریق معاشرت، یا شهادت افراد مطلع و آگاه و ثقه استفاده میشود.
لزوم رعایت امانت در خلاصه کردن خبر
بسیارى از سخنرانیها، بیانیهها، مصاحبهها و مانند آن داراى متونى طولانى است; درحالیکه خبرنگار مجبور به خلاصه کردن آن است. در خلاصه گیرى، امکان فاصله گرفتن از مضمون و احیاناً القاى یک مفهوم دیگر وجود دارد. آیا این کار نیز خیانتدرامانت محسوب میشود؟
در صورت تغییر محتوا، هم دروغ و هم تهمت محسوب میشود; ولى تلخیص کردن و نقل به معنى مانعى ندارد.
چگونگی تشخیص اخبار موثّق
چگونه میتوان یک خبر موثّق را تشخیص داد؟
خبر موثّق را از چند طریق میتوان شناخت: نخست از طریق وثاقت راوى; یعنى ناقل خبر شخص مورد اعتمادى باشد. دوّم، از طریق مقبولیت عمومى، یعنى اگرچه راوى شناختهشده نیست، امّا خبر در میان مردم چنان شهرتى دارد که موجب اطمینان میشود. سوّم، از طریق محتواى خبر، یعنى مضمون خبر چنان مستدل و توأم با قرائن است که خود گواه صحت خویش است.
مصداق کمفروشی در خبر و اطلاعرسانی
مصداق کمفروشی در خبر و اطّلاع رسانى را بیان فرمایید؟
کمفروشی معنى خاصی دارد که در معاملات تصوّر میشود و مفهوم عامی دارد که هر کس از کار خودش کم بگذرد (و بهاصطلاح بدزدد) مصداق آن خواهد بود؛ و در مورد خبر، اگر خبر را بهطور ناقص و دستوپاشکسته نقل کنند، یا اصلاً بعضى از اخبار را نقل کنند و بعضى را نقل نکنند، شبیه آن است که کمفروشی کردهاند.