جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر كودكى پيش از اذان صبح بالغ شود بايد روزه بگيرد و اگر بعد از اذان بالغ شود و كارى كه روزه را باطل كند انجام نداده باشد احتياط واجب آن است كه روزه را بگيرد و بعد هم قضا كند.

كسى كه روزه قضاى ماه رمضان يا روزه واجب ديگرى (مثل روزه نذر یا قسم) بر ذمّه دارد جايز نيست روزه مستحبی بگيرد و اگر فراموش كند و روزه مستحبی بگيرد چنانچه قبل از ظهر يادش بيايد می‌تواند نيّت خود را به روزه واجب برگرداند، ولى اگر بعدازظهر باشد روزه او باطل است.

كسى كه براى روزه‌ی میّت اجیرشده است می‌تواند براى خودش، روزه مستحبی بگيرد.

وقت نيّت براى روزه مستحبی در تمام مدت روز ادامه دارد حتّى اگر مختصرى به مغرب باقی‌مانده باشد و تا آن موقع چنانچه كارهايى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده است می‌تواند نيّت روزه مستحبی كند و روزه او صحيح است.

اگر غير از روزه ماه مبارك روزه ديگرى بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر كرده كه روز معيّنى را روزه بگيرد، چنانچه عمداً تا اذان صبح نيّت نكند روزه‌اش باطل است، ولى اگر يادش برود و پيش از ظهر يادش بيايد مى‏تواند نيّت كند مشروط بر اینکه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد.

هرگاه روزه واجب غير معيّن بر ذمّه دارد (مانند روزه قضاى ماه رمضان يا روزه كفّاره) وقت نيّت آن تا ظهر باقى است، يعنى چنانچه چيزى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و قبل از ظهر نيّت‏ كند روزه او صحيح است.

هرگاه كافرى در ماه رمضان پيش از ظهر مسلمان شود چنانچه تا آن‌وقت كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده، بنا بر احتياط واجب روزه بگيرد و قضا هم ندارد.

اگر مريض پيش از ظهر خوب شود و كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد بايد نيّت روزه كند و بنا بر احتیاط واجب قضا هم نمايد، ولى اگر بعدازظهر خوب شود روزه آن روز واجب نيست فقط بايد قضاى آن را به‌جا آورد.

یوم‌الشک يعنى روزى كه انسان شك دارد آخر ماه شعبان است يا اوّل ماه رمضان، روزه آن واجب نيست و اگر بخواهد روزه بگيرد بايد نيّت ماه شعبان‏ كند، يا اگر روزه قضا به ذمه دارد نيّت قضا كند و چنانچه بعداً معلوم شود ماه رمضان بوده از رمضان حساب مى‏شود، ولى اگر در اثناء روز بفهمد بايد فوراً نيّت خود را به روزه ماه رمضان برگرداند.

هرگاه در ماه رمضان يا هرروزه واجب معيّن ديگر، از نيّت روزه برگردد، يا مردّد شود كه روزه بگيرد يا نه‌روزه‌اش باطل می‌شود، ولی کفاره ندارد.

اگر شخص نيّت كند چيزى كه روزه را باطل می‌کند به‌جا آورد، مثلاً تصميم برخوردن غذا بگيرد، روزه‌اش باطل می‌شود، هرچند اصلاً غذا هم نخورد، مگر اين‏كه در آن حال توجّه نداشته باشد كه فلان عمل روزه را باطل می‌کند، هرچند درهرصورت کفاره ندارد.

در روزه واجبى كه وقت آن معيّن نيست (مانند روزه قضا) اگر قصد كند يكى از مبطلات روزه را انجام دهد يا مردّد شود كه به‌جا آورد يا نه چنانچه به‌جا نياورد و پيش از ظهر دوباره نيّت كند روزه‌اش صحيح است.