قضاى یک روز بر او واجب نیست ولى احتیاط مستحب است.دلیل هرچند با عنوان ربط دارد: وظیفه‌ی شخصی که روز آخر ماه رمضان از کشور خود مسافرت کرده اما در مقصد یک روز دیگر از ماه باقی است.
دیدن ماه شوّال به‌تنهایی براى افطار کافى نیست بلکه باید روز تمام شود و اگر کسى جاهل به مسئله بوده باید قضا کند، امّا کفّاره ندارد و بر کسى که دستور افطار داده کفاره‌ای نیست، هرچند نباید بدون تحقیق مسئله بگوید.
هرگاه در میان آن‌ها دو شیعه عادل بوده باشد که شهادت به رؤیت هلال ماه بدهند، شهادت آن‌ها قبول است؛ همچنین اگر از مجموع شهادت آن‌ها اطمینان به رؤیت هلال حاصل شود کافى است.
اوّل ماه به‌وسیله تقویم‌ها و محاسبات منجمین ثابت نمی‌شود، هرچند آن‌ها اهل اطّلاع و دقّت باشند، مگر اينكه از گفته آن‌ها يقين حاصل گردد.
با توجه به اختلاف افق‌ها نمی‌توان عید واحد قائل شد، مخصوصا گاهی که ما نماز عید می‌خوانیم و در منطقه دیگری از دنیا هنوز شب است.
1. چنین نیست.2. لازم است دراین‌باره با اهل خبره و اطلاع از مسائل نجومی سؤال کنید، بیان حکم وظیفه فقیه و بیان مصداق وظیفه کارشناسان مؤمن است.
درصورتی‌که از هر منبعی اطمینان به اوّل ماه پیدا کنند شکستن روزه جایز است.
روزى را كه انسان شك دارد آخر رمضان است يا اوّل شوّال بايد روزه بگيرد، امّا اگر در اثناء روز ثابت شود كه اوّل شوّال است بايد افطار كند هرچند نزديك مغرب باشد.
درصورتی‌که با حکم حاکم به‌یقین رسیده قضا دارد ولی کفاره ندارد.
اوّل ماه از پنج طريق ثابت می‌شود:1- ديدن ماه با چشم، امّا ديدن با دوربين و وسايل ديگرى از اين قبيل كافى نيست.2- شهادت عدّهاى كه از گفته آن‌ها يقين پيدا شود (هرچند عادل نباشند، همچنين هر چيزى كه مايه يقين گردد).3- شهادت دو مرد عادل، ولى اگر اين دو شاهد صفت ماه را برخلاف يكديگر بگويند، يا نشانه‌هایی بدهند كه دليل بر اشتباه آن‌هاست به گفته آن‌ها اوّل ماه ثابت نمی‌شود.4- گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه شعبان كه اوّل ماه رمضان با آن ثابت می‌شود، يا گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه رمضان كه اوّل ماه شوال ثابت مىشود (البتّه اين در صورتى است كه اوّل ماه قبل مطابق همين طرق ثابت‌شده باشد).5- حكم حاكم شرع، به اين صورت كه براى مجتهد عادلى اوّل ماه ثابت شود و سپس حكم كند كه آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروى از او بر همه لازم است، مگر كسى كه يقين به اشتباه او دارد.
برای بلاد شرقی مانند مثال مزبور حتماً رؤیت حاصل می‌شود و وجود موانع مشکلی در حلول ماه ایجاد نمی‌کند.
