جبران غير مال سرمایهای تلفشده از منافع
اگر مالی که سرمایه نیست از بین برود، میتوان آن را از منافع جبران کرد؟
هرگاه غير از سرمايه چيز ديگرى از اموال او به خاطر شكستن و سوختن و سرقت و غير آن از بين برود اگر در همان سال به آن احتياج دارد مىتواند آن را از منافع همان سال تهيّه كند.
چگونگی محاسبه خمس حج حقوقبگیری که سال خمسی ندارد
خمس مخارج و هزینههای حج و عمره حقوقبگیرانی که سال خمسی ندارند چگونه محاسبه میشود؟
اگر زمان اولین دریافت حقوق را به یاد دارد، سال خمسی بر اساس زمان دریافت اولین حقوق، روشن میشود و اگر بر مبالغی که هزینه شده است سال خمسی بگذرد به اصل و سود آن خمس تعلق میگیرد. اگر زمان دریافت اولین حقوق را به یاد ندارد و از درآمد یازده ماه منتهی به ثبتنام، هزینه کرده است (دوازده ماه تمام از زمان دریافت حقوق نگذشته باشد) به اصل و سود آن خمس تعلق نمیگیرد و اگر از ذخیره قبل از آن بوده باشد، اصل و سود آن خمس دارد.
خمس قرضهایی که بهصورت اقساط میپردازد
آیا شخص میتواند قرضهای اقساطی خود را از منافع همان سال یا سال بعد کسر نماید؟
قرضهایى که بر ذمّه انسان آمده خواه براى هزینه زندگى باشد یا خسارت و غرامت و یا غیر اینها، میتواند از درآمد سال آنها را ادا کند، ولى قرضهایى را که به اقساط میپردازد فقط قسطهایی را که در آن سال باید بپردازد جزء مخارج آن سال محسوب میشود.
جبران قرض از منافع همان سال
آیا شخص میتواند قبل از سال خمسی، قرض را از منافع همان سال یا سال بعد کسر کند؟
هرگاه در ابتداى سال براى مخارج خود قرض کند و قبل از تمام شدن سال منفعتى ببرد میتواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید و اگر در تمام سال منفعتى نبرد و براى مخارج خود قرض نماید میتواند قرض خود را از منافع سالهای بعد ادا کند.
عدم کسر قرضهای غیرضروری از منافع
اگر شخصی برای امری غیرضروری مانند خرید ملکی که به آن احتیاجی ندارد قرض نماید، آیا میتواند آن را از منافع سال کم کند؟
اگر خمس را با حاكم شرع يا وكيل او دستگردان كند و بخواهد در سال بعد بپردازد نمىتواند از منافع آن سال كسر كند، مثلاً اگر دو هزار تومان خمس بدهكار است و از منافع سال بعد بيست هزار تومان بيشتر از مخارجش دارد بايد خمس بيست هزار تومان را بدهد و دوهزارتومانی كه از باب خمس بدهكار است از بقيّه بپردازد.
جواز تخمیس قسمتی از اموال برای کسی که عازم حج است
کسى که سال خمسی ندارد، میتواند فقط مقدارى از اموال را مخمّس کند و به حج برود؟
این کار جایز است؛ ولى اگر میخواهد از حج خود بهطور کامل نتیجه بگیرد تمام اموال خود را پاک کند؛ بنابراین چنانچه پول قربانى و احرام آنها از پول مخمّس باشد حج صحیح است و إلاّ اشکال دارد و درهرحال گناه کرده است.
کسر جرائم رانندگی از منافع سال
آیا شخص میتواند جرائم راهنمایی و رانندگي را از منافع سال کم کند؟
درصورتیکه مربوط به همان سال باشد میتوانید کسر کنید.
حکم شراکت باکسی که خمس نمیدهد
شراکت باکسی که خمس نمیدهد چه حکمی دارد؟
کسى که با دیگرى شریک است و میداند شریکش خمس درآمد خود را نمیدهد، ادامه شرکت براى او جایز نیست، اما اگر یکی از شرکا خمس سهم خود را بپردازد اجازه میدهیم به شراکتش با شریک دیگر ادامه دهد ولی امربهمعروف و نهی از منکر را با زبان خوش فراموش نکند.
خمس پول قرض دادهشده
پولی که انسان قرض داده است آیا باید خمس آن را بپردازد؟
چنانچه بازپسگیری آن پول برای شما بهراحتی ممکن باشد و سال خمسی بر آن بگذرد هرزمانی که پول را به شما برگرداند باید خمس آن را بپردازید اما اگر بازپسگیری بهراحتی امکان ندارد چنانچه از زمانی که پول را برگرداند تا سال خمسی بعدی چیزی از آن باقیمانده باشد خمس دارد.
عدم جواز کسر مخارج سالى که سود نکرده از منافع سال بعد
آیا میتوان مخارج سال قبل که منفعتی نبرده از منافع سال بعد کم کند؟
اگر در يك سال منفعتى نبرد، بنا بر احتياط واجب نمىتواند مخارج آن سال را از منافع سال بعد كم كند.
استفاده ازآنچه کسی که خمس نمیدهد در اختیار انسان گذاشته
چنانچه کسی که خمس نمیپردازد، مالی یا خوراکی را در اختیار دیگری قرار دهد، استفاده ازآنچه حکمی دارد؟
اگر يقين ندارید خانه يا غذاى او از پول غير مخمّس تهيّه شده، تصرّف در آن مانعى ندارد؛ و اگر يقين دارید ما به شما اجازه میدهیم تصرّف كنید و معادل خمس آن را كه تصرّف کردهاید به سادات نيازمندى بپردازید؛ و اگر تمكّن نداريد بر ذمّه بگيرید و هر موقع كه توانستید، بپردازید.