جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

الف: فروش موقوفات به‌هیچ‌عنوآنجايز نيست و اگر مسجد خراب شود بايد آن‌ها را صرف تعمير همان مسجد كنند و هرگاه به درد آن مسجد نخورد بايد در مساجد ديگر صرف شود و اگر به درد مساجد ديگر نيز نخورد بايد آن را بفروشند و پولش را اگر ممكن است صرف تعمير همان مسجد وگرنه صرف تعمير مسجد ديگر نمايند.ب: فروش موقوفات به‌هیچ‌عنوآنجايز نيست ولی اگر به‌هیچ‌وجه در آن مسجد قابل‌استفاده نيست می‌توانند آن را بفروشند و اشياءِ مشابه قابل‌استفاده خريدارى كنند و اگر اشياءِ مشابه لازم ندارد در ساير احتياجات آن مسجد صرف شود، در مورد وسایل بالا قیمت نیز همین‌گونه عمل نمایند.ج: نمی‌توان به فقیر داد و باید طبق صورت قبلی عمل نمود، مگر اینکه به‌هیچ‌وجه قابل‌فروش نباشد.

چون ما وقف را مشروط به صيغه نمی‌دانیم و با صِرف عمل نيز وقف صورت می‌گیرد اين هم وقف محسوب می‌شود و خارج كردن آن از محل وقف جايز نیست.البتّه بايد توجه داشت اگر وقف بودن ثابت نباشد، حداقل هديه به محل وقف است كه بازهم خروج مال هديه از آن محل جايز نيست؛ مگر اينكه متعارف بين مردم در آن منطقه اين باشد كه اموال مربوط به حسينيه يا امثال آن، هم براى خود آن محل استفاده می‌شود و هم براى مراسم‌های آن منطقه اگرچه خارج از مسجد يا حسينيه باشد؛ پس اگرچه وقف باشد ولى میتوان‌ آن را موقتاً از محل وقف خارج كرد و در منطقه براى مراسم‌هایی كه محتواى آن‌هم سو با برنامه‌های مسجد و يا حسينيه باشد استفاده كرد. این‌ها در صورتى است كه واقف يا واهب شرط خاصی نگذارد و الا بايد به‌شرط عمل كرد.

به‌طورکلی در مرحله‌ی اول این درآمدها را برای برنامه‌های فرهنگی و جوایز آن در خود مسجد صرف نمایید و سپس می‌توانید برای افراد نیازمندی که به مسجد رفت‌وآمد دارند هزینه نمایید.

لحظاتی در مسجد بنشیند و یک سوره حمد و توحید بخواند و بعد خارج شود.

الف: مسجدى كه خراب نشده و قابل‌استفاده است اگر نياز به توسعه دارد و این کار به نفع نمازگزاران است، میتوان‌ آن را خراب كرد و بهتر و بزرگ‌تر ساخت.ب: درصورتی‌که کارشناسان تائید کنند میتوان‌ آن را بازسازی کرد.ج: اگر به معني فروختن آن و خريدن مکان جديد براي مسجد است، جايز نيست ولي تخریب و بازسازي به سبک روز که به نفع نمازگزاران باشد مانعي ندارد و اگر ضایعاتی دارد که قابل‌استفاده در همان مسجد یا در مساجد دیگر نیست، مجاز هستید آن را به فروش رسانده و در همان مسجد مصرف کنید.

اگر از بین بردن حوض به نفع مسجد و نمازگزاران است، اشکالى ندارد، همچنین ساختن وضوخانه براى وضو گرفتن در گوشه‌ای از مسجد، آن‌هم به‌شرطى که در بالا آمد، مانعى ندارد.

تخریب و فروش مسجد جایز نیست و بايد اطراف آن را ديوار بکشند تا در صورت نياز، رهگذران از آن استفاده کنند، حکم مسجد را دارد و چنانچه خودش هم خراب شود باز نمی‌توانند زمين آن را بفروشند يا داخل ملك و جاده نمایند.

درصورتی‌که تنها نهی کند اما رفتن فرزند موجب اذیت و آزار او نشود اشکال ندارد.

مصرف کردن این پول تنها در صورتى جایز است که رضایتِ دهندگان پول نسبت به آن جلب شود ولی درصورتی‌که الآن مصرف لازمی نباشد می‌توانند آن را پس‌انداز کنند و سود آن تعلق به مسجد دارد و اگر کسی از هیئت‌امنا خدمتی به مسجد کند فقط به‌اندازه حق‌الزحمه مربوط به همان خدمت می‌تواند برداشت کند.

توقف در مسجد برای شخص جنب جایز نیست و در مورد ذکرشده با توجّه به اینکه یقین به این مسئله از قبل نداشته، گناهى نکرده است، ولى خوابیدن در مسجد مکروه است.

آموزش قرآن و احکام در مساجد بی‌اشکال است و به اهداف مسجد کمک می‌کند، هم‌چنین برگزاری کلاس‌های درسی نیز اشکالی ندارد ولى آموزش خیّاطى و هنرهای دستی دیگر، تنها در صورتى جایز است که از ابتداى تأسیس مسجد، کلاس‌هایی در کنار مسجد براى این کار ساخته‌شده باشند.

نجس كردن مسجد حرام است، خواه زمين مسجد باشد و يا سقف و بام و طرف داخل ديوارها و احتياط واجب آن است كه طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نكند، مگر آن‏كه واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.