مصالحه به کمتر از دیه توسط ولی صغیر
چنانچه ولىّ قهرى بخواهد صبر کند تا ولىّ دم صغیر بالغ شده و خود تصمیم بگیرد، مصالح مهم از وى تفویت مى شود (مثل این که قاتل پیرمردى 80 ساله و ولى دم پسر 2 ساله اى باشد که اگر بخواهند صبر کنند تا وى بالغ گردد به احتمال زیاد قاتل مى میرد، و حقّ ولى دم نسبت به قصاص و دیه از بین مى رود.) در چنین صورتى تکلیف ولىّ قهرى چه می باشد ؟
در این گونه موارد غالباً غبطه و مصلحت صغیر در گرفتن دیه است; به هر مقدار که جانى حاضر و راضى شود.
مجازات قاتل بابت قتل عمد مادر به همراه جنین
چنانچه کسى با اسلحه و به قصد کشتن مادر و جنین، به طرف آنها شلیک کند، و هر دو کشته شوند. آیا پدرِ حمل حقّ درخواست قصاص نفس جانى را دارد، یا این که قتلِ عمدِ جنین فقط دیه دارد؟
قتل عمد جنین قصاص ندارد، بلکه فقط دیه دارد. ولى اولیاى دم مى توانند پس از اخذ دیه جنین، نصف دیه کامله را به خاطر قتل مادر به ورثه جانى بپردازند، و او را قصاص نمایند.
رجوع اولیای دم از قصاص به دیه
اگر اولیاى دم تقاضاى قصاص کنند، آیا تا قبل از اجراى حکم فقط مى توانند عفو کنند؟ یا امکان مطالبه دیه نیز وجود دارد؟ آیا در این حالت مى توانند با قاتل مصالحه و چیزى زاید بر دیه مطالبه کنند؟
مى توانند قصاص را با رضایت قاتل به هر چیزى تبدیل کنند، ولى رعایت انصاف در هر حال خوب است.
پرداخت دیه در مواردی که قاتل قبل از قصاص خودکشی کرده
اگر کسی که مرتکب قتل عمد شده قبل از اجراى قصاص خودکشى کند، آیا دیه ساقط مى شود؟
دیه از اموال او برداشته مى شود.
دیه و قصاص مردی که چند زن را کشته
اگر مردى چندین زن محقون الدّم را بکشد، و برخى از اولیاى دم آنها خواهان قصاص، و بعضى طالب دیه باشند، به چه ترتیب عمل خواهد شد؟
هرگاه بعضى قصاص کنند (مثلا اولیاى دم یکى از مقتولین فاضل دیه را بپردازد و قصاص کند) دیه بقیّه از اموال قاتل پرداخته مى شود.
حق انتخاب نوع دیه در صورت پرداخت دیه به صغیر از طرف ورثه کبیر
چنانچه در قصاص برخى از اولیاى میّت صغیر و برخى کبیرباشند و ورثه کبیر خواهان قصاص قاتل شوند، در این صورت باید سهم صغار را از دیه بپردازند. آیا ورثه کبیر مى توانند نوع دیه را از نظر جنس و قیمت تعیین نمایند؟ یا براى رعایت غبطه صغار، قیّم آنها، یا دادگاه، باید سهم الدیّه صغار را از جنس گرانتر (مانند گاو و گوسفند) تعیین کند؟
تعیین نوع دیه به اختیار کسانى است که مى خواهند دیه را به صغیر بپردازند.
رجوع اولیای دم از دیه به قصاص
در صورتى که اولیاى دم تقاضاى دیه کرده باشند، آیا قبل از دریافت آن مى توانند از نظر خود رجوع، و تقاضاى قصاص کنند؟ بعد از وصول دیه چطور؟
بعد از وصول دیه جایز نیست; و قبلا هم اگر مصالحه شرعیّه بر دیه انجام شده باشد، تغییر آن جایز نیست.
عدم مغایرت اعدام با کرامت انسانی
آیا درخواست اعدام با کرامت انسانی مغایرت دارد؟
در اسلام، حکم اعدام برای کسانی است که از کرامت انسانی فاصله گرفته اند و اعدام آنها سبب حفظ کرامت انسانی سایر افراد جامعه است.
مطالبه دیه برای اجرای حکم قصاص نفس
بعضا در دادگاه های ایران از شاکی برای اجرای حکم اعدام کسی که به قصاص نفس محکوم شده دیه طلب می کنند و اگر ولی دم نتواند دیه را بپردازد مجرم از قصاص جان سالم به در می برد. آیا این این امر ریشه فقهی دارد؟
در بعضی از موارد که شخص جانی و مجنی علیه برابری نداشته باشند مطالبه مقداری دیه می شود و اگر اولیا دم نتوانند دیه را به جانی بپردازند او قصاص نمی شود ولی باید دیه بدهد.
درخواست قصاص سه زن و یک مرد که مشترکا زنی را به قتل رساندند
اگر سه زن و یک مرد مشترکا زن مسلمانی را به قتل برسانند و اولیای دم زن خواهان قصاص همگی باشند مقدار دیه پرداختی چقدر است؟
اگر قاتلین مسلمان باشند معادل دیه کامله دو مرد را بپردازند که به نسبت میان ورثه تقسیم می شود.