جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه كسى براثر پيرى خميده شده، يا به خاطر بيمارى يا به علّت ديگر به حالتى شبيه ركوع درآمده، بايد در موقع نماز آن‌قدر كه می‌تواند كمر را براى قرائت راست كند و اگر نمى‏تواند قدرى كمر را قبل از ركوع راست كند سپس به حال ركوع درآید و اگر آن‌هم ممكن نشود براى انجام ركوع كمى بيشتر خم شود، به‌شرط اين‏كه از حالت ركوع خارج نگردد و اگر آن‌هم ممكن نشود احتياط واجب اين است كه هم با سر اشاره كند و هم قصد كند كه آن حالتش جزء ركوع باشد.

محل آن گذشته است و نباید توجه کند.

ركوع از واجبات ركنى است كه اگر ترك شود يا در یک‌رکعت دو ركوع يا بيشتر به‌جا آورد نماز باطل است خواه عمداً باشد يا از روى سهو و فراموشى.

مانعی ندارد.

مستحب است پيش از رفتن به ركوع درحالی‌که راست ايستاده «الله‌اکبر» بگويد و در حال ركوع زانوها را عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد، گردن را بكشد و مساوى پشت نگه دارد و میان دو قدم نگاه كند و بعدازآنکه از ركوع برخاست و راست ايستاد درحالی‌که بدن آرام است بگويد: «سَمِعَ الله لِمَنْ حَمِدَهُ».

در هر رکعت از نمازهاى واجب و مستحب دو سجده واجب است و محل آن بعد از رکوع است.

بعد از تمام شدن ركوع، واجب است راست بايستد و بعد از آرام گرفتن بدن به سجده رود و اگر عمداً اين كار را ترك كند نمازش باطل است، امّا اگر از روى سهو باشد اشكالى ندارد.

اگر درحالی‌که به سجده می‌رود شك كند ركوع را به‌جا آورده يا نه احتياط واجب آن است كه برگردد و به‌جا آورد اما اگر به سجده رفته نباید به شک خود اعتنا نماید. البته درجایی که یقین پیدا می‌کند رکوع را بجا نیاورده تا زمانی که به سجده دوم نرفته است باید برگردد و رکوع را بجا آورد اما اگر در سجده دوم به یاد آورد نمازش باطل است.

چنانچه به‌قصد ذکر مطلق باشد اشکالی ندارد.

چنانچه حالت رکوع داشته باشد نه سجود، گذاشتن پیشانی به مهر ضرری نمی‌رساند ولی اگر شبیه به حال سجده بوده باید اعاده نماید.

نماز صحیح است و احتیاط مستحب آن است که سجده سهو انجام دهد.

چنانچه در سجده اوّل رکعت سوّم متوجّه شود، آن رکعت را رکعت دوّم خود قرار می‌دهد و تشهد می‌خواند و بعد از نماز سجده فراموش‌شده را قضا می‌کند و سپس سجده‌های سهو را طبق دستور رساله انجام می‌دهد و احتیاطاً نماز را اعاده کند و اگر بعد از هردو سجده متوجّه شود، نماز او باطل است.