جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

آنچه را در پايان سال خمسی‌اش اضافه می‌ماند بايد تخميس كند.

چنانچه از شیر و پشم آن‌ها و مانند آن براى مصارف شخصى استفاده می‌کنند خمس ندارد اگر تنها براى کود زراعت و خرد کردن خرمن است حکم سرمایه و ابزار کار دارد و همچنین اگر از آن‌ها به‌عنوان بهره‌برداری کسبى استفاده می‌کنند.

هرگاه غير مال ‏التّجاره مالى دارد كه خمس آن را داده يا اصلاً خمس ندارد (مانند ارث) چنانچه قيمتش بالا رود، اگر آن را بفروشد بايد خمس اضافه قيمت را بدهد، همچنين اگر گوسفندى را كه خمسش داده چاق شود بايد خمس آنچه زياد شده بعد از فروش بدهد.

اگر به‌عنوان پیش‌خرید به‌حساب ریخته شود و برای استفاده شخصی (نه کسب درآمد) ثبت‌نام نموده‌اید و به آن نیاز دارید، مبلغ واریزشده مشمول خمس نیست. ولى چنانچه به‌صورت ودیعه باشد خمس دارد.

هرگاه سال بر آن گذشته باشد خمس به آن‌ها تعلق می‌گیرد.

هرگاه انسان از طريق زراعت يا صنعت يا تجارت يا از طريق كارگرى و كارمندى در مؤسسات مختلف درآمدى به دست آورد، چنانچه از مخارج سال او و همسر و فرزندان و ساير كسانى كه نفقه آن‌ها را می‌دهد زياد آيد، بايد خمس (یک‌پنجم یا بیست درصد) آن را بپردازد.

آرى ارزش‌افزوده زمين خمس دارد.

كسى كه داراى چند رشته کسب‌وکار است، مثلاً هم زراعت دارد و هم صنعت و هم درآمد كارگرى، بايد منافع همه را در آخر سال يكجا حساب كند، چنانچه چيزى زائد بر مخارج داشت خمس آن را بدهد.

سرقفلی نوعی سرمایه‌گذاری است و درصورتی‌که توان داشته باشد باید خمس را بپردازد.

به آن مقدار از سرمایه ماشین که با آن کار می‌کند، خمس تعلّق می‌گیرد و به مقدارى که جهت نیاز شخصى مورداستفاده قرار می‌گیرد و با موقعیت و شأن او تناسب دارد، خمس تعلق نمی‌گیرد مثلاً اگر شش ماه در طول سال با آن کار می‌کند و شش ماه براى نیازهاى شخصی‌اش اختصاص دارد، باید نصف مبلغ آن را بابت خمس محاسبه کند.

ماهى و حيوانات ديگرى را كه از دريا مى‏گيرند خمس ندارد، ولى جزء درآمد كسب حساب می‌شود كه اگر در آخر سال چيزى از آن يا قيمت آن اضافه بماند خمس دارد.

خمس دارد، چون این‌یک نوع سرمایه‌گذاری است.