حکم نشر اخباری که صدق و کذبش معلوم نیست
پخش خبرى سیاسى، اقتصادى و فرهنگى که صدق و کذبش برای ما مشخص نشده است چه حکمی دارد؟
درصورتیکه به منبع خاصی اسناد داده شود و صدق و کذبش بر عهده آن منبع واگذار گردد و نشر آن مفسدهای نداشته باشد، اشکال ندارد.
درصورتیکه به منبع خاصی اسناد داده شود و صدق و کذبش بر عهده آن منبع واگذار گردد و نشر آن مفسدهای نداشته باشد، اشکال ندارد.
در اینگونه موارد باید از قانون اهم و مهم تبعیت نمود و مصلحت و مفاسد کار را سنجید و آنچه مهمتر است باید مورد توجّه قرار بگیرد.
اخبارى که افشاى آن سبب سوءاستفاده افراد منحرف، یا آگاهى دشمن، یا ضرر و زیانى در سطح جامعه شود، یا آبروى فرد یا گروهى را به خطر میاندازد، یا افشاى اسرار خصوصى افراد را در پى دارد، جزء اخبار محرمانه به شمار میرود.
حدّ افشاى آن تا آنجاست که تولید ضرر و زیانى براى جامعه نکند.
انتقاد اگر با پیشنهاد توأم باشد، بهیقین بهتر است; ولى اگر انتقادکننده نتواند پیشنهادى مطرح کند، بازهم از باب امربهمعروف و نهى از منکر باید وظیفه خود را انجام دهد.
معمولاً براى تحلیل اخبار باید از قرائن و شواهد و سوابق موجود و مسائل مشابه استفاده کرد. اگر به نتیجه قطعى برسند، میتوانند بهطورقطع قضاوت کنند. در غیر این صورت، باید روى عنوان احتمالى بودن تکیه شود تا مطلبى برخلاف واقع نگفته باشند.
تسامح و مدارا معانى مختلفى دارد. اگر منظور سازش با مخالفان اسلام و میدان دادن به دشمن براى ضربه زدن به دوست است، چنین چیزى جایز نیست; امّا اگر منظور همزیستى مسالمتآمیز، با گروه مای سالم، یا پیروان مذاهب دیگر باشد، بهگونهای که ضررى به حال مسلمین و آیین اسلام نداشته باشد، جایز است.
هرگونه خبرى که انتشار آن به حال جامعه مضر است، یا سبب بیدارى دشمنان یا بهرهبرداری سوء آنان میشود، یا موجب تفرقه بین صفوف مسلمین میگردد، یا ایجاد یأس و وحشت و بدبینی میکند، یا تبعات دیگرى مانند آنچه گذشت دارد، چنین اخبارى نباید انتشار یابد. به همین دلیل در زمان جنگ، بسیارى از اخبار موقتاً مکتوم میماند و پس از برطرف شدن خطر، فاش میگردد. شبیه این معنا، در موارد دیگر نیز کاملاً ممکن است.