جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

فردي که براثر ناتواني روي صندلي نماز می‌خواند اگر می‌تواند هنگام سجده روي ميز سجده کند و لازم نيست شرايط ديگر سجده مانند گذاشتن نوک پا بر زمين را رعايت کند و اگر نمی‌تواند بر ميز سجده کند مهر را بالا بياورد و سر را بر روي مهر بگذارد. چنين فردي اگر با کفش نماز بخواند باطل نيست ولي بهتر است آن را بيرون آورد. ضمناً اگر می‌تواند قسمتي از نماز را ايستاده بخواند واجب است آن مقدار را بايستد و بقيه را بنشيند.

چنانچه حالت رکوع داشته باشد نه سجود، گذاشتن پیشانی به مهر ضرری نمی‌رساند ولی اگر شبیه به حال سجده بوده باید اعاده نماید.

اگر عمداً این کار را کرده باشد نماز او اشکال دارد ولی اگر جاهل قاصر بوده نماز صحیح است و فقط باید بعد از نماز سجده سهو بجا آورد به خاطر سجده اضافه.

هرگاه نتواند كف دست‌ها را بر زمين بگذارد بايد پشت دست‌ها را به زمين بگذارد و اگر آن‌هم ممكن نيست مچ دست‌ها را بر زمين بگذارد و چنانچه آن‌هم ممكن نباشد بنا بر احتياط واجب هر جاى دست تا آرنج ممكن شود روى زمين می‌گذارد و درصورتی‌که نتواند، بازو را بگذارد.

هرگاه به‌طور غیرمعمول سجده كند مثلاً بخوابد و هفت عضو بدن را بر زمين بچسباند سجده‌اش باطل است.

آن‌هایی که توجه نداشته‌اند نمازشان صحیح است و باید قضای آن سجده را بلافاصله بعد از نماز بجا آورده باشند و دو سجده سهو نیز بجا آورند و الا نماز را باید اعاده کنند و آن‌ها که آگاهانه یک سجده را ترک کرده‌اند باید نماز را اعاده کنند.

كسى كه نمی‌تواند پيشانى را بر زمين بگذارد بايد به‌اندازه‌ای كه می‌تواند خم شود و مهر یا چیز ديگرى كه سجده بر آن صحيح است بر محل بلندترى قرار دهد كه پيشانى به آن برسد و كف دست‌ها و زانوها و انگشتان را به‌طورمعمول بر زمين بگذارد هرگاه نتواند خم شود بايد با سر اشاره كند و الا با چشم‌ها اشاره می‌نماید، يعنى آن را به‌قصد سجده می‌بندد و به نيّت سر برداشتن باز می‌کند و درهرصورت احتياط واجب آن است که مهر را بلند كند و بر پيشانى بگذارد، اگر هیچ‌یک از این‌ها را نتواند احتياط واجب اين است كه در قلبش نيّت سجده كند.

در مورد کف دست، ملاک استیعاب عرفی است یعنی اینکه مردم بگویند دستش را بر روی زمین گذاشته است هرچند تمام آن با زمین تماس نداشته باشد. لذا لازم است انگشتان را نیز در سجده بر زمین بگذارند و اگر عمداً بر روی زمین نگذارد، نماز اشکال دارد.

1 اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است (مانند کاغذ و سنگ) در اختیار داشته باشد باید بر آن سجده کند و نیازی نیست نماز را دوباره بخواند.2 اگر چنین چیزی نباشد اول بر لباسش اگر از كتان يا پنبه است. اگر نبود بر لباس اگر از پشم است یا بر فرش، اگر نبود بر فلزات و اشياء معدنى و اگر هیچ‌چیزی نبود بر پشت دست خود سجده كند. (پشت دست آخرین چیز است.) در این صورت چنانچه وقت نماز باقى است نماز را تمام كرده و بنا بر احتياط دوباره بخواند و اگر وقت تنگ است قضا ندارد.

در فرض سؤال نماز صحیح است.

چیزی مانند دستمال‌کاغذی را با دست نگه دارد و پیشانی را بر آن قرار دهد.

نمازش صحیح است اما اگر بتواند مهر را بر چیزی بگذارد و سجده کند مقدم است.