جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در هر حال این جزو سرمایه است و خمس آن باید طبق قیمت روز محاسبه شود.

جواهراتى كه از رودخانه‏هاى بزرگى كه محل پرورش جواهر و صيد صدف است بيرون مى‏آورند نيز خمس دارد.

غنائم جنگى كه خمس آن را بايد داد منحصر به غنائم منقول است‏ كه با دادن خمس ملك جنگجويان است، امّا زمين هايى كه از كفّار با جنگ به دست ‏مى‏آيد خمس ندارد و ملك همه مسلمين است.

هرگاه غير مال ‏التّجاره مالى دارد كه خمس آن را داده يا اصلًا خمس ندارد (مانند ارث) چنانچه قيمتش بالا رود، اگر آن را بفروشد بايد خمس اضافه قيمت را بدهد، همچنين اگر گوسفندى را كه خمسش داده چاق شود بايد خمس آنچه زياد شده بعد از فروش بدهد.

هرگاه انسان در دريا فرو رود و حيوانى را بيرون آورد كه در شكم آن جواهرى باشد كه قيمتش بعد از كم كردن مخارج به حدّ نصاب برسد، چنانچه آن‏ حيوان مانند صدف باشد كه نوعاً در شكمش جواهر است بايد خمس آن را بدهد و اگر اتّفاقاً آن جواهر را بلعيده باشد باز احتياط واجب پرداختن خمس آن است.

هرگاه مسلمانان به دستور امام معصوم با كفّار جنگ كنند و چيزهايى در جنگ به دست آورند بايد خمس آن را بدهند، امّا مخارجى را كه براى حفظ غنيمت و حمل و نقل آن كرده‏ اند از آن كم مى ‏شود.

هرگاه بدون فرو رفتن در دريا جواهرات را با اسبابى بيرون آورند و يا از روى آب دريا و يا از كنار دريا بگيرند، چنانچه قيمت آن بعد از كم كردن مخارج به حدّ نصاب برسد احتياط واجب آن است خمس آن را بدهند.

عنبر مادّه خوش بويى كه از دريا مى‏گيرند، هرگاه به وسيله غوّاصى بيرون آورند خمس دارد و اگر از روى آب، يا كنار دريا به دست آورند باز هم بنابر احتياط واجب بايد خمسش را بدهند.

هرگاه مسلمانان به اذن نایب خاص، یا نایب عامّ امام(علیه السلام) اقدام به جنگ بر ضدّ کفّار کنند و غنایمى به دست آورند احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازند.

چنانچه چيزى از آن در پايان سال خمسى اضافه بماند خمس دارد.

هرگاه انسان به واسطه فرو رفتن در دريا جواهراتى مانند لؤلؤ و مرجان و مانند آن از دريا بيرون آورد بايد خمس آن را بدهد، به شرط آن‏كه قيمت آن بعد از كم كردن مخارج بيرون آوردن كمتر از يك مثقال شرعى طلاى سكه دار نباشد (مثقال شرعى 18 نخود است) خواه آن جواهرات معدنى باشد يا روييدنى و خواه در يك مرتبه از دريا بيرون آورد يا در چند دفعه پشت سر هم و با فاصله كه عرفاً يك مرتبه حساب شود، از يك جنس باشد يا از چند جنس.

«گنج» مالى است كه در زير زمين، يا كوه، يا ديوار، يا درون درخت پنهان كرده باشند و در عرف به آن گنج گويند.