مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

پس از وصول و گذشت سال خمسی خمس دارد ولی کسانی که در مشقت هستند، خمسشان را می‌بخشیم.

سکه بهار آزادى جزء مؤونه و هزینه زندگى شمرده نمی‌شود، ازاین‌رو سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد.

اگر خودرو وسیله کسب‌وکار نباشد و موردنیاز و در شأن او و خانواده‌اش باشد، خمس ندارد؛ بنابراین کسانی که خودرو را برای نیازشان می‌خرند خمس ندارد ولی آن‌ها که دلال هستند و یا به‌عنوان سرمایه کار می‌خرند مشمول خمس است و اگر در زحمت باشند خمس آن را به ذمه بگیرند هر وقت توانستند بپردازند.

عنبر مادّه خوش بويى كه از دريا مى‏گيرند، هرگاه به‌وسیله غوّاصى بيرون آورند خمس دارد و اگر از روى آب، يا كنار دريا به دست آورند بازهم بنا بر احتياط واجب بايد خمسش را بدهند.

غنائم جنگى كه خمس آن را بايد داد منحصر به غنائم منقول است‏ كه با دادن خمس ملك جنگجويان است، امّا زمین‌هایی كه از كفّار با جنگ به دست ‏مى‏آيد خمس ندارد و ملك همه مسلمين است.

خمس دارد.

نوعی معاوضه و شبیه بیع است.

مخارج و هزينه استخراج معدن و تصفيه آن (درصورتی‌که احتياج به تصفيه دارد) و همچنين اجاره‌ای را كه جهت معدن می‌پردازد از آن كم می‌شود و باقيمانده خمس دارد، ولى مخارج سال از درآمد معدن كسر نمی‌شود.

هرگاه براى استخراج گنج، مخارجى كرده، مقدار آن را كم می‌کند و خمس بقيّه را می‌دهد.

به آن مقدار از سرمایه ماشین که با آن کار می‌کند، خمس تعلّق می‌گیرد و به مقدارى که جهت نیاز شخصى مورداستفاده قرار می‌گیرد و با موقعیت و شأن او تناسب دارد، خمس تعلق نمی‌گیرد مثلاً اگر شش ماه در طول سال با آن کار می‌کند و شش ماه براى نیازهاى شخصی‌اش اختصاص دارد، باید نصف مبلغ آن را بابت خمس محاسبه کند.

اگر این پول‌ها جزء نیازهای او باشد حتی اگر صرفه‌جویی کرده باشد حکم نفقه را دارد و اگر سر سال خمسی چیزی از آن اضافه بیاید خمس دارد؛ و اگر زائد بر نیاز باشد حکم هدیه را دارد و بنا بر احتیاط واجب خمس دارد.

پول رهن منزل تا زمانى كه در رهن است خمس ندارد، ولى هرگاه از رهن آزاد شود و ديگر براى آن جهت موردنیاز نباشد و تا پايان سال خمسى هزينه نگردد خمس به آن تعلق می‌گیرد.