استفاده از سی دی های رایتی هدیه ای
یکی از دوستان بنده از مرجعی تقلید می کند که رایت هر نوع سی دی را جایز می داند اگر ایشان به بنده سی دی هدیه کند از نظر شما چه حکمی دارد.
در صورتی که بدون مجوز صاحبان اصلی آن کپی شده باشد استفاده از آن جایز نیست.
نحوه جبران رایت بدون اجازه سی دی
من یکی از سی دی های آموزش قران برای کودکان که متعلق به شرکتی خاص می باشد و به صورت غیر مجاز کپی شده بود برای خودم و یکی از دوستانم به صورت رایگان کپی کرده ام با توجه به اینکه در شروع برنامه این سی دی ذکر شده است که کپی غیر مجاز این سی دی شرعا حرام است تکلیف من چیست ؟ آیا باید من این سی دی ها را دور بیاندازم ؟ یا می توان پول آن را به صندوق صدقات ریخت تا استفاده از آن حلال شود؟
این کار جایز نبوده و شما باید به شکلی رضایت آن شرکت را به دست آورید و پرداختن پول آن سی دی ها به فقراء کفایت نمی کند.
سرقت نرم افزار از سایت های اینترنتی دشمن
آیا جایز است از طریق اینترنت از سایتهای دشمن که ما راتحریم کرده اند جنس اینترنتی یا نرم افزار سرقت کنیم؟
با توجه به اینکه این امور باعث بدنمایی چهره مسلمین با ایمان می شود باید از این امور اجتناب کرد.
انحصار تجارت کالاهای اساسی
آیا انحصار تجارت در کالاهاى اساسى، از نظر شرع صحیح است؟
انحصار در تجارت اگر مثلا از سوى یک کارخانه باشد که بگوید: «تولیدات خود را منحصراً در اختیار یک نماینده قرار مى دهد» اشکالى ندارد، و اگر منظور این باشد که شخص یا گروهى منحصراً حق فروش چیزى را داشته باشند، و دیگران نداشته باشند، چنین چیزى نامشروع است، مگر این که حکومت اسلامى روى مصالحى چنین چیزى را لازم و ضرورى بشمارد.
ضبط یا دانلود موسیقی از رسانه ها
آیا موسیقی هایی که از تلویزیون پخش می شوند و ما از طریق دانلود یا ضبط کردن و بدون خرید، آنرا در اختیار داریم (باتوجه به اینکه صداوسیما حق پخش آنها را خریداری کرده است) جایز می باشد؟
در صورتیکه از موسیقی هایی باشد که مناسب مجالس لهو و فساد نباشد اشکالی ندارد.
اعمال حق شفعه در سهم الارث
آیا وراث می توانند نسبت به هم از حق شفعه استفاده کنند؟
در صورتی که ورثه دو نفر بوده باشند و یکی از آن دو اقدام به فروش ملک مشترک کند وارث دیگرمی تواند از حق شفعه با شرایطش استفاده کند.
تبانی برای جلوگیری از حق شفعه
برخی از شرکا برای جلوگیری از استفاده حق شفعه شریک خود سهم خود را از ملک مشترک مشاع به چند برابر قیمت واقعی به مشتری می فروشند و با هم قرار می گذارند که پس از تحقق معامله و عدم استفاده شریک از حقّ شفعه، مازاد بر قیمت واقعی را به خریدار بازگردانند آیا این حیله مشروع است؟
این حیله مشروع نیست و معامله مزبور جدّی نمی باشد و باطل است و به فرض که جدّی باشد چون مشتمل بر ضرر و زیان شریک است، باطل است.
لفظی یا کتبی بودن شرط عدم جواز تکثیر
آيا در ضمن فروش برنامههاى كامپيوترى مىتوان شرط عدم تكثير كرد؟ آيا نوشتن اين شرط در ابتداى اين برنامهها كفايت مىكند، يا بايد لفظاً و به هنگام فروش گفته شود؟
شرط در ضمن معامله به هر صورت باشد تفاوت نمىكند بلكه بدون شرط نيز تكثير جايز نيست.
نهی استاد از ضبط تدریس و حرمت تکلیفی یا وضعی بودن ضبط کردن
اگر استادى در درس اعلام كند كه «من رضايت ندارم فردى درس مرا ضبط و تكثير كند» اما كسى اين كار را كرد آيا فقط تكليفا مرتكب حرام شده يا از نظر وضعى حرف استاد نافذ بوده واين شاگرد مالك مطالب ضبط شده نيست؟
در چنين مواردى حرمت وضعى وجود ندارد مگر اينكه محتواى اين درس يا طريقه تدريس، داراى نكته خاصى بوده و منحصر به فرد باشد كه مشابه آن در ديگر دروس يا تدريسها نباشد، مثل كتبى كه تأليف مىشود، در چنين مواردى حرمت وضعى بعيد نيست و بدون رضايت صاحب اصلى آن، ديگران نمىتوانند آن را خريد و فروش كنند و مالك نيستند البته در تمام اين موارد حرمت تكليفى نيز قطعى نيست.
استفاده از جایزه کتابی که مطالبش از کتاب دیگر بیان شده
اگر کسی در بین نوشته های خود از مطالب کتابی استفاده کرده ولی به اسم خودش تمام شده و در این بین جایزه یا هدیه گرفته حکمش چیست؟ با توجه به اینکه دسترسی به نویسنده ندارد می تواند صدقه بدهد؟
در فرض سوال آن را از طرف صاحب اصلی به نیازمندان صدقه دهید.
کپی محصولات و نرم افزارهای کفار غیر ذمی
آیا مى توان برنامه هاى کامپیوترى، که توسّط کفّار غیر ذمّى تولید شده، را بدون جلب رضایت صاحبان اصلى آن تکثیر کرد؟
تمام افرادى که جان و مال آنها محترم است، حقّ امتیازات آنها نیز محترم است.