جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اشکالی ندارد.

1-بدون اجازه جایز نیست.‌  -2آنها حقی برای این کار ندارند.‌

مساقات چند شرط دارد: 1- مالك و باغدار بايد بالغ و عاقل باشند. 2- كسى آن‌ها را مجبور به اين كار نكرده باشد. 3- ممنوع از تصرّف در مال خود نباشند4- مدّت مساقات بايد معلوم باشد و اگر ابتداى آن را معیّن کنند و آخر آن را موقعى‏ قرار دهند كه حاصل آن سال به دست مى‏آيد صحيح است.5- بايد سهم هرکدام به‌صورت نصف يا ثلث حاصل و مانند آن باشد، بنابراين اگر قرار بگذارند كه مثلاً یک‌تن از ميوه، مال صاحب باغ و بقيّه مال كسى است كه كار مى‏كند معامله باطل است.6- بايد قرارداد معامله را پيش از ظاهر شدن ميوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن ميوه و پيش از رسيدن آن بگذارند چنانچه كارهايى مانند آبيارى و سم‌پاشی كه براى پرورش ميوه لازم است باقى‏مانده باشد مساقات صحيح است وگرنه اشكال دارد و اگر فقط احتياج به كارهايى مانند چيدن ميوه و نگهدارى آن باشد قرارداد آن‌ها صحيح است، ولى مساقات نيست.

معامله مساقات علاوه بر درختان ميوه در مورد درختانى مانند درخت گل كه از گل آن براى گلاب‌گیری و مانند آن استفاده مى‏كنند و يا درختانى مثل درخت حنا و سدر كه از برگ آن‌ها بهره مى‏گيرند، يا بعضى از درختان كه از شيره و صمغ آن استفاده مى‏كنند صحيح است، ولى در مورد درختانى كه هیچ‌یک از این‌ها را ندارد مساقات صحيح نيست.

طرفين معامله مى‏توانند با رضايت يكديگر معامله مساقات را فسخ كنند و نيز اگر در ضمن قرارداد، حقّ فسخ براى هر دو يا براى يكى قرار داده باشند مى‏توانند معامله را به هم زنند و اگر در قرارداد مساقات شرطى ذكر كرده باشند و آن شرط عملى نشود و كسى كه شرط به نفع اوست نتواند طرف را وادار به انجام آن كند، مى‏تواند معامله را به هم زند.

هرگاه كسى درختان ميوه خود را تا مدّت معيّنى به ديگرى واگذار كند كه در مقابل دريافت سهمى از ميوه، باغ او را آبيارى و رسيدگى نمايد اين معامله را «مساقات» گويند.