جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در فرض سؤال خمس ندارد.

خمس ندارد مگر اینکه آن قرض را ادا کرده باشد.

اقساطی که مربوط به سود بوده باشد خمس به آن تعلق نمی‌گیرد ولی غیرازآن، مشمول خمس است.

اگر در اثناء سال وسایل موردنیاز خود را بخرد خمس ندارد و اگر بعداً از آن وسایل بی‌نیاز شود خمس دادن آن لازم نیست، همچنین زیورآلات زنانه اگر بعد از گذشتن سنّ و سالى از زن، موردنیازش نباشد خمس به آن تعلق نمی‌گیرد، ولى احتیاط مستحب آن است که خمس این وسایل یا زیورآلات را بدهد.

اگر از كسى ارثى به انسان رسد كه خويشاوندى دورى با او دارد و اطّلاعى از چنين خويشاوندى و انتظارى درباره چنين ارثى نداشته، احتياط واجب آن است كه خمس آن را بپردازد.

درصورتی‌که این کار در میان مردم رایج باشد و به‌صورت هزینه معمولى درآید، خمس ندارد.

کتاب‌هایی را كه طلاب علوم دينى يا غير آن‌ها از درآمد کسب‌وکار مى‏خرند چنانچه موردنیازشان باشد خمس ندارد، ولى اگر فعلاً نيازى به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آينده است خمس به آن تعلّق می‌گیرد (اگر در تمام طول سال نيز از آن استفاده نكند، ولى وجود آن كتاب براى مواقع ضرورى در كتابخانه لازم است، نياز محسوب می‌شود).

چيزى را كه افراد مستحق از باب خمس يا زكات مى‏گيرند خمس ندارد، هرچند از مخارج سالشان به عللى زياد بيايد، ولى اگر از مالى كه از اين طريق به او رسيده منفعتى ببرد، مثلاً از درختى كه از باب خمس به او داده‌شده ميوه‏اى به دست آورد بايد خمس آن مقدارى كه از مخارج سالش زياد آمده بپردازد.

اگر انسان چيزى را به‌عنوان وام (قرض) از ديگرى بگيرد خمس ندارد؛ مگر آن مقدار از وام كه اقساط آن پرداخت‌شده و معادل آن تا پايان سال خمسى موجود باشد.

هر مالى را كه يك‏بار خمس آن را بدهند ديگر خمس به آن تعلق نمى‏گيرد، مگر اين‏كه نمو كند يا قيمت آن اضافه شود.

هزينه زندگى خمس ندارد، يعنى آنچه را انسان از درآمدش در بين سال مصرف خوراك و پوشاك و مسكن و اثاث خانه و ازدواج و جهیزیه دختر و زيارت واجب يا مستحب و بذل و بخشش و ميهمانى و مانند آن می‌کند، چنانچه در آن زیاده‌روی نكرده باشد خمس ندارد و تنها آنچه در آخر سال اضافه می‌ماند خمس دارد.

خمس به اموال دولتی تعلق نمی‌گیرد.