نافذ بودن حکم حاکم در مسائل شعائر حسینی
آيا حكم حاكم شرع در مسائل عزادارى و شعائر حسينى نافذ است، يا هر كس مطابق فتواى مرجع تقليد خود عمل مىكند؟
حكم حاكم شرع در هر مسئلهای نافذ است؛ چه در مورد شعائر حسينى يا ديگر مسائل؛ ولى توجّه داشته باشيد كه بين حكم و فتوا تفاوت وجود دارد. در فتوا، هر كس مطابق نظرات مرجع خويش عمل مىكند، ولى در حكم تفاوتى بين مقلّد و غير مقلّد نيست.
تفاوت فتوا و حکم
تفاوت بین فتوا و حکم از کجا سرچشمه میگیرد که فتوا فقط بر مقلدین لازم العمل است اما حکم بر جمیع افراد؟ اگر دو فقیه احکام مختلف دهند چه وضعى پیش میآید؟ اصلاً فقیهى که حاکمیت عامه ندارد آیا حکمش بر امّت نافذ است؟
فتوا آن است که چیزی را از ادله شرعیه درباره تکالیف استفاده کنند و حکم حاکم آن است که بعضی از مصادیق مهم را تشخیص دهد و مردم را بر آن مصداق الزام نماید مانند حکم به تحریم تنباکو از سوی مرحوم میرزای شیرازی. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به کتاب «انوار الفقاهه» ما مراجعه نمایید.
محدوده حجیت قول یا فتوا مجتهد
آیا باید به تمام دستورات مرجع تقلید بدون چونوچرا عمل کرد، مثلاً اگر مرجع تقلید هم مانند امام معصوم که به شخصی فرمودند که برود داخل تنور پر از آتش، چنین دستوری دهد آیا عمل به آن صحیح است؟ این مثال فقط برای روشنتر شدن موضوع بیانشده است؟
مرجع تقلید چنین دستوری نمیدهد، البته قول و فتوای او برای مقلد حجت است و باید عمل نماید. و آنچه میگوید باید مستند به قرآن و روایات معصومین یا اصول و قواعد عملیّه باشد.
معنی فتوا و وظیفه ما نسبت به آن
معنی فتوا و وظیفه ما نسبت به آن چیست؟
در زمان غیبت امام زمان (عج) دستور و تکالیف الهى را از مرجع تقلید یاد گرفته و به آن عمل میکنیم. به این دستور و نظر و رأی قطعى مرجع تقلید در احکام شرعى «فتوا» میگویند و مقلّد باید در آن حکم به فتواى مرجع تقلید خود عمل کند.
نافذ بودن حکم حاکم
آیا حضرتعالی حکم حاکم را نافذ میدانید، بنابراین اگر مرجعى حکم کرد آیا بر همه حتّى مراجع دیگر واجب است عمل کنند؟
بر همه واجب است عمل نمایند مگر اینکه خلاف آن، یقینى باشد.
اعتبار روایت للمصیب اجران و للخاطئ اجر واحد
در مورد حکم و فتوا، آیا این مطلب که «للمصیب اجران و للخاطئ اجر واحد» سند صحیحی در روایات دارد؟
آری، این روایت معروف است و مطابق حکم عقل نیز میباشد.
رابطه حکم حکومتی با احکام اولیه و ثانویه
رابطه حکم حکومتى با احکام اولیه و ثانویه چیست؟ آیا احکامى که پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله (و امیرالمؤمنین) علیهالسلام در خصوص نظم بخشیدن به امور اجتماعى زمان خود و همچنین نصب افراد به مناصب مختلف حکومتى صادر میکردند، از مصادیق احکام حکومتى است؟
آنچه در بالا نوشتهاید از احکام حکومتى است و احکام حکومتى عموماً به یک کبراى کلیّه که در زمره احکام عناوین اولیه یا ثانویه است، بازمیگردد. به تعبیر دیگر، احکام حکومتى در طول احکام اولیه و ثانویه است، نه در عرض آنها.